Historia powszechna/Komunizm na świecie

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Rozdział
Komunizm na świecie

Polska[edytuj]

Patrz: Początki PRL, Polska w czasach "odwilży", Wystąpienie robotnicze na Wybrzeżu 1970 r, Polska Edwarda Gierka, Wybór na papieża Jana Pawła II, Lata 80 w Polsce

ZSRR[edytuj]

NRD[edytuj]

Czechosłowacja[edytuj]

Węgry[edytuj]

Albania[edytuj]

Bułgaria[edytuj]

Rumunia[edytuj]

Podobnie jak w większości państw komunistycznych, tylko z nazwy Rumunia była demokratyczna. Komuniści doszli do władzy w 1947 roku usunąwszy wszelką opozycję (dzięki pomocy Rosjan). Na czele rządu stał Petru Groza z sojuszniczego Frontu Oraczy, ale faktyczną władzę posiadał w ręku Gheorghiu-Dej. Podczas ich rządów Rumunia w wielkim stopniu uzależniła się gospodarczo od ZSRR. Stan gospodarki stopniowo upadał ze względu na zastępowanie wolnego rynku na gospodarkę nakazowo-rozdzielczą, uzależnienie gospodarki od ZSRR oraz na inwestycje przemysłu ciężkiego. Prywatyzacja w rolnictwie była przymusowa, jednakże władze zapewniały, iż nie będą nalegały na kupno ziemi.

W 1965 roku do władzy doszedł Nicolae Ceauşescu, który zastąpił zmarłego Gheorghiu-Dej. Początkowo uznawano go za godnego komunistę (obok Edwarda Gierka), jednakże wykorzystywanie władzy, ślepe słuchanie rad jego żony Eleny oraz megalomania sprowadziły Rumunię na przepaść militarną i gospodarczą. Aby umocnić władzę, w 1967 roku odkrył wiele nadużyć w władzy u poprzedniej ekipy. Rok później przeciwstawił się w interwencji w Czechosłowacji, dzięki czemu na Zachodzie zaczęto go pozytywnie określać. Pomimo uważania Rumunii za przykładne państwo na Zachodzie, sytuacja w tym kraju nie działa się najlepiej. Na przełomie lat 70. i 80. tajna policja Securitate ukarała lub zabiła większość opozycjonistów państwa. Gdy pokazano Securitate, poparcie dla Ceauşescu na Zachodzie mocno spadło.

Pierwsze protesty pojawiły się dopiero w grudniu 1989 roku podczas Jesieni Ludów i w krótkim czasie przerodziły się w rewolucję. W dniach 16-19 grudnia doszło do wystąpień ludności w Timişoarze, których pierwotnym powodem była obrona miejscowego ewangelickiego pastora. Podczas tych trzech dni w wyniku starć z policją i wojskiem zginęło 100 osób. Protesty w bardzo szybkim tempie przeniosły się do całego kraju. Do starć doszło także wojsko i policja. 22 grudnia ustalono, iż Ceauşescu nie posiada już żadnej władzy. Następnego dnia uciekł helikopterem ze stolicy, jednakże już 24 grudnia został złapany. Po kilku godzinnym procesie został rozstrzelony z żoną Eleną 25 grudnia. Rumunia jako jedyne państwo z Jesieni Ludów obaliło władzę zbrojnie.

Chiny[edytuj]

Na początku lat 50. w Chinach pojawił się Mao Zedong. Podczas jego polityki i niewłaściwej inwestycji pieniędzy zginęła duża część Chin, a wiele osób pogrążyło się w ubóstwie. Po jego śmierci władzę przejął Deng Xiaoping, który wprowadził wolny rynek na obszar Chin. Po jego śmierci w 1997 roku, nadal kultywuje się jego ideę. Na Placu Tian’anmen w 1989 roku rozpoczęły się protesty studentów przeciwko władzy, które zostały krwawo zakończone przez wojska. Pomimo rozwoju gospodarki, do dnia dzisiejszego, w Chinach panuje komunizm.

Mongolia[edytuj]

Od 1924 roku na terenach Mongolii panował komunizm. Zabijano arystokrację, palono świątynię oraz likwidowano własność prywatną. Po 1945 roku, kiedy Mongolia stała się pełnoprawnie niepodległa, państw uzależniło się gospodarczo od ZSRR. Lata powojenne w Mongolii wiążą się głównie z jednym nazwiskiem: Jumdżagijn Cedenbal. Był on jednym z najbliższych współpracowników Czojbalsana, a po jego śmierci w styczniu 1952 r. został szefem partii (sprawował także funkcję premiera). W 1990 roku rząd Mongolii ustąpił i zrezygnował z władzy likwidując komunizm na rzecz demokracji.

Korea Północna[edytuj]

Kim Ir Sen na plakacie propagandowym

Po II wojnie światowej, Korea została podzielona na dwie części. W 1950 roku komunistyczna część zaatakowała południową, wywołując wojnę koreańską. Wojna zakończyła się w 1953 roku, jednakże do dnia dzisiejszego oba państwa nie nawiązują kontaktów. Aż do 1994 roku władzę sprawował Kim Ir Sen. Po jego śmierci zastąpił go syn Kim Dzong Il. Do dnia dzisiejszego Korea Północna jest państwem komunistycznym, oparta o ustrój polityczny dżucze, który zakłada pełną izolację od świata.

Wietnam[edytuj]

Atak wojskowy przy użyciu fosforu

Wg ustaleń paryskiej konferencji pokojowej w roku 1954 kraj został podzielony tymczasową linią demarkacyjną na 17. równoleżniku, na dwie strefy: rządzoną przez komunistów Północ i skupiające zwolenników Francji Południe. W następnej kolejności miało zostać przeprowadzone referendum scaleniowe. W wyniku działań politycznych i problemów z porozumieniem się stron do referendum nigdy nie doszło, a tymczasowa linia demarkacyjna stała się granicą między dwoma państwami wietnamskimi. W 1957 roku na terenie obu państw wietnamskich wybuchła wojna pomiędzy komunistycznym Wietnamem Północnym, a demokratycznym Wietnamem Południowym. Strona północna była wspierana przez ZSRR i Chiny, a południowa siły ONZ. Wojna zakończona w 1975 roku przechyliła zwycięstwo na północną część. Połączone państwa utworzyły Wietnam. W 1978 roku stosunki pomiędzy Wietnamem a Chinami pogorszyły się

Komunizm w Wietnamie trwa do dnia dzisiejszego. Mieszkańcy południowej części państwa nadal chcą obalić system [1].

Laos[edytuj]

Kambodża[edytuj]

Kuba[edytuj]

W 1959 roku Fidel Castro wraz z partyzantami obalił dyktature Batisty i wprowadził na Kubie komunizm,który trwa do dnia dzisiejszego.Jedyną partią na Kubie jest Komunistyczna Partia Kuby.

Sytuacja w Afryce[edytuj]

Przypisy