Emacs/Wstęp

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Emacs wymawiany „imaks”

Ikona Emacsa

Przegląd GNU Emacsa[edytuj]

GNU Emacs to wysoce rozszerzalny i konfigurowalny edytor tekstu przeznaczony dla programistów i zaawansowanych użytkowników. Został stworzony przez Richarda Stallmana w latach 80. jako część projektu GNU i od tego czasu stał się jednym z najczęściej używanych i wpływowych edytorów tekstu na świecie.

Emacs jest zbudowany wokół idei „bezmodalnego” edytora tekstu, w którym użytkownik może wykonywać wiele różnych czynności i poleceń bez konieczności przełączania się między różnymi trybami lub menu. Emacs zapewnia potężny zestaw domyślnych przypisań klawiszy i poleceń, ale także umożliwia użytkownikom definiowanie własnych niestandardowych funkcji i przypisań klawiszy w celu rozszerzenia i modyfikacji zachowania edytora.

Jedną z kluczowych cech Emacsa jest obsługa szerokiej gamy języków programowania i środowisk programistycznych. Emacs zawiera wbudowaną obsługę wielu popularnych języków, takich jak C, Python i JavaScript, a także zapewnia narzędzia do pracy z systemami kontroli wersji, takimi jak Git i Subversion, narzędzia do debugowania i inne.

Emacs ma również wbudowany interpreter Lisp, który pozwala użytkownikom pisać niestandardowe rozszerzenia i wtyczki rozszerzające funkcjonalność edytora. Jest to jeden z głównych powodów, dla których Emacs ma tak oddanych zwolenników, ponieważ pozwala użytkownikom dostosować edytor do własnych potrzeb i przepływów pracy.

Jedną z najbardziej godnych uwagi cech Emacsa jest obsługa „trybów”, które są wyspecjalizowanymi środowiskami edycyjnymi przeznaczonymi do określonych zadań, takich jak edycja kodu, pisanie wiadomości e-mail lub przeglądanie sieci. Emacs zawiera wiele wbudowanych trybów do typowych zadań, ale pozwala także użytkownikom definiować własne niestandardowe tryby za pomocą Emacs Lisp.

Inną kluczową cechą Emacsa jest obsługa wielu okien i buforów. Użytkownicy mogą podzielić okno edytora na wiele paneli, z których każdy wyświetla inny bufor, i mogą przełączać się między buforami i oknami za pomocą różnych poleceń i przypisań klawiszy.

Emacs ma również potężną funkcję wyszukiwania i zastępowania, która obejmuje obsługę wyrażeń regularnych oraz wyszukiwanie i zastępowanie wielu plików. Ponadto Emacs zawiera szereg narzędzi do zarządzania tekstem i manipulowania nim, takich jak makra, skróty i poprawianie pisowni.

Ogólnie rzecz biorąc, GNU Emacs to potężny i wysoce konfigurowalny edytor tekstu, który od dziesięcioleci jest ulubieńcem programistów i zaawansowanych użytkowników. Jego elastyczność i rozszerzalność sprawiają, że jest to idealny wybór dla każdego, kto potrzebuje wysoce spersonalizowanego środowiska edycji, które można dostosować do jego specyficznych potrzeb i przepływów pracy.

Wady i zalety[edytuj]

Zalety korzystania z Emacsa:

  1. Wysoce konfigurowalny: Emacs jest niezwykle konfigurowalny i może być dostosowany do specyficznych potrzeb poszczególnych użytkowników.
  2. Rozszerzalny: Emacs zawiera potężny wbudowany interpreter Lispa, który pozwala użytkownikom pisać własne rozszerzenia i wtyczki, umożliwiając dodawanie nowych funkcji i funkcjonalności w razie potrzeby.
  3. Wieloplatformowość: Emacs działa na szerokiej gamie systemów operacyjnych, w tym Windows, macOS i Linux a od GNU emacs 30 nawet na haiku i android.
  4. Wiele trybów: Emacs zawiera szeroki zakres trybów do różnych zadań, takich jak kodowanie, pisanie wiadomości e-mail lub przeglądanie sieci.
  5. Skoncentrowany na klawiaturze: Emacs jest przeznaczony do używania głównie za pomocą skrótów klawiaturowych, co może być szybszym i wydajniejszym sposobem pracy dla niektórych użytkowników.

