Historia dla gimnazjum/Aleksander Wielki
|
Rozdział Aleksander Wielki
Macedonia[edytuj]Macedonia to kraina położona na północ od Grecji. Mieszkańcy tegoż kraju stworzyli silne, scentralizowane państwo, którego władca Filip II w 338 roku p.n.e. pod Cheroneę rozbił wojska greckie, co skutkowało uzależnieniem polis greckich od Macedończyków. Król Filip po pokonaniu Greków zaczął planować wyprawę do rozległej Persji, obejmującej ziemie od Azji Mniejszej i Egiptu po Indus. Chcąc zjednoczyć liczne miasta-państwa Hellady zwoławszy kongres w Koryncie utworzył Związek Wszechgrecki, którego obowiązkiem było zapewnienie pokoju w Grecji. Wodzem Związku ogłosił się sam Filip. Przygotowania do kampanii przerwała nieoczekiwana śmierć króla, po którym władzę objął jego syn Aleksander, zwany Wielkim, uczeń słynnego filozofa, Arystotelesa. Podbój Persji[edytuj]Aleksander kontynuował rozpoczęte przez ojca przygotowania do ataku na Persję. Zebrał wojska i rozdawszy wiele wsi i część skarbu państwa pomiędzy przyjaciół, na wypadek gdyby zginął w Azji wyruszył na wschód. Potężne armie Macedonii i Grecji przełamały opór Persów nad rzeką Grani w 334 roku p.n.e., kolejne zwycięstwa pod Issos (333 rok p.n.e.) i Gaugamelą (331 rok p.n.e.) zniszczyły armie perską, co umożliwiło Aleksandrowi zajęcie Azji Mniejszej, następnie Fenicji, Palestyny, Egiptu, Mezopotamii, Armenii, Azji Środkowej. Chcąc umocnić swoją władzę na podbitych ziemiach król pojął za żonę córkę władcy perskiego Dariusza oraz pozostawił elitom perskim znaczną swobodę. Po zniszczeniu imperium perskiego Aleksander zaatakował Indie. Książęta hinduscy stawiali znaczny opór, który ułatwiały im liczne, nieprzebyta lasy deszczowe. Mimo pokonania mieszkańców Indii król Macedonii nie mógł zająć Półwyspy, jego żołnierze bowiem zaczęli się buntować. Wielka armia rozpoczęła długi powrót do ojczyzny, podczas którego Aleksander Wielki nieoczekiwanie zmarł. Miał 33 lata. Monarchie hellenistyczne[edytuj]Po śmierci króla Aleksandra niechętni Persom oficerowie macedońscy odsunęli od władzy lokalne elity, przejmując władzę w poszczególnych częściach kraju. Imperium Macedonii rozpadło się i ostatecznie na jego gruzach powstały trzy niezależne państwa hellenistyczne, w których rządzili oficerowie armii macedońskiej: Macedonia, obejmująca europejską część dawnego imperium, Egipt oraz monarchię Seleukidów, zajmującą podbite przez Aleksandra ziemie w Azji. Osiedlający się na wschodzie Grecy i Macedończycy przyczyniali się do procesu hellenizacji tychże państw, przenosząc tamże własną kulturę, obyczaje, język, religię, sztukę. Państwa hellenistyczne w II i I wieku p.n.e. podbili Rzymianie. Jednym z najważniejszych ośrodków życia intelektualnego świata hellenistycznego było założone przez Aleksandra Wielkiego Aleksandria w Egipcie Muzejon - finansowane przez państwo stowarzyszenie uczonych. Członkowie Muzejonu mieli do dyspozycji ogromne zasoby Biblioteki Aleksandryjskiej. W okresie hellenistycznym prężnie rozwijały się nauki ścisłe: powstało 13-tomowe dzieło Euklidesa Elementy, będące aż do XIX wieku podstawowym podręcznikiem geometrii, Archimedes po raz pierwszy zastosował liczbę π, Ptolomeusz opracował teorię geocentryczną, zakładającą, iż Ziemia jest centrum wszechświata, wokół niej zaś obracają się planety, gwiazdy i słońce. Gimnazja[edytuj]Kiedy zaczynała się epoka hellenistyczna powstawały gimnazja. Wówczas wyglądały zupełnie inaczej niż te, w których się uczysz. W tamtym czasie były to ośrodki ćwiczeń gimnastycznych. Nazwa gimnazjum wzięła się ze względu na to, iż uczniowie w szkole ćwiczyli nago (gymnos to z greckiego nagi). Początkowo składały się z prostego boiska i bieżni pod gołym niebem w miejscach cienistych, poza murami miasta. Najstarsze gimnazja znajdowały się w Sparcie. Zarządzał nim tzw. sofronista. Gimnazja były dla wszystkich Greków. Najczęściej ćwiczyli w nich trenujący zawodnicy, efebowie (osiemnastoletni i dziewiętnastoletni chłopcy odbywający służbę wojska). Praktycznie jednak trenowali tutaj uczniowie, którzy mieli bogatych rodziców sponsorujących ich naukę.
| ||||||||
