Język tuvalu/Tuvalu

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Mapa Tuvalu
Kobieta z Tuvalu, 1894 rok

Tuvalu to niewielki kraj położony na Oceanie Spokojnym zajmujący tylko 26 km² powierzchni. W jej skład wchodzi 9 atoli. Kraj ten uzyskał niepodległość w 1978 roku z rąk Wielkiej Brytanii. Do dzisiaj Tuvalu należy do Wspólnoty Narodów, a jej władcą jest królowa Elżbieta II. Tuvalu jest obok Watykanu, Monako i Nauru jednym z najmniejszych państw na świecie. Ze względu na podnoszenie się wód, istnieje zagrożenie zatopienia państwa w ciągu 40 lat (najwyższy punkt na wyspie sięga 5 metrów n.p.m. Stolicą kraju Vaiaku liczące 4700 mieszkańców. Tuvalu zamieszkuje 11500 mieszkańców.

Tuvalu składa się z dziewięciu wysp:

  • Vaitupu,
  • Nanumea,
  • Nui,
  • Nanumanga,
  • Nukufetau,
  • Funafuti,
  • Niutao,
  • Nukulaelae,
  • Niulakita.

Prawdopodobnie około 400 roku na wyspach należących obecnie do Tuvalu pojawili się Polinezyjczycy. Pierwszym Europejczykiem, który pojawił się na wyspach był Hiszpan Alvaro de Mendaña de Neyra w 1568 roku. Udało mu się dotrzeć do wysp Nui i Niulakita. W XIX wieku na wodach Tuvalu pojawiali się kupcy, wielorybnicy i handlarze niewolników.

W 1892 roku Tuvalu stało się protektorem Anglii, przyjmując nazwę Wysp Lagunowych (Ellice). Kolonią brytyjską wyspy stały się w 1915 roku (wraz z Wyspami Gilberta, obecnie Kiribati). Podczas II wojny światowej na wyspach pojawili się Amerykanie, którzy wykorzystywali położenie wysp w związku z wojną z Japonią. Z tego okresu pochodzi jedyne lotnisko na wyspach.

W 1978 roku Tuvalu uzyskało niepodległość. 4 lata wcześniej w wyniku referendum zdecydowano, by nie tworzyć jednego państwa z Wyspami Gilberta, a dwa oddzielne. W 2001 roku Tuvalu zwróciło się do Australii o pomoc w znalezieniu miejsca na ewentualne przeniesie mieszkańców.

Co ciekawe, Tuvalu znaczy po polinezyjsku... 8 wysp. Prawdopodobnie odkrywcy (lub nadający nazwę wyspom) nie znał 9 wyspy.

Tuvalu utrzymuje się z uprawy palmy kokosowej, bananów i kolokazji, rybołówstwa, emisji znaczków pocztowych i monet, szkutnictwa i turystyki. Poza krajem pracuje ponad 2 tys. obywateli Tuvalu. Większość z nich znalazła zatrudnienie przy wydobyciu fosforytów w Nauru. Państwo zarobiło trochę pieniędzy dzięki sprzedaży międzynarodowego skrótu swojej nazwy (.tv).