Wady korzystania z Emacsa:

  1. Stroma krzywa uczenia się: Emacs ma stromą krzywą uczenia się, a jego opanowanie może zająć dużo czasu.
    1. Złożoność: Emacs może być złożony, z wieloma wbudowanymi poleceniami i funkcjami. Może to utrudnić znalezienie odpowiednich poleceń lub funkcji do określonego zadania.
    2. Nie nadaje się dla wszystkich użytkowników: Emacs jest przeznaczony przede wszystkim dla programistów i zaawansowanych użytkowników i może nie być najlepszym wyborem dla użytkowników, którzy nie wymagają jego zaawansowanych funkcji i funkcjonalności.
    3. Przeciążenie dostosowywaniem: Chociaż dostosowywanie może być zaletą, może być również przytłaczające dla niektórych użytkowników, zwłaszcza nowych.
    4. Dużo poleceń: Emacs w dużej mierze opiera się na poleceniach klawiaturowych, które mogą być przytłaczające dla niektórych użytkowników, zwłaszcza tych, którzy są bardziej przyzwyczajeni do graficznych interfejsów użytkownika.
  2. Intensywne pod względem pamięci: Emacs może wymagać dużej ilości pamięci, zwłaszcza podczas uruchamiania wielu trybów i rozszerzeń.
  3. Ograniczona integracja z niektórymi narzędziami: Chociaż Emacs może integrować się z szeroką gamą narzędzi, może nie mieć takiego samego poziomu integracji z niektórymi narzędziami jak inne edytory.

Instalacja GNU Emacs[edytuj]

Proces instalacji Emacsa zależy od używanego systemu operacyjnego. Oto kroki instalacji Emacsa w niektórych najpopularniejszych systemach operacyjnych:

Windows[edytuj]

Przejdź do strony pobierania GNU Emacs pod adresem https://ftp.gnu.org/gnu/emacs/windows/. Pobierz najnowszą wersję Emacsa dla Windows. Uruchom instalator i postępuj zgodnie z instrukcjami, aby zakończyć instalację.

macOS[edytuj]

Przejdź do strony pobierania GNU Emacs pod adresem https://ftp.gnu.org/gnu/emacs/macos/. Pobierz najnowszą wersję Emacsa dla systemu macOS. Otwórz plik obrazu dysku i przeciągnij aplikację Emacs do folderu Aplikacje.

Linux[edytuj]

Proces instalacji Emacsa w systemie Linux różni się w zależności od dystrybucji. Oto polecenia do zainstalowania Emacsa w niektórych dystrybucjach Linuksa:

  • Ubuntu/Debian: apt-get install emacs
  • Fedora/RHEL/CentOS: dnf install emacs
  • Arch Linux: pacman -S emacs
  • Gentoo linux: emerge emacs
  • Slackware: jest dołączony do dystrybucji domyślnie.
    installpkg emacs.tgz
  • Solus: eopkg install emacs
  • Void linux: xbps-install -S emacs
  • NixOS: nix-env -i emacs
  • Puppy linux: petget emacs
  • Tiny core linux: tce-load -i emacs
  • Dragora linux: pkgtool -i emacs
  • Paldo linux: upkg-install emacs
  • Foresight linux: conary update emacs
  • Clear linux: swupd bundle-add emacs
  • NuTyX Linux: cards install emacs
  • Venom linux: vpkg -i emacs
  • Alpine linux: apk add emacs
  • Cucumber linux: cucumber install emacs
  • Openwrt: opkg install emacs
  • SliTaz GNU/Linux: tazpkg get-install emacs
  • CRUX: prt-get depinst emacs

Po zainstalowaniu Emacsa możesz uruchomić go z wiersza poleceń, wpisując emacs. Jeśli używasz graficznego interfejsu użytkownika, możesz także uruchomić Emacsa, wyszukując go w programie uruchamiającym aplikacje lub w menu.

Android[edytuj]

F-droid[edytuj]

F-Droid to alternatywny sklep z aplikacjami dla systemu Android, który zapewnia bezpłatne oprogramowanie typu open source. Aby zainstalować aplikację na Androida za pomocą F-Droid, możesz wykonać następujące kroki:

  1. Najpierw pobierz aplikację F-Droid ze strony internetowej F-Droid pod adresem https://f-droid.org/en/.
  2. Zainstaluj aplikację F-Droid na swoim urządzeniu z Androidem.
  3. Otwórz aplikację F-Droid i przejdź do aplikacji, którą chcesz zainstalować.
  4. Wybierz aplikację i naciśnij przycisk „Zainstaluj”.
  5. Postępuj zgodnie z instrukcjami, aby potwierdzić instalację.
  6. Po zainstalowaniu aplikacji możesz ją uruchomić z szuflady aplikacji lub ekranu głównego.

Należy pamiętać, że F-Droid zapewnia tylko bezpłatne aplikacje typu open source, które mogą mieć inne funkcje i funkcje niż zastrzeżone aplikacje dostępne w innych sklepach z aplikacjami. Ponadto nie wszystkie aplikacje mogą być dostępne w F-Droid, więc dla niektórych aplikacji może być konieczne użycie alternatywnych źródeł.

Manualna[edytuj]

Aby zainstalować aplikację na Androida, wykonaj następujące czynności:

  1. Najpierw musisz włączyć opcję „Nieznane źródła” na swoim urządzeniu z Androidem. Ta opcja umożliwia instalowanie aplikacji ze źródeł innych niż Sklep Google Play.
  2. Aby włączyć opcję „Nieznane źródła”, przejdź do ustawień urządzenia, a następnie do „Bezpieczeństwo” lub „Prywatność” (w zależności od urządzenia) i włącz opcję „Nieznane źródła”.
  3. Następnie pobierz plik .apk aplikacji, którą chcesz zainstalować - plik APK GNU emacs dla androida można pobrać z f-droid bez posiadania aplikacji f-droid: https://f-droid.org/packages/org.gnu.emacs/
  4. Po pobraniu pliku .apk przejdź do folderu „Pobrane” na urządzeniu lub dowolnego innego folderu, w którym zapisałeś plik .apk.
  5. Stuknij plik .apk, aby rozpocząć proces instalacji. Może zostać wyświetlony monit o potwierdzenie chęci zainstalowania aplikacji.

