Historia powszechna/Babilończycy
Babilonia należała do największych cywilizacji starożytności (rywalizowała nawet z takimi potęgami jak Egipt czy Asyria). Jej władcy uosabiali bogów i sprawowali w władzę absolutną. Dbali o rozwój, gospodarczy,polityczny, prawny i kulturalny kraju. Okres świetności tej krainy skończył się wraz z podbojem przez Persów w 539r. p.n.e. Od tego czasu Babilonia przestała istnieć jako niezależne państwo i została włączona do Persji. Mimo tego przez długi czas pozostawała ważnym ośrodkiem nauki i kultury starożytnego Wschodu. Osiągnięcia babilońskich uczonych w zakresie matematyki astronomii i medycyny stanowią cenny wkład w rozwój współczesnej cywilizacji.
Imperium Starobabilońskie
[edytuj]Około 1894 roku p.n.e jedno z ludów amoryckich,ze stojącym na czela Sumuabumem,osiedliło się w niewielkiej miejscowości Kadingirra czyli Babilonie.Po Sumuabumie,nastąpiło czterech królów.Sprawowali oni kontrolę na terytorium obejmującym Sippar,Dilbat,Marad i Kisz.Wszystko uległo zmianie wraz z nastaniem szóstego króla,Hammurabiego.Pokonał on rywali i stworzył imperium. Pięć lat Po objęciu tronu Hammurabi uderzył na Rimsina z Larsy i wydarł mu Isin oraz czcigodny Uruk.W roku następnym przekroczył Tygrys i podbił Jamutbal u stóp Zagrosu.Dwa lata później zdobył Malgium.W końcu w roku 1783 p.n.e poprowadził kampanię przeciwku miastu Rapikum.Tym sposobem w ciągu zaledwie pięciu lat rozszerzył granicę swojego Terytorium o większą część dawnych imperiów Sumeryjskiego i Akadyjskiego. W następnych dekadach nie odnotowano kampanii militarnych.W 1763 p.n.e. Esznunna i Elam zawarły sojusz z plemionami półkoczowniczymi oraz Malgium,aby zawojować całe południe Mezopotamii.Z tego powodu królestwo Mari zaczęło szukać porozumienia z Babilonem.Udało im się pokonać wrogą koalicję.Rok później Hammurabi zaatakował Rimsina i dokonał aneksji Larsy.Kiedy Esznunna i Elam uderzyły ponownie w roku 1762 p.n.e,Hammurabi zdołał nie tylko odeprzeć atak,lecz także dotrzeć do granicy Subartu.Zimrilim musiał odczuwać wielką zawiść,słuchając wieści o kolejnych zwycięstwach władcy Babilonii.Najprawdopodobniej zawiązał on sojusz z Malgium.Hammurabi zerwał pakt z Mari,zaatakował je i ostatecznie zdobył 1760 roku p.n.e.Zimrilim otrzymał tytuł wicekróla,jednak rebelia która wybuchła dwa lata później wyczerpała cierpliwość Hammurabiego.Kazał on zburzyć Mari,wyznaczając tym samym koniec historii tysiącletniego miasta oraz kres królestwa Zimrilima. Po zajęciu Mari zorganizował jeszcze wyprawy przeciw Aszurowi oraz Esznunnie.Pozwoliło mu to przejąć kontrolę nad północą aż do Chaburu. Mając już politycznie skonsolidowane imperium,Hammurabi podjął się być może najważniejszego zadania w swoim życiu-stworzenia zbioru praw,który zyskał nazwę Kodeksu Hammurabiego.Po śmierci Hammurabiego jego syn Samsuiluna odziedziczył w stanie rozkładu.Już na początku jego panowania doszło do kilku powstań:Larsy,Esznunny,Ur,Uruku,Isin oraz Elamu.Pięć lat później udało się zaprowadzić porządek w regionie,ale Isin się uzależniła.Babilonia kurczyła się coraz bardziej.Śmiertelny cios zadali Babilonii Hetyci,którzy pod dowództwem Mursilisa I w 1595 roku p.n.e. położyli kres pierwszemu wielkiemu imperium babilońskiemu.
Imperium Nowobabilońskie
[edytuj]Wraz śmiercią Asurnibala(króla Asyrii) Chaldejczyk Nabopolasar zajął Babilon i proklamował się jego królem.W 612 roku p.n.e. połączone siły Medów i Nabopolasara otoczyły Niniwę,jedno z opierającym się jeszcze Medom miast asyryjskich.Po trzech miesiącach zdobyli je.Asyryjski król Sinszariszkun został zabity.W 610 roku p.n.e Medowie i Babilończycy zdobyli Harran.„Asyryjczyka rządzącego wcześniej narodem a którego ciężkie okowy zadały rany ludności całego kraju,rzuciłem do stóp Akadu,i zrzuciłem jarzmo niewoli.“-Pisał Nabopolasar II.Po śmierci Nabopolasara II władzę w kraju przejął Nabuchodonozor II.Poprowadził on wiele kampanii militarnych dzięki czemu imperium Nowobabilońskie stało się najpotężniejszą cywilizacją Mezopotamii.Następcy Nabuchodonozora II zostali wciągnięci w krwawe walki o władzę w obrębie panującej dynastii.22 lata później doszło do starć między Persami a Babilonią w mieście Opis.Tam zginął Baltazar,syn Nabonida,króla Babilonii,a sam Nabonid dostał się do niewoli i jako jeniec Cyrusa II skazany został na wygnanie.Taki był smutny koniec imperium Nowobabilońskiego.
Wojownicy i naukowcy
[edytuj]Babilończycy byli świetnymi wojownikami, rolnikami, handlowcami oraz specjalistami w naukach ścisłych, zwłaszcza medycynie, astronomii i matematyce. Ustalili współczesne stosowanie jednostki miary czasu, wybierając liczby dzielące się przez 2,3 i 4 (12 miesięcy, 24 godziny, 60 minut i 60 sekund)
