Historia dla gimnazjum/Bolesław Chrobry

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Rozdział
Polska Bolesława Chrobrego


Objęcie władzy[edytuj]

Bolesław I Chrobry
Obraz autorstwa Jana Matejki.
W 991 r., rok przed śmiercią Mieszko I wydał dokument Dagome iudex, w którym podzielił kraj pomiędzy synów: Bolesława Chrobrego, potomka Dobrawy oraz dzieci Ody: Mieszka i Lamberta, a także oddał kraj pod opiekę papieżowi, łudząc się, iż wtedy żaden z braci nie dokona zbrojnego przejęcia władzy. Kilka miesięcy po śmierci ojca w 992 r. najstarszy jego syn, Bolesław Chrobry, książę Małopolski i być może Śląska wygnał braci i swą macochę Odę, jednocząc kraj. Przeciwni mu możni zostali oślepieni.

Misja biskupa Wojciecha do Prus[edytuj]

W 997 r. do Polski przybył biskup Wojciech, Czech z pochodzenia, który uciekł z ojczyzny po wymordowaniu jego rodu przez księcia czeskiego. Wojciech zamierzał udać się na misję do Prus - ziem położonych na północny-wschód od państwa Polan, zamieszkiwanych przez liczne, pogańskie plemiona Prusów i Jaćwingów. Podbój tamtejszych ziem uniemożliwiały gęste lasy, liczne bagna i wzgórza, co zapewniło Prusom niezależność aż do XIII w. Bolesław Chrobry postanowił skorzystać z misji biskupa, liczył bowiem, że gdy ten schrystianizuje Prusów ich ziemie zostaną wcielone do Polski. Wkrótce Wojciech udał się do Gdańska, by stamtąd w towarzystwie brata Radzyma-Gaudentego oraz kilku zakonników ruszyć na pokładzie łodzi na tereny pogan. Misjonarze dotarłszy do celu zaczęli głosić Ewangelie, jednak pruscy możni nakazali im opuścić ich ziemie. Biskup jednak nie wypełnił polecenia i niebawem został zamordowany. Jego ciało Bolesław Chrobry wykupił od Prusów, płacąc im równowartość wagi męczennika w złocie. W 999 r. papież Sylwester uznał biskupa Wojciecha za świętego.

Zjazd gnieźnieński[edytuj]

Cesarzem Niemiec pod koniec X w. został Otton III, który zamierzał stworzyć uniwersalne chrześcijańskie cesarstwo, składające się z Germanii (Niemiec), Italii (Włoch), Galii (Francji) i Sklawinii (Zachodniej Słowiańszczyzny). Idea ta została dokładnie opisana w rozdziale "Cesarstwo Ottonów". W 1000 r. cesarz Otton wyruszył do Gniezna z misją do grobu św. Wojciecha. Drugim celem jego wyprawy było przedstawienie Chrobremu idei cesarstwa chrześcijańskiego. Władca niemiecki został przez Bolesława wspaniale przyjęty, książę Polan odniósł wielki sukces propagandowy, ukazując mu najbardziej rozwinięte regiony państwa. Doszło do wymiany darów: Chrobry dał Ottonowi m.in. relikwię św. Wojciecha - jego ramię, Otton zaś jemu przekazał włócznię św. Maurycego, którą wg. legendy przebity został bok Jezusa Chrystusa. Cesarz nałożył także księciu swój cesarski diadem, uznając go za równego sobie, co miało ogromne znaczenie. Podczas zjazdu ustanowiono sieć diecezji: powstało arcybiskupstwo w Gnieźnie oraz trzy biskupstwa: w Krakowie, we Wrocławiu i w Kołobrzegu, obok już istniejącego, biskupstwa w Poznaniu. Pierwszym arcybiskupem Polski został brat św. Wojciecha Radzym-Gaudenty.

Polska w czasach Bolesława Chrobrego.

Legenda:

     Ziemie objęte przez Chrobrego po śmierci Mieszka I.

     Tereny przyłączone do Polski.

     Ziemie opanowane przejściowo.

     Granice Polski w chwili śmierci Chrobrego, w 1025 roku.

Wojny polsko-niemieckie[edytuj]

W 1002 r. niespodziewanie zmarł cesarz Otton III. Bolesław Chrobry korzystając z tymczasowego bezkrólewia w Niemczech najechał je i przyłączył do Polski Łużyce, Milsko oraz Miśnię, która jednak szybko powróciła pod władztwo cesarskie. Nowy władca - Henryk II nie zamierzał tolerować napadów Chrobrego, który tymczasem zaatakował sprzymierzone z Niemcami Czechy, schwytał i oślepił tamtejszego księcia Bolesława III Rudego i ogłosił się księciem czeskim. Do jego monarchii przyłączono prócz Czech Morawy i Słowację. Ale panowanie Polaków w Pradze nie trwało długo, ruszył tam bowiem Henryk II z wojskami, zmuszając Chrobrego do ucieczki. Mimo ewakuacji księcia Morawy i Słowacja w dalszym ciągu pozostawały częścią Polski. Rok później, w 1005 r. Niemcy przeprawili się przez Odrę i ruszyli w kierunku grodu stołecznego Polski - Poznania. Bolesław nie mógł im się przeciwstawić, miał bowiem zbyt małą ilość wojska, lecz dzięki negocjacjom pod murami Poznania udało mu się, kosztem Łużyc i Milska, zakończyć wojnę. Lecz rozejm nie trwał długo, w 1007 r. bowiem książę Polan napadł na Cesarstwo i ponownie zdobył utracone prowincje. Wojna zakończyła się w 1013 r., by ponownie wybuchnąć w r. 1015. Podczas konfliktu wsławiła się załoga śląskiego grodu Niemcza, która zdołała obronić go przed wojskami niemiecko-czesko-wieleckimi. Nie mogąc przełamać linii obrony cesarz Henryk II wycofał się i powrócił upokorzony do Niemiec. W 1018 r. podczas zjazdu w Budziszynie, zawarto pokój, na którego mocy Polska odzyskała Łużyce i Milsko.

Wyprawa kijowska[edytuj]

Zaraz po zakończeniu konfliktu z Niemcami w 1018 r. Chrobry ruszył na Ruś, gdzie toczyły się walki o władzę. Najsilniejszy z książąt, Jarosław Mądry został szybko pokonany przez wojska polskie, które dotarły do Kijowa i złupiły to sławne i bogate w owym czasie miasto. Polacy wywieźli z Rusi wielkie bogactwa, a ponadto przyłączyli Grody Czerwieńskie, znajdujące się w okolicach Przemyśla.

Koronacja Bolesława Chrobrego[edytuj]

W 1024 r. cesarz Henryk II zmarł, co wykorzystał Bolesław Chrobry. Postanowił uwieńczyć swoje panowanie koronacją na króla Polski. W Wielkanoc 1025 r. w Gnieźnie odbyła się uroczysta koronacja, dzięki czemu Polska stała się kolejnym królestwem chrześcijańskiej Europy. Jeszcze tego samego, roku w czerwcu pierwszy król Polski zmarł, pozostawiając silne, rozległe mocarstwo swemu synowi Mieszkowi II.