Historia powszechna/Pitagoras i pitagorejczycy

Pitagorejczycy

Pitagorejczycy to wyznawcy doktryny rozwiniętej przez Pitagorasa i jego następców w szkole religijno-filozoficzno-naukowej, którą założył Pitagoras w Krotonie w Wielkiej Grecji. Zwolennicy mieszkali życiem wspólnotowym, podobnym do klasztornego. Jako symbol przyjęli pięcioramienną gwiazdę (pentagram). Ponieważ swoje poglądy przypisywali założycielowi wkład jego wyznawców był anonimowy. Wnieśli ogromny wkład do nauki, zwłaszcza w zakresie matematyki, astronomii oraz teorii muzyki. Poglądy pitagorejczyków w istotny sposób stanowiły inspirację filozofii Platona; platonizm i pitagoreizm często był później łączony.

Poglądy filozoficzne

Pitagorejczycy uważali liczbę za zasadę świata. Wiedza o stosunkach między liczbami jest wiedzą o porządku świata. Za doskonałą uważano liczby nieparzyste, ponad którymi stać miała jedynka. Kolejne liczby reprezentowały różne aspekty rzeczywistości.

Poglądy religijne

Jako pierwsi wprowadzili do filozofii poglądy religijne na nieśmiertelność niematerialnej duszy. Pitagorejczycy wierzyli w wędrówkę dusz; uważali, że dusza po śmierci może wcielić się nie tylko w człowieka, ale w zwierzę. Ta doktryna skłaniała ich do wegetarianizmu.

Poglądy astronomiczne

Pitagorejczycy opracowali model astronomiczny, w którym kulista Ziemia tkwi nieruchomo w środku wszechświata, a dookoła niej krąży siedem sfer z przymocowanymi do nich znanymi starożytnym planetami, a także Słońce i Księżyc. Ten skończony kosmos był zamknięty wewnątrz ósmej sfery z nasadzonymi na powierzchni gwiazdami. Wszystkie sfery obracały się wokół Ziemi raz na dobę.

Pochodzenie nazwy matematyka

Wśród uczniów szkoły Pitagorasa wyróżniono trzy kategorie:​

​

- akuzmatyków, którzy byli jedynie słuchaczami jego wykładów,​

- polityków będących najbardziej zaawansowanymi, ogarniającymi całość wspólnotowości w polis,​

- matematyków (czyli matematykoi), zainteresowanych rozważaniami spekulatywnymi, od których pochodzi nazwa matematyka.​

​

Stronnictwa w łonie pitagorejczyków

Odkrycie niewspółmierności przekątnej i boku kwadratu spowodowało istotny kryzys w pitagorejskim obrazie świata. Powstały dwa stronnictwa, które proponowały odmienny sposób wyjścia z kryzysu:

ajtomatycy -
matematycy - którzy proponowali odejście od koncepcji liczby, a pozostawienie pojęcia proporcji i konstrukcji geometrycznych w centrum rozważań, ze szczególnym uwzględnieniem pojęcia harmonii geometrycznej i złotego podziału.