Lawiny/Metoda redukcyjna
No risk - no fun, no limit - no life, Werner Munter
Niemożliwość oceny stabilności stoku
[edytuj]Obecnie uważa się, że tylko stoki bardzo niebezpieczne są przewidywalne, stoki umiarkowanie niebezpieczne przypominają pole minowe: obszary o stosunkowo duzej lokalnej stabilności są poprzetykane tzw gorącymi punktami - obszarami niestabilnymi, których zachowanie decyduje o stabilności całego stoku. Stąd nie da się oceniać stoku przez analizę pojedynczych fragmentów, bo można ominąć gorący punkt.
Zarządzanie ryzykiem
[edytuj]Zamiast drobiazgowej analizy stabliności, analizuje się statystyki wypadków. Szuka się niezależnych czynników, które decydują o zagrożeniu. Okazuje się że o większości wypadków decyduje pięć powtarzających się czynników: zagrożenie lawinowe, nachylenie stoku w najstromszym miejscu, wystawa stoku, to czy stok jest jeżdżony po każdym opadzie, rozmiar grupy i odstępy. Czynniki są niezależne więc zagrożenia powodowane przez każdy z nich mnożą się.
Zagrożenie lawinowe
[edytuj]Zaniechanie wycieczek przy zagrożeniu lawinowym równym i większym niż 3°.
Nachylenie stoku w najstromszym miejscu
[edytuj]Ograniczenie się do stoków o nachyleniu < 40°
Wystawa stoku
[edytuj]Omijanie stoków o wystawie północnej
To czy stok jest jeżdżony po każdym opadzie
[edytuj]Wybieranie terenów bardziej uczęszczanych
Rozmiar grupy i odstępy
[edytuj]Małe grupy bezpieczniejsze niż duże.
Granica bezpieczeństwa
[edytuj]Gdzie leży granica bezpieczeństwa? WM podal formule i tak dobral wspolczynniki, że kiedy formula daje wynik 1 prawdopodobienstwo wypadku jest porównywalne z niebezpieczeństwem związanym z używaniem samochodu (1/100000).
Formuła Muntera
[edytuj]
1 | Poruszanie się po stokach o nachyleniu do 39° | WR 2 | Pierwsza grupa |
albo 2 | Poruszanie się po stokach o nachyleniu około 35° | WR 3 | |
albo 3 | Poruszanie się po stokach o nachyleniu do 34° | WR 4 | |
4 | Omijanie stoków o wystawie NW-N-NE | WR 2 | Druga grupa |
albo 5 | Omijanie stoków o wystawie WNW-N-ENE | WR 3 | |
albo 6 | Omijanie obszarów wymienionych w biuletynie lawinowym | WR 4 | |
i 7 | Poruszanie się po często (po każdym opadzie) jeżdżonych stokach | WR 2 | |
8 | Duża grupa (Więcej niż cztery osoby) z odstępami | WR 2 | Trzecia grupa |
albo 9 | Mała (2-4osoby) grupa | WR 2 | |
albo 10 | Mała grupa z odstępami | WR 3 |
- Przy ZL > 2 użycie redukcji z pierwszej grupy jest obowiązkowe.
- Zdarza się, szeczgólnie wiosną, że południowe są bardziej niebezpieczne niż północne. Jeśli biuletyn lawinowy o tym wspomina lub w terenie występują symptomy (np.: mokry śnieg) tej sytuacji, współczynników 4 - 7 się nie stosuje.
- Przy dużym ZL metody redukcyjnej się nie stosuje. Należy ograniczyć się do stoków o maksymalnym nachyleniu 30°!
- Za nachylenie stoku zawsze przyjmuje się nachylenie jego najbardziej stromej części. Na str. 113, w podpisie fotografii 74 (wyd. 6, 2017 książki 3x3 Lawinen) - Munter precyzuje: przy poziomie zagrożenia 2 należy rozpatrywać najbardziej stromy fragment zbocza pokonywanego szlaku w zakresie 20m przewyższenia od możliwych pozycji na szlaku lub w promieniu 20m od szlaku, natomiast przy poziomie zagrożenia 3 należy brać pod uwagę nastromienie całego zbocza (również w dużej odległości od przebiegu szlaku - warto zestawić to również z opisem zasięgu lawin w opisie poziomów zagrożenia lawinowego TOPR / rozporządzeniem MSWiA w sprawie określenia stopni zagrożenia lawinowego oraz odpowiadających im zaleceń dla ruchu osób).
Przykład: Rozważamy wyjscie na narty w towarzystwie jednej osoby na nieznany, stromy(38 °) południowy stok, przy zagrożeniu lawinowym=3. PZ = 8 WR za 38 stopni = 2, WR za ominięcie wystaw północnych = 3, WR za małą grupę z odstępami = 3 DR = 8 / (2x3x3) = 8/12 = 2/3 czyli MOŻNA IŚĆ!
Proste reguły
[edytuj]Nie idź jeśli:
- jest 2° zagrożenia lawinowego, stok o wystawie północnej jest niejeżdżony, nachylenie przekracza 40°
- jest 3° zagrożenia lawinowego, nachylenie przekracza 40° na wszystkich wystawach
- jest 4° zagrożenia lawinowego, nachylenie przekracza 30° na wszystkich wystawach
Częste przekraczanie granicy ryzyka = katastrofa.