Wikipedysta:Tomekg.966/Brudnopis02

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Młodość[edytuj]

Dzieciństwo i pobyt w klasztorze[edytuj]

Kazimierz narodził się 25 VII 1016 roku[1]. Miejscem jego przyjścia na świat był zapewne Kraków, tam bowiem w latach 1015 - 1025 przebywał jego ojciec, Mieszko II Lambert. W 1025 roku, kiedy zmarł dziadek Kazimierza, Bolesław Chrobry cała rodzina przeniosła się do Gniezna lub Poznania, które w owym czasie pełniły rolę stołecznych grodów w państwie. Rok później, dziesięcioletni wówczas królewicz został oddany na naukę do klasztoru, nie został jednak zapewne mnichem, jak niegdyś twierdziło wielu historyków. Teoria ta łączyła się z hipotezą, jakoby po Mieszko II miał innego, starszego syna Bolesława, który w okresie 1034 - 1038 miał rządzić krajem, jednak z powodu okrucieństwa i bezwzględności został zamordowany. Wzmianki o ów Bolesławie pojawiają się w bardzo późnej, bo spisanej w XIII lub XIV wieku Kronice wielkopolskiej, nie wspomina o nim natomiast Gall Anonim w swojej kronice, który opowiedział o wydarzeniach znacznie bardziej kompromitujących dynastię, np. o kastracji Mieszka II Lamberta przez Czechów[2]. Nie wiadomo do którego klasztoru został oddany Kazimierz. W Żywocie mniejszym świętego Stanisława zapisano, iż pobierał nauki w którymś z klasztorów w Niemczech, Kronika wielkopolska dodaje, iż znajdował się on w Brunszwiku. Klaudia Dróżdż, autorka monografii o Kazimierzu Odnowicielu uważa jednak, iż informacje te są niewiarygodne. Uważa ona, iż mógł on pobierać nauki w którymś z polskich klasztorów, np. w Krakowie, argumentując to faktem, iż informacja o tym pojawia się w rocznikach spisanych na podstawie zaginionego Rocznika kapituły krakowskiej. Jego autor, wywodzący się z krakowskiego środowiska byłby jak najbardziej zainteresowany tego typu wydarzeniem. Ponadto Mieszko II mógł przy wybieraniu dla syna miejsca nauczania wziąć pod uwagę fakt, iż tam się on urodził i wychował.

=== E Dzieciństwo Kazimierza Odnowiciela w dużej mierze przypada na czasy jego wielkiego dziada - Bolesława Chrobrego, który doprowadził Polskę do świetności. Za jego rządów ludność kraju stawała się coraz bardziej jednorodna, zanikały podziały plemienne, sprzyjało temu powstanie organizacji kościelnej, która podkreślała także suwerenność państwa. Niezależna metropolia polska powstała w 1000 roku, kiedy utworzone zostało arcybiskupstwo gnieźnieńskie i trzy biskupstwa, położone na ziemiach przyłączonych do państwa Polan: na Pomorzu (Kołobrzeg), na Śląsku (Wrocław) i w Małopolsce (Kraków). Funkcjonowanie biskupstw zapewniały system skarbowy i organizacja grodowa, jednak nie wszędzie były one dostateczne, biskupstwo w Kołobrzegu bowiem upadło około 1007 roku. Podstawę społeczeństwa polskiego stanowili wolni chłopi, trudniący się uprawą roli, których obowiązywało płacenie danin i wypełnianie posług prawa książęcego. Wojny

Kryzys po śmierci Mieszka II[edytuj]

Powrót Kazimierza do kraju[edytuj]

Dzieciństwo Kazimierza Odnowiciela przypada w dużej mierze na czasy jego wielkiego dziada - Bolesława I Chrobrego, który doprowadził Polskę do świetności. Jego czasy to czas wzmacniania się władzy centralnej: już w pierwszym roku swojego panowania wypędził z kraju swą macochę Odę i jej synów, którzy dążyli do wydzielenia im dzielnic, co skutkowałoby osłabieniem i decentralizacją państwa. Chrobry wzmocnił też pozycję Polski na arenie międzynarodowej, doprowadzając do ustanowienia arcybiskupstwa w Gnieźnie i biskupstw na ziemiach dopiero co podporządkowanym Polanom: w Krakowie, we Wrocławiu i w Kołobrzegu. Utworzenie organizacji kościelnej było czynnikiem jednoczącym ludność państwa Piastów.


Najazd Brzetysława[edytuj]

Kiedy Kazimierz Odnowiciel przebywał w niewoli u króla węgierskiego Stefana na Polskę napadły wojska księcia czeskiego Brzetysława. Kosmas i roczniki czeskie podają, iż atak miał miejsce w 1039 roku, roczniki polskie zaś, że w 1038 (nieliczne wskazują także 1037 roku). Aby ustalić prawidłową datę najazdu wybitny polski historyk Gerard Labuda dokonał przeglądu znanych nam wydarzeń w Polsce, w Czechach, w Niemczech i na Węgrzech. Przede wszystkim wiadomo, iż po ucieczce z ojczyzny Kazimierz znalazł się na dworze króla Węgier Stefana, który go uwięził. Stefan zmarł 15 sierpnia 1038 roku, jego następca, Piotr Orseolo natomiast pozwolił Odnowicielowi opuścić Węgry, mimo usilnych nalegań Czechów, których książę, Brzetysław, przygotowując wyprawę na Polskę chciał mieć pewność, że jej władca jest daleko od jej granic. Bardzo sprzyjała mu również nieobecność cesarza Konrada II, który aż do jesieni 1038 roku przebywał w Italii. W tej sytuacji Czesi musieli działać szybko. Wyruszyli z Pragi prawdopodobnie na przełomie maja i czerwca[3], przekroczyli Bramę Morawską i skierowali się na Kraków, który zapewne ograbił, po czym ruszył przez Sandomierz, Opatów, Sieradz i Kalisz[4] ku Wielkopolsce.

Kosmas podaje sprzeczne informacje o dacie ich powrotu do Pragi

  1. Dróżdż Klaudia, Kazimierz Odnowiciel. Polska w okresie upadku i odbudowy, str. 36
  2. Gall Anonim, Kronika polska, Wydawnictwo Ossolineum, str. 39
  3. Gerard Labuda, Mieszko II. Król Polski (1025 - 1034), str. 190
  4. Klaudia Dróżdż, Kazimierz Odnowiciel. Polska w okresie upadku i odbudowy, str. 76