Francuski/Rodzajnik

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Rodzajnik to taka rzecz, która zasadniczo nie pojawia się w języku polskim, dlatego też może ona sprawić nam trochę trudności. Zapewniam jednak, że dokładne przeanalizowanie przykładów pozwoli nam na całkowite zrozumienie tej zwariowanej zagadki gramatycznej, jednak zanim zabierzemy się do czytania tekstu, zapraszam na mały wykład z teorii:
Rodzajniki w języku francuskim mogą być określone lub nieokreślone. Określone to le (jeżeli mówimy o rodzaju męskim) i la, jeśli mówimy o rodzaju żeńskim, a także les, jeśli mowa o liczbie mnogiej (wtedy nie zwracamy uwagi na rodzaj). Używa się ich, kiedy mówimy o jakiejś konkretnej rzeczy, na przykład idziemy na film, ale na pewno wiemy, na jaki.
Z kolei rodzajniki nieokreślone (un dla rodzaju męskiego, une dla r. żeńskiego i des dla liczby mnogiej) służą do opisywania rzeczy - jak sama nazwa wskazuje - bliżej nieokreślonych, na przykład idziemy na film, ale tym razem nie wiemy, jaki. A teraz mały dialog.

Język francuski
Język francuski
Dialog
Dialog
DialogueJe cherche un livre
Marie: Salut, Jean, as-tu vu un livre ?

Jean: Quel livre tu cherches ?
Marie: Je cherche un livre du français.

Jean: Non, je suis desolé...

W pierwszej linijce Marie zapytała Jeana, czy widział książkę (czas Passé Composé, o tym mowa w innej części podręcznika) do francuskiego. Użyła rodzajnika un (w j. francuskim książka ma rodzaj męski), ponieważ nie pytała o konkretną książkę - szukała po prostu jakiejkolwiek. Może więc być to zarówno książka z okładką w kolorze zielonym, ale może też być pomarańczowa. Oczywiście zgodnie z logiką, Jean zapytał ją, jakiej książki ona szuka - bo przecież nie powiedziała le livre, czyli tej książki, tylko un livre - jakiejś książki. Odpowiedziała, że potrzebna jest jej jakaś (un) do nauki francuskiego. Na koniec Jean przeprasza ją, odpowiadając, że nie widział.

A jakby wyglądał dialog z użyciem rodzajnika określonego? Mielibyśmy tu całkiem inny sens, zobaczcie sami:

Język francuski
Język francuski
Dialog
Dialog
DialogueJe cherche le livre
Marie: Salut, Jean, as-tu vu le livre ?

Jean: Quel livre tu cherches ?
Marie: Je cherche le livre du français.

Jean: Non, je suis desolé...

W tym przypadku Marie pyta go, czy nie widział tej jednej, konkretnej książki do francuskiego, możemy zakładać, że należała do niej. Nazwijmy tę książkę umownie Français Facile. Dlatego użyła rodzajnika le.
Na koniec dodam, że jeśli chodzi ogólnie o rodzajniki, to niestety, ale trzeba uczyć się ich razem ze słówkami, ponieważ nie ma na to żadnej reguły. Zresztą, podczas przerabiania dialogu sami zauważyliśmy, że fakt, iż w języku polskim jakaś rzecz jest rodzaju żeńskiego, wcale nie oznacza, że we francuskim będzie tak samo - zauważyliśmy to na przykładzie książki (un livre, po polsku - ta książka).