MediaWiki w obrazkach/Najpierw się zaloguj

Wiele serwisów opartych na MediaWiki jest tak skonfigurowanych, że umożliwia edytowanie bez konieczności zakładania na nich konta. W innych natomiast logowanie jest wymagane. Istnieją wreszcie takie serwisy, w których nie można samemu utworzyć konta, lecz trzeba o to poprosić jednego z administratorów.

Jednak, nawet w serwisach gdzie logowanie nie jest wymagane warto założyć własne konto. Edytowanie po zalogowaniu się ma szereg zalet:

• w historii zmian stron edycje są wtedy przypisane do konta, z którego edytujemy, co jest formą przypisania nam autorstwa - bez zalogowania jesteśmy całkowicie anonimowi,
• otrzymujemy możliwość napisania paru słów o sobie na specjalnej stronie użytkownika,
• mamy możliwość utworzenia listy obserwowanych stron, nad którymi chcemy pracować, lub które chcemy monitorować,
• otrzymujemy możliwość wymiany wewnętrznych wiadomości poprzez system stron dyskusyjnych oraz otrzymujemy możliwość personalizacji podpisu, którym możemy się posługiwać w toczących się dyskusjach,
• otrzymujemy możliwość przystosowania sposobu oglądania i pracy w serwisie do naszych potrzeb za pomocą preferencji.

Procedura logowania i zakładania konta

Rys. 16: zakładki strony tak jak je widzi niezalogowany użytkownik

Rys. 17: okno logowania

Rys. 18: okno rejestracji konta

Rys. 19: zakładki strony tak jak je widzi zalogowany użytkownik

W serwisach dopuszczających samodzielne zakładanie konta bez potrzeby pośrednictwa administratorów, procedura zakładania konta wygląda następująco:

• w prawym górnym rogu należy kliknąć na odsyłacz logowanie/rejestracja, co spowoduje wyświetlenie formularza (rys 17)
• przy jego pomocy nie można jeszcze założyć konta, gdyż jest ono przeznaczone dla tych, którzy już je założyli - należy zatem kliknąć na odsyłacz Rejestracja (1 na rys. 17)
• pojawi się formularz umożliwiający założenie konta (rys. 18), w którym należy wypełnić pola "wpis" (czyli nazwa użytkownika, 8 na rys. 18), "hasło" i "hasło ponownie" (9 na rys. 18)
• wypełnienie pola "adres elektr." (10 na rys. 18) oraz odfajkowanie pozycji "zapamiętanie hasła" (11 na 'rys. 18) jest na większości witryn do wyboru
• przy rejestracji w projektach zarządzanych przez Fundację Wikimedia, a także w niektórych innych istnieje dodatkowe zabezpieczenie przed automatycznym tworzeniem kont; jest to coś w rodzaju "testu Turinga" sprawdzającego czy konto rzeczywiście zakłada człowiek; polega on na wpisaniu z niezbyt wyraźnego obrazka słowa do odpowiedniego pola (7 na 'rys. 18)
• na koniec pozostaje nacisnąć "założenie nowego konta" (12 na rys. 18) - nie ma konieczności powrotu do tabeli wpisowej (rys. 17) - po pomyślnym założeniu konta jesteśmy automatycznie wpisani.

Zwiększenie dostępnych możliwości po założeniu sobie konta objawia się wizualnie poprzez zmianę wyglądu zakładek i zwiększenia liczby odsyłaczy do góry ekranu, nad zakładkami (porównaj: rys. 16 i 19). W szczególności, pojawia się, pierwszy od lewej strony, przy ikonce główki link z naszym pseudonimem (rys. 19), który jest linkiem umożliwiającym edycję naszej strony osobistej. W podanym przykładzie nasz pseudonim to "podręcznik". Pozostałe nowe odsyłacze umożliwiają kolejno:

• przejście do naszej osobistej strony dyskusyjnej,
• do okna zmian preferencji,
• do listy obserwowanych przez nas stron w serwisie,
• do pełnej listy naszych korekt i
• wreszcie do wypisania się z programu.