Jeśli otrzymasz ostrzeżenie o instalowaniu aplikacji z nieznanych źródeł, możesz potwierdzić, że chcesz kontynuować instalację.

Po zainstalowaniu aplikacji możesz ją uruchomić z szuflady aplikacji lub ekranu głównego.

szybki start[edytuj]

  • Otwórz Emacsa:

Po zainstalowaniu Emacsa możesz go otworzyć, uruchamiając następujące polecenie w swoim terminalu:

emacs
  • Poznaj interfejs:

Emacs ma unikalny interfejs, do którego przyzwyczajenie się może zająć trochę czasu. Okno główne jest podzielone na dwie części: obszar edycji tekstu i pasek menu. Możesz poruszać się po pasku menu za pomocą myszy lub klawiatury.

  • Otworzyć plik:

Aby otworzyć plik w Emacsie, możesz użyć menu „Plik” lub skrótu klawiaturowego „Ctrl+X Ctrl+F”. Spowoduje to otwarcie monitu o plik, w którym możesz przejść do pliku, który chcesz otworzyć.

  • Edytować tekst:

Emacs ma szeroką gamę skrótów klawiaturowych i poleceń, których możesz użyć do edycji tekstu. Niektóre z podstawowych poleceń to:

  • „Ctrl-b”: aby przejść w lewo
  • „Ctrl-n”: aby przejść w dół
  • „Ctrl-p”: aby przejść w górę
  • „Ctrl-f”: aby przejść w prawo
  • „Alt-g g”: aby przejść na początek pliku
  • „Alt-g g”: aby przejść na koniec pliku
  • „Alt-f”: aby przejść o jedno słowo do przodu
  • „Alt-b”: aby cofnąć się o jedno słowo
  • „Ctrl-k”: Wytnij bieżącą linię.
  • „delete” lub „Backspace”: aby usunąć znak
  • „Ctrl-y”: Wklej ostatnie wycięcie lub kopię.
  • „Ctrl-x u” lub „Ctrl-/”: aby cofnąć zmiany
  • „Ctrl-g Ctrl-/ lub Ctrl-x Ctrl-u”: aby powtórzyć zmiany
  • „Ctrl-x Ctrl-s”: Zapisz bieżący plik.
  • „Ctrl-x Ctrl-c”: Zamknij Emacsa.
  • „Ctrl-g”, następnie „Ctrl-x Ctrl-c”: aby wyjść bez zapisywania zmian
  • „Ctrl-x Ctrl-s”, a następnie „Ctrl-x Ctrl-c”: aby zapisać zmiany i wyjść
  • Wyszukiwanie i zastępowanie
    • Naciśnij „Alt-%”, aby wywołać polecenie „zamień zapytanie”. Zobaczysz monit u dołu ekranu.
    • Wpisz tekst, który chcesz wyszukać, a następnie naciśnij „Enter”.
    • Emacs podświetli pierwsze wystąpienie tekstu w buforze. Aby go zastąpić, wpisz tekst zastępczy i naciśnij „Enter”. Aby pominąć to wystąpienie, naciśnij „Ctrl-g”. Aby zastąpić wszystkie pozostałe wystąpienia wyszukiwanego tekstu, naciśnij „!”.
    • Jeśli chcesz wyszukać i zamienić tekst w określonym regionie bufora, najpierw wybierz region, a następnie wywołaj polecenie „zamień zapytanie”. Emacs wyszuka i zamieni tekst tylko w wybranym regionie.
    • Alternatywnie możesz użyć polecenia „replace-string”, naciskając „Alt-x”, a następnie wpisując „replace-string” i naciskając „Enter”. Spowoduje to otwarcie monitu, w którym można wprowadzić tekst wyszukiwania i zamiany.
  • Dostosuj Emacsa:

Emacs jest wysoce konfigurowalny i możesz modyfikować prawie każdy aspekt jego zachowania. Możesz dostosować Emacsa, edytując jego plik konfiguracyjny, który znajduje się w twoim katalogu domowym jako „.emacs” lub „.emacs.d/init.el”. Dostępnych jest również wiele pakietów Emacsa, które można zainstalować, aby dodać nowe funkcje do Emacsa.

Nauczyłeś się podstaw korzystania z Emacsa. Emacs to potężne narzędzie z wieloma zaawansowanymi funkcjami, więc opanowanie wszystkich jego możliwości może zająć trochę czasu. Jednak postępując zgodnie z tym przewodnikiem szybkiego startu, powinieneś być w stanie zacząć używać Emacsa do swoich potrzeb związanych z edycją tekstu.