Japoński/Przymiotniki

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

To jest artykuł tymczasowy. Przeczytaj dyskusję!

Przymiotniki[edytuj]

W języku japońskim istnieją dwa typy przymiotników.

Zwykłe przymiotniki (形容詞 keiyoushi, zwane inaczej i-przymiotnikami)
Podobne są do czasowników, posiadając rdzeń i podobnie się odmieniając.
Przymiotniki odrzeczownikowe (形容動詞 keiyoudoushi, zwane inaczej na-przymiotnikami)
W sensie gramatycznym są rzeczownikami, dodaje się do nich przyrostek -na lub -no, dzięki czemu tworzy się z nich przymiotnik. Praktycznie pseudopartykuła な na jest skróconą formą「なる」 naru.

Wszystkie zwykłe przymiotniki, za wyjątkiem いい (ii, dobry, dobrze) posiadają regularną odmianę, a ii jest wyjątkiem tylko dlatego, że jest formą przymiotnika 良い (yoi), który występuje zresztą w odmianie. Wszystkie przymiotniki odrzeczownikowe odmieniają się regularnie.

Formy rdzenia przymiotników[edytuj]

Zwykłe przymiotniki Przymiotniki odrzeczownikowe
安・い (yasu.) い・い (i.) 静か- (shizuka-)
Forma przydawkowa
(連体形 rentaikei)
安い (.i) いい (.i) 静かな (-na)
Terminal form
(終止形 shuushikei)
安い (.i) いい (.i) 静かだ (-da)
Continuative form
(連用形 ren'youkei)
安く (.ku) 良く (yo.ku)*
静かで (-de)
Forma czasu przeszłego niedokonanego
(未然形 mizenkei)
安かろ (.karo) 良かろ (yo.karo)* 静かだろ (-daro)
Forma przypuszczająca
(仮定形 kateikei)
安けれ (.kere) 良けれ (yo.kere)* 静かなら (-nara)
Forma rozkazująca1
(命令形 meireikei)
安かれ (.kare) 良かれ (yo.kare) 静かなれ (-nare)
* formy nieregularne
1 forma rozkazująca jest niezmiernie rzadka w nowoczesnej japońszczyźnie i zastrzeżona głównie dla wzorców 遅かれ早かれ (osokare hayakare, wcześniej czy później), gdzie są one traktowane jako frazy przysłówkowe! Niemożliwe jest by forma rozkazująca znajdowała się na pozycji orzeczenia.

Podobnie jak czasowniki, możemy wymienić główne formy odmiany przymiotników.

  zwykłe przymiotniki
安い (yasui)
przymiotniki odrzeczownikowe
静か (shizuka)
zwykły
grzecznie
czas nieprzeszły
term. + spójka です (desu) 安いです
yasui desu
rdzeń + spójka です (desu) 静かです
shizuka desu
nieformalny
czas przeszły
cont. + あった (atta)
(u + a opadające)
安かった
yasuk.atta
cont. + あった (atta)
(e + a opadające)
静かだった
shizuka d.atta
nieformalnie
przeczenie
czas nieprzeszły
cont. + (は)ない ((wa) nai)1 安く(は)ない
yasuku(wa)nai
cont. + (は)ない ((wa) nai) 静かで(は)ない
shizuka de (wa) nai
nieformalnie
przeczenie
czas przeszły
cont. + (は)なかった ((wa) nakatta)1 安く(は)なかった
yasuku(wa)nakatta
cont. + (は)なかった ((wa) nakatta) 静かで(は)なかった
shizuka de (wa) nakatta
grzecznie
przeczenie
czas nieprzeszły
inf. neg. non-past + spójka です (desu)1 安くないです
yasukunai desu
inf. cont + (は)ありません ((wa) arimasen) 静かではありません
shizuka de wa arimasen
grzecznie
przeczenie
czas przeszły
inf. neg. past + spójka です (desu)1 安くなかったです
yasukunakatta desu
inf. cont + (は)ありませんでした ((wa) arimasen deshita) 静かではありませんでした
shizuka de wa arimasen deshita
inf. neg. past + なかったです (nakatta desu)1 静かではなかったです
shizuka de wa nakatta desu
forma -te cont. + て (te) 安くて
yasuku.te
cont. 静かで
shizuka de
tryb warunkowy2 hyp. + ば (ba) 安ければ
yasukere.ba
hyp. (+ ば (ba)) 静かなら(ば)
shizuka nara(ba)
provisional2 inf. past + ら (ra) 安かったら
yasukatta.ra
inf. past + ら (ra) 静かだったら
shizuka datta.ra
volitional3 imperf. + う (u) 安かろう (yasukarou) imperf. + う (u)
= root + だろう (darou)
静かだろう (shizuka darou)
przysłówkowy cont. 安く
yasuku.
に (ni) 静かに
shizuka ni
degree (-ness) root + さ (sa) 安さ
yasu-sa
root + さ (sa) 静かさ
shizuka-sa
1 formy zwykłych przymiotników ない (nai), znaczące "nie"