Biologia dla liceum/Tkanka nabłonkowa
Tkanka nabłonkowa
[edytuj]Funkcja
- oddziela nasz organizm od otaczającego go świata,
- zabezpiecza przed utratą wody,
- pozwala na wymianę gazową,
- ułatwia odbiór bodźców ze środowiska,
- wyścielają narządy i jamy ciała.
Budowa
- ze względu na swoje funkcje nabłonek ma różną budowę
- ma zwarty układ komórek
- nie są unaczynione
- substancje odżywcze pobiera z leżącej pod nim tkankI łącznej
- zdolny są do podziałów
- duża możliwość regeneracji
Nabłonki dzieli się ze względu na liczbę warstw komórek oraz ich kształtu. Kształt komórek nabłonkowych może być płaski, sześcienny, walcowaty.
Nabłonek z pojedynczą warstwą komórek nazywamy jednowarstwowym. Występuje on w miejscach gdzie intensywnie zachodzi przemieszczanie się substancji.
Nabłonek z wieloma warstwami komórek nazywamy wielowarstwowym. Występuje on gdzie wymagana jest ochrona fizyczna lub chemiczna.
Nabłonek jednowarstwowy płaski
[edytuj]Budowa
- zbudowany jest ze spłaszczonych wielobocznych komórek,
- jądra umieszczone są centralnie,
- jest bardzo cienki.
Funkcja
- występuje tam gdzie warstwa oddzielająca nie powinna utrudniać transportu substancji,
- występuje w pęcherzykach płucnych, wyściela naczynia krwionośne, w nerce współtworzy torebki ciałek nerwowych.
Nabłonek jednowarstwowy sześcienny
[edytuj]Budowa
- zbudowany z komórek równościennych,
- jądra umieszczone są centralnie.
Funkcja
- występuje w kanalikach nerwowych i końcowych odcinkach gruczołów,
- intensywnie wchłania lub wydziela.
Nabłonek jednowarstwowy walcowaty
[edytuj]Budowa
- tworzą go wysokie komórki o kształcie nieregularnych graniastosłupów,
- jądro znajduje się w spodniej warstwie cytoplazmy blisko błony podstawowej.
Funkcja
- występuje w przewodzie pokarmowym,
- jajowodach gdzie ma liczne rzęski, wykonują one ruch w kierunku macicy i ułatwiają przesuwanie się komórki jajowej,
- w jelicie cienki ma dużą liczbę wypustek cytoplazmatycznych, które zwiększają powierzchnię wchłaniania.
Nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy
[edytuj]Budowa
- zbudowany z wysokich komórek przypominających powyginane graniastosłupy oraz komórek niższych o klinowatym kształcie,
- jądra znajdują się na różnej wysokości,
- występują w nim komórki kubkowe, które produkują śluz.
Funkcja
- występuje w drogach oddechowych, gdzie ma liczne rzęski usuwające zanieczyszczenia.
Nabłonek wielowarstwowy płaski
[edytuj]Budowa
- zbudowany z kilku warstw komórek, z których zewnętrzne są spłaszczone
Funkcja
- występuje w jamie ustnej, pochwie, na przedniej części rogówki, naskórek,
- szybka regeneracja,
- zdolność do odrodzenia się