UWAGA

Aby procedura wpisowa zakończyła się pomyślnie należy koniecznie odfajkować w przeglądarce ustawienie na przyjmowanie tzw. wtyczek (eng. cookies) .

Oprócz tego procedura zakładania konta może zakończyć się niepomyślnie gdy:

• "wpisaliśmy sie" pod nazwą, którą już ktoś wcześniej sobie obrał, lub taką, która może być pomylony z istniejącą (np. 1wona i Iwona)
• nastąpiła pomyłka przy powtórnym wpisaniu hasła.

Opcjonalne podanie adresu E-mail, ale dopiero po przejściu przez procedurę jego weryfikacji spowoduje umożliwienie wysyłania i otrzymywania e-maili poprzez formularz z poziomu oprogramowania MediaWiki. Podany adres e-mail nie jest udostępniany publicznie. Jest on kodowany w taki sposób przez oprogramowanie, że nawet administratorzy serwisu nie mają do niego bezpośredniego dostępu. Nie grozi to zatem zalewem spamu ani publicznym ujawnieniem prawdziwej tożsamości. Procedura weryfikacji adresu polega na odesłaniu E-maila, który system automatycznie wysyła na podany adres. Adres E-mail przydaje się również w przypadku, gdy zapomnieliśmy hasła.

Kliknięcie na zapamiętaj hasło (11 na rys. 18) spowoduje, że po zakończeniu pracy w serwisie, ciasteczko, które jest zapisywane na naszym twardym dysku nie zostanie usunięte - dzięki czemu przy następnym wejściu do serwisu będziemy rozpoznawani automatycznie i nie będziemy musieli się ponownie logować. Nie należy jednak tej opcji włączać gdy pracujemy na komputerze, do którego dostęp mają osoby, którym nie możemy zaufać, np. w kawiarence internetowej.

Właściciel konta w serwisie, gdy z jakichś przyczyn system nie rozpoznaje go automatycznie, może zawsze kliknąć na link Logowanie/Rejestracja. Ukaże mu się wtedy okno logowania (rys. 17). Zalogowanie polega na podaniu wcześniej zarejestrowanego loginu i hasła (2 na rys. 17), ew. kliknięciu opcji "Zapamiętaj hasło" (3 na rys. 17) i kliknięciu na klawisz "Zaloguj się" (4 na rys. 17).

W przypadku, gdy właściciel konta zapomniał hasło, ale zdecydował się podać i zweryfikować swój adres E-mail, może on kliknąć na "Wyślij mi nowe hasło" (5 na rys. 17). Oprogramowanie automatycznie wyśle to nowe hasło na zarejestrowany wcześniej adres E-mail.

Wewnętrzne komunikaty użytkowników

Rys. 21: komunikat "Masz nowe wiadomości"

Jak już napisano wcześniej, po założeniu konta, użytkownik ma możliwość otrzymywania wewnętrznych komunikatów. Otrzymanie takiego komunikatu jest sygnalizowane przez pojawienie się u góry strony, zaraz pod zakładkami dużego, pomarańczowego szablonu z tekstem "Masz nowe wiadomości". (rys. 21) Szablon ten pojawia się w momencie gdy ktoś napisze cokolwiek na stronie dyskusyjnej danego użytkownika.

Po ujrzeniu tego szablonu wystarczy kliknąć na słowa "nowe wiadomości", aby przejść do własnej strony dyskusyjnej i przeczytać ów wewnętrzny komunikat. Tak długo, jak długo się tego nie zrobi, szablon ten będzie się pojawiał na każdej nowootwieranej stronie. Można też kliknąć na słowa "Różnica z poprzednią wersją"., dzięki czemu porównamy wersje swej strony dyskusji.

W wielu projektach istnieje zwyczaj witania nowozalogowanych użytkowników, poprzez wpisanie specjalnego komunikatu dla "początkujących" na ich stronę dyskusyjną. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że w chwilę po założeniu sobie konta ujrzysz szablon "Masz nowe wiadomości".

