Podstawy turystyki/Historia turystyki w Polsce
Historia turystyki w Polsce[edytuj]
Turystyka w Polsce rozwijała się trochę inaczej niż na świecie. Okres prekursorski (wczesnohistoryczny) trwał w Polsce dłużej i inne wydarzenie miało wpływ na jego zakończenie. Inaczej wygląda tez ostatnia faza turystyki masowej rozdzielona na dwie części. Tak więc rozwój turystyki w Polsce można podzielić na pięć okresów:
- prekursorski (wczesnohistoryczny) do roku 1873
- początkowy w latach 1873 - 1918
- wzrostu w latach 1918 - 1939
- turystyki gospodarki centralnie planowanej w latach 1945 - 1989
- turystyki masowej po roku 1989
Okres prekursorski[edytuj]
Okres prekursorski w Polsce trwał do roku 1873 - głównymi celami podróży były obiekty religijne, a także uzdrowiska (już od XIII wieku) takie jak Cieplice, Lądek czy Kudowa. Od XV wieku rozwijały się wyjazdy do kąpielisk nadmorskich. Rok 1643 to data powstania pierwszego przewodnika po Warszawie. Duży wpływ na rozwój podróży miały polskie królowe: Bona zwiększyła zainteresowanie Włochami i wyjazdami do tego kraju, natomiast Królowa Marysieńka, która musiała często wyjechać do uzdrowisk.
Okres początkowy[edytuj]
Rok 1873 został nieprzypadkowo wybrany jako początek tego okresu - w tym roku powstało Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie, w 1919 roku przemianowane na Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Zajmowali się organizacją szlaków, schronisk i spisów zabytków na terenie polskich gór. Tatry odegrały sporą rolę w tym okresie - w 1873 r. Tytus Chałubiński zaczął odkrywać Zakopane. Za zasługi dla Tatr został pochowany na zakopiańskim cmentarzu na Pęksowym Brzyzku.
W XX wieku rozwój następował także dzięki kolei - szybciej i wygodniej można było dostać się do tak atrakcyjnych turystycznie miejsc jak Zakopane, Karpacz czy Krynica. Rozwijają się nadmorskie uzdrowiska, np. Świnoujście.
Okres międzywojenny[edytuj]
Wraz z rozwojem polskiej państwowości pojawiają się pierwsze polskie organizacje i przedsiębiorstwa związane z turystyką - w 1920 roku powstaje biuro podróży Orbis, a w 1929 Linie Lotnicze LOT.
Rośnie liczba wyjazdów do uzdrowisk i letnisk, głównie w Karpatach, regionie krakowskim i miejscowościach podwarszawskich (Konstancin-Jeziorna). Popularne stają się wycieczki poznawcze po kraju, mecenat nad turystyką przejmuje państwo. Organizowane są imprezy turystyczno-kulturalne jak Dni Morza czy Święto Gór. Popularne stają się również wyjazdy zagraniczne.
Okres PRL-u[edytuj]
Okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zablokował przede wszystkim możliwość podróży międzynarodowych, chyba, że były to wyjazdy do krajów bloku wschodniego (popularne były wczasy w Bułgarii czy na Krymie). Częstsze staje się wczasy pracownicze (w 1949 powstał Fundusz Wczasów Pracowniczych). Zaczęły powstawać organizacje turystyczne i krajoznawcze, takie jak PTTK (Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze).
Okres współczesny[edytuj]
Po upadku komunizmu turystyka w Polsce przybrała więcej cech turystyki masowej. Dzięki wprowadzeniu gospodarki rynkowej możliwe stały się także podróże zagraniczne.