Poradnik harcerski/Sposoby wyznaczania północy

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Sposoby na wyznaczanie kierunków geograficznych bez kompasu[edytuj]

schemat przedstawiający położenie Gwiazdy Polarnej względem gwiazd Wielkiego Wozu
  • Gwiazda Polarna – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy (Małym Wozie). Dokładnie pod nią na widnokręgu jest północ geograficzna
  • Mrowisko – bardziej spadziste do północy
  • Mrowisko oparte na drzewie – najczęściej znajduje się po południowej stronie drzewa
  • Drzewo – samotne drzewo jest bardziej rozwinięte od strony południowej
  • Korona drzew – bardziej rozwinięta od południa
  • Słoje drzewa – większe odstępy między słojami od południa
  • Brzoza – jaśniejsza kora po stronie południowej
  • Mech – rośnie po północnej stronie drzew i kamieni
  • Śnieg – szybciej topnieje na zboczach południowych
  • Słoneczniki – nigdy nie są zwrócone ku północy
  • Stare kościoły – prezbiterium od wschodu
  • Rów porośnięty trawą – w rowie ciągnącym się ze wschodu na zachód bardziej porośnięty bok północny
  • Kij i cień (gnomon) – blisko godziny 12:00 cień wskazuje północ (blisko godziny 13:00 w okresie obowiązywania czasu letniego)
  • Anteny telewizji satelitarnych – w Polsce większość skierowana jest na południe (z lekkim odchyleniem na wschód)
  • Zegarek ze wskazówkami – zegarek trzymać płasko, skierować wskazówkę godzinową na Słońce. Dwusieczna kąta zawartego między wskazówką godzinową a godziną dwunastą pokazuje linię północ-południe