Dokładniejszy opis, jak odpowiadać na tego rodzaju komunikaty i ogólnie jak się posługiwać stronami dyskusyjnymi, zawarty jest w rozdziale Dyskusje, konflikty, historia zmian. Na obecnym etapie wystarczy informacja, że strony dyskusyjne użytkowników edytuje się tak samo jak wszystkie inne, oprócz tego, że należy podpisywać swoje wypowiedzi.

Preferencje

Rys. 22: okno preferencji

Po kliknięciu w link preferencje u samej góry strony (trzeci link od lewej, na rys. 19} następuje przejście do okna umożliwiającego przystosowanie sobie wielu elementów serwisu do własnych potrzeb (rys. 22). Preferencje można zmieniać dopiero po zalogowaniu się do serwisu i odnoszą się one wyłącznie do tego jak widzi strony serwisu właściciel konta. Nie należy się zatem obawiać, że zmieniając te opcje popsuje się cokolwiek innym użytkownikom tego projektu. W razie gdy wybierze się opcje, które nam nie odpowiadają i nie pamięta się jak to odwrócić, wystarczy wejść ponownie do okna preferencji i nacisnąć klawisz preferencje domyślne (6 na rys. 22).

Liczba opcji, które można zmieniać za pomocą tego okna jest dość obszerna, dlatego są one podzielone na zakładki (1 na rys. 22). Poniżej znajduje się informacja o koncie użytkownika (2 na rys. 22). Tzw ID jest to numer porządkowy, który jest kolejno przypisywany użytkownikom przez oprogramowanie. W przykładowym przypadku oznacza to, że użytkownik "podrecznik" był 96061 osobą, która założyła sobie konto w serwisie.

Pole (3) umożliwia zmianę lub dodanie adresu E-mail oraz dokonanie zmiany postaci podpisu, którym można się posługiwać na stronach dyskusyjnych. Zagadnienia dotyczące podpisów są dokładniej opisane w rozdziale Dyskusje, konflikty, historia zmian.

Pole (4) umożliwia dokonanie zmiany hasła. Pole (5) służy do uruchomienia procedury weryfikacji swojego adresu E-mail o ile nie wykonało się tego w trakcie zakładania konta. Gdy dokonało się już weryfikacji adresu E-mail, klikając na "użytkownicy mogą mi przesyłać E-maile" można włączać i wyłączać tę możliwość.

W kolejnych zakładkach (1 na rys. 22) jest jeszcze bardzo dużo różnych opcji, z którymi można sobie samemu poeksperymentować:

• Skórki: umożliwiają radykalną zmianę wyglądu całego serwisu - umiejscowienia menu, kolorów, czcionek itp - przełączając je na inne można sobie wybrać swoją ulubioną, jeśli standardowa nam nie odpowiada; standardowa skórka ma nazwę "vector"
• Wzory: warto tu zajrzeć, jeśli pojawia się problem z wyświetlaniem wzorów matematycznych, które w MediaWiki są wpisywane za pomocą składni języka LaTeX
• Pliki: można tu ustawić standardowy rozmiar miniaturek zdjęć oraz maksymalny rozmiar obrazków wyświetlanych na stronie specjalnej z ich opisem
• Data i czas: umożliwia zmianę daty i czasu - np. gdy przenieśliśmy się do innej strefy czasowej
• Edytowanie i różnice: znajduje się tu kilkanaście opcji, powodujących różne zmiany zachowania okna edycji, a także sposobu funkcjonowania historii zmian
• Wyświetlanie ostatnich zmian i stubów: jest tu kilka opcji, związanych ze stroną specjalną "ostatnie zmiany", na której znajduje się lista ostatnio dokonanych edycji w serwisie
• Obserwowane: zbiór opcji mających wpływ na wygląd i funkcjonowanie listy obserwowanych przez siebie stron
• Wyszukiwanie: opcje wewnętrznej wyszukiwarki MediaWiki; m.in. można tu włączyć na stałe przeszukiwanie dodatkowych przestrzeni nazw
• Ustawienia różne: zbiór mniej istotnych opcji, które nie pasowały do innych zakładek.