Poradnik harcerski/Aleksander Kamiński

Zdjęcie Aleksandra Kamińskiego

hm. Aleksander Kamiński, ps. „Kamyk” (ur. 28 stycznia 1903 w Warszawie, zm. 15 marca 1978 w Warszawie) – pedagog, twórca metody zuchowej, instuktor harcerski w stopniu harcemistrza, żołnierz AK, jeden z przywódców Szarych Szeregów.

Syn Jana Kamińskiego, farmaceuty, i Petroneli Kaźmierczak. W 1905 wyjeżdża z rodzicami do Kijowa, gdzie ukończył 4-klasową rosyjską szkołę powszechną. W 1911 roku umiera jego ojciec. Od 1916 pracuje jako goniec w banku. Od stycznia 1918 roku członek 1. Męskiej Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki w Humaniu, gdzie pełnił funkcje zastępowego, przybocznego i wreszcie, w 1919, drużynowego oraz przybocznego hufca. Od maja 1920 roku kieruje całym Gniazdem Humańskim. Od 1918 uczeń polskiej szkoły średniej w Humaniu. W marcu 1921 roku wraca do kraju. W czerwcu 1922 roku w warszawskim Gimnazjum Kazimierza Kulwecia zdaje maturę. 3 października zostaje mianowany przodownikiem. Od 1922 pracuje jako pomocnik wychowawcy, wychowawca, a potem kierownik bursy. Od 1923 roku drużynowy I Pruszkowskiej DH im. Stefana Czarnieckiego i III Pruszkowskiej DH im. Tomasza Zana. Pełnił obowiązki zastępcy komendanta hufca. 31 czerwca 1924 roku zostaje mianowany podharcmistrzem, a po zmianie nazw stopni harcerkich w 1927 roku zostaje harcmistrzem. Zostaje komendantem hufca Pruszkowskiego w latach 1925-1927, a później od jesieni 1928 do grudnia 1929 roku jest komendantem Chorągwi Mazowieckiej. Działa również jako drużynowy VI Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. W 1928 roku uzyskuje dyplom magistra historii na Uniwersytecie Warszawskim. W 1929 rozpoczyna pracę w Gimnazjum im. Stanisława Kostki w Warszawie. Od 1930 do 1931 ponownie kieruje bursą. Jest jednym z współzałożycieli Związku Zawodowego Wychowawców. Od 1931 kierownik referatu drużyn mniejszościowych w GK Harcerzy, był także przewodniczącym KC Związku Żydowskich DH i GZ. Twórca metodyki zuchowej przeznaczonej dla dzieci w wieku 8-11 lat. Napisał powieści, będące również podręcznikami metodycznymi dla instruktorów zuchowych, w tym „Antka Cwaniaka” w 1932 roku. Prowadził wiele zajęć dla instruktorów związanych z metodyką zuchową, w tym międzynarodowy kurs zuchowy w Brennej w Beskidzie Śląskim (lipiec 1934). Uczestniczył w Jamboree w 1929, 1933 oraz w 1937 roku oraz w międzynarodowej konferencji zuchowej w 1938 i 1939 roku. Po wybuchu wojny przybywa 12 września do stolicy, gdzie tworzy Komendę Pogotowia Harcerzy, a po kapitulacji dom dziecka dla dzieci osieroconych podczas oblężenia. W konspiracji działa od października 1939 jako członek Głównej Kwatery Szarych Szeregów. Tworzy i zostaje redaktorem naczelnym „Biuletynu Informacyjnego”, najważniejszej konspiracyjnej gazety w Polsce. Tworzy komórkę „Sztuka”, odpowiedzialną za podziemny rozwój kulturalny. Od 1941 do wybuchu powstania warszawskiego pod pseudonimem „Hubert” działa w kontrwywiadzie AK. Od 1940 roku twórca i komendant główny Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Pod pseudonimem Juliusza Góreckiego wydaje książkę „Kamienie na szaniec” oraz „Wielka gra”, która zostaje zniszczona jako dekonspirująca metody walki. 30 września 1944 płk Jan Rzepecki, ps. Prezes występuje o awans Kamińskiego do stopnia podporucznika rezerwy WP. W tym samym roku odznaczony zostaje „Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami”. Po kapitulacji powstania nie uczestniczy dalej w walce. Od 1945 do 1950 roku asystent na Uniwersytecie Łódzkim. W 1947 roku uzyskuje stopień doktora filozofii po obronie pracy „Metoda harcerska w wychowaniu i nauczaniu szkolnym”. Zasiada w Komisji Ideologicznej i Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego ZHP. Zostaje powołany do Tymczasowej Rady Harcerskiej (1946), a później zostaje II Wiceprzewodniczącym ZHP. Z powodów politycznych zostaje pozbawiony tego stanowiska (1947) oraz wydalony ze związku (1949) i miejsca na uczelni (1950). Do 1956 zostaje pod obserwacją UB. Po 1956 uczestniczy w pracach nad reaktywacją ZHP. Wybrany zostaje Przewodniczącym Naczelnej Rady Harcerskiej. W 1958 wraca do pracy na Uniwersytecie Łódzkim. W 1959 otrzymuje habilitację na podstawie pracy „Prehistoria polskich związków młodzieży”. Od 1969 profesor nadzyczajny. Działa w ZNP oraz PAN. Umarł w Warszawie 15 marca 1978. Pochowany został na Powązkach obok Kwatery Szarych Szeregów. Pośmiernie uhonorowany tytułem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”. Rok 2003 ogłoszony zostaje przez Sejm RP rokiem A. Kamińskiego. 24 września 2005 w Łodzi odsłonięto pierwszy pomnik Kamińskiego, a 22 lutego 2008 roku Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.