C/Tablice: Różnice pomiędzy wersjami
Literówka w listingu |
|||
Linia 117: | Linia 117: | ||
int i; |
int i; |
||
for (i=0; i<=100; i |
for (i=0; i<=100; i+=1) /* powinno być i<100 */ |
||
foo[i] = 0; |
foo[i] = 0; |
||
Wersja z 10:55, 26 sie 2015
W rozdziale Zmienne w C dowiedziałeś się, jak przechowywać pojedyncze liczby oraz znaki. Czasami zdarza się jednak, że potrzebujemy przechować kilka, kilkanaście albo i więcej zmiennych jednego typu. Nie tworzymy wtedy np. dwudziestu osobnych zmiennych. W takich przypadkach z pomocą przychodzi nam tablica.
Tablica to ciąg zmiennych jednego typu. Ciąg taki posiada jedną nazwę a do jego poszczególnych elementów odnosimy się przez numer (indeks).
Wstęp
Sposoby deklaracji tablic
Tablicę deklaruje się w następujący sposób:
typ nazwa_tablicy[rozmiar];
gdzie rozmiar oznacza ile zmiennych danego typu możemy zmieścić w tablicy. Zatem aby np. zadeklarować tablicę, mieszczącą 20 liczb całkowitych możemy napisać tak:
int tablica[20];
Podobnie jak przy deklaracji zmiennych, także tablicy możemy nadać wartości początkowe przy jej deklaracji. Odbywa się to przez umieszczenie wartości kolejnych elementów oddzielonych przecinkami wewnątrz nawiasów klamrowych:
int tablica[3] = {0,1,2};
Niekoniecznie trzeba podawać rozmiar tablicy, np.:
int tablica[] = {1, 2, 3, 4, 5};
W takim przypadku kompilator sam ustali rozmiar tablicy (w tym przypadku - 5 elementów).
Rozpatrzmy następujący kod:
#include <stdio.h>
#define ROZMIAR 3
int main()
{
int tab[ROZMIAR] = {3,6,8};
int i;
puts ("Druk tablicy tab:");
for (i=0; i<ROZMIAR; ++i) {
printf ("Element numer %d = %d\n", i, tab[i]);
}
return 0;
}
Wynik:
Druk tablicy tab: Element numer 0 = 3 Element numer 1 = 6 Element numer 2 = 8
Jak widać, wszystko się zgadza.
W powyżej zamieszczonym przykładzie użyliśmy stałej do podania rozmiaru tablicy. Jest to o tyle pożądany zwyczaj, że w razie potrzeby zmiany rozmiaru tablicy, zmieniana jest tylko wartość w jednej linijce kodu przy #define, w innym przypadku musielibyśmy szukać wszystkich wystąpień rozmiaru rozsianych po kodzie całego programu.
Odczyt/zapis wartości do tablicy
Tablicami posługujemy się tak samo jak zwykłymi zmiennymi. Różnica polega jedynie na podawaniu indeksu tablicy. Określa on, z którego elementu (wartości) chcemy skorzystać spośród wszystkich umieszczonych w tablicy. Numeracja indeksów rozpoczyna się od zera, co oznacza, że pierwszy element tablicy ma indeks równy 0, drugi 1, trzeci 2, itd.
Uwaga! |
Spróbujmy przedstawić to na działającym przykładzie. Przeanalizuj następujący kod:
int tablica[5] = {0};
int i = 0;
tablica[2] = 3;
tablica[3] = 7;
for (i=0;i!=5;++i) {
printf ("tablica[%d]=%d\n", i, tablica[i]);
}
Jak widać, na początku deklarujemy 5-elementową tablicę, którą od razu zerujemy. Następnie pod trzeci i czwarty element (liczone począwszy od 0) podstawiamy liczby 3 i 7. Pętla ma za zadanie wyprowadzić wynik naszych działań.
Tablice znaków
Tablice znaków, tj. typu char oraz unsigned char, posiadają dwie ogólnie przyjęte nazwy, zależnie od ich przeznaczenia:
- bufory - gdy wykorzystujemy je do przechowywania ogólnie pojętych danych, gdy traktujemy je jako po prostu "ciągi bajtów" (typ char ma rozmiar 1 bajta, więc jest elastyczny do przechowywania np. danych wczytanych z pliku przed ich przetworzeniem).
- napisy - gdy zawarte w nich dane traktujemy jako ciągi liter; jest im poświęcony osobny rozdział Napisy.
Tablice wielowymiarowe
Rozważmy teraz konieczność przechowania w pamięci komputera całej macierzy o wymiarach 10 x 10. Można by tego dokonać tworząc 10 osobnych tablic jednowymiarowych, reprezentujących poszczególne wiersze macierzy. Jednak język C dostarcza nam dużo wygodniejszej metody, która w dodatku jest bardzo łatwa w użyciu. Są to tablice wielowymiarowe, lub inaczej "tablice tablic". Tablice wielowymiarowe definiujemy podając przy zmiennej kilka wymiarów, np.:
float macierz[10][10];
Tak samo wygląda dostęp do poszczególnych elementów tablicy:
macierz[2][3] = 1.2;
Jak widać ten sposób jest dużo wygodniejszy (i zapewne dużo bardziej "naturalny") niż deklarowanie 10 osobnych tablic jednowymiarowych. Aby zainicjować tablicę wielowymiarową należy zastosować zagłębianie klamr, np.:
float macierz[3][4] = {
{ 1.6, 4.5, 2.4, 5.6 }, /* pierwszy wiersz */
{ 5.7, 4.3, 3.6, 4.3 }, /* drugi wiersz */
{ 8.8, 7.5, 4.3, 8.6 } /* trzeci wiersz */
};
Dodatkowo, pierwszego wymiaru nie musimy określać (podobnie jak dla tablic jednowymiarowych) i wówczas kompilator sam ustali odpowiednią wielkość, np.:
float macierz[][4] = {
{ 1.6, 4.5, 2.4, 5.6 }, /* pierwszy wiersz */
{ 5.7, 4.3, 3.6, 4.3 }, /* drugi wiersz */
{ 8.8, 7.5, 4.3, 8.6 }, /* trzeci wiersz */
{ 6.3, 2.7, 5.7, 2.7 } /* czwarty wiersz */
};
Innym, bardziej elastycznym sposobem deklarowania tablic wielowymiarowych, jest użycie wskaźników. Opisane to zostało w następnym rozdziale.
Ograniczenia tablic
Pomimo swej wygody tablice statyczne mają ograniczony, z góry zdefiniowany rozmiar, którego nie można zmienić w trakcie działania programu. Dlatego też w niektórych zastosowaniach tablice statyczne zostały wyparte tablicami dynamicznymi, których rozmiar może być określony w trakcie działania programu. Zagadnienie to zostało opisane w następnym rozdziale.
Uwaga!
|
Programiści C++ mogą użyć klasy vector, która może być wygodnym zamiennikiem tablic. |
Wystarczy pomylić się o jedno miejsce (tzw. błąd off by one) by spowodować, że działanie programu zostanie nagle przerwane przez system operacyjny:
int foo[100];
int i;
for (i=0; i<=100; i+=1) /* powinno być i<100 */
foo[i] = 0;
/* program powinien zakończyć się błędem */
Zobacz również
- Więcej o tablicach (rozszerzenie materiału)
Przypisy
- ↑ W zasadzie kompilatory mają możliwość dodania takiego sprawdzania, ale nie robi się tego, gdyż znacznie spowolniłoby to działanie programu. Takie postępowanie jest jednak pożądane w okresie testowania programu.