Prawo karne/Przywłaszczenie
Zgodnie z art. 284 §1 KK przywłaszczenie może dotyczyć cudzej rzeczy ruchomej bądź cudzego prawa majątkowego (w tym dokumentu, który stwierdza o istnieniu takiego prawa, np. aktu darowizny, umowy sprzedaży etc.).
Przywłaszczenie różni się od kradzieży brakiem elementu zaboru rzeczy. Aby przywłaszczyć sobie rzecz, sprawca nie musi wykazywać przestępnej aktywności. Przywłaszczenie może dotyczyć rzeczy znalezionej, wypożyczonej, oddanej sprawcy w celu wykonania jakiejś usługi bądź omyłkowo mu doręczonej. Sposób wejścia w jej posiadanie nie jest istotny dla bytu przestępstwa.
Przywłaszczenie polega na uzurpowaniu sobie własności, czyli zamiarze postępowania z przedmiotem przestępstwa tak, jak by się było jego właścicielem. Sprawca może rozporządzić przedmiotem na rzecz osób trzecich (wówczas przywłaszczenie polega na działaniu) lub włączyć go do swego stanu posiadania (nie zwracając jej właścicielowi - przywłaszczenie polegające na zaniechaniu). Istota przestępstwa tkwi w jego stronie podmiotowej. Wszystko zależy od intencji sprawcy.
Przywłaszczenie jest przestępstwem materialnym (skutkowym), a jego skutkiem jest utrata rzeczy przez jej właściciela lub samoistnego posiadacza. Jest to także przestępstwo ogólnosprawcze o charakterze kierunkowym. Przywłaszczenie rzeczy o wartości do 500 złotych[1] (w latach 2013-2018 1/4 minimalnego wynagrodzenia, od 1998 do 2013 r. 250 złotych, natomiast od 1972 do 1998 r. 500 złotych) jest wykroczeniem (art. 119 § 1 KW).
Sprzeniewierzenie (typ kwalifikowany). Kwalifikowanym typem przywłaszczenia jest sprzeniewierzenie. Polega ono na przywłaszczeniu sobie rzeczy powierzonej sprawcy, tzn. przekazanej mu z zastrzeżeniem jej zwrotu (np. użyczonej, oddanej na przechowanie lub w zastaw). Jako nadużycie zaufania zasługuje na surowszą ocenę i jest obarczone wyższa sankcją (od 3 do 5 lat pozbawienia wolności). Osobnym typem przestępstwa jest prowadzenie cudzych spraw ze szkodą dla osoby, której sprawami sprawca jest zobowiązany się zajmować. Nie mamy wówczas do czynienia ze sprzeniewierzeniem ale z niegospodarnością (art. 296 KK).
Przywłaszczenie mienia znacznej wartości (typ kwalifikowany). Podobnie jak w przypadku kradzieży, ustawa karna przewiduje kwalifikowany typ przywłaszczenia, jeśli dotyczy ono mienia znacznej wartości (art. 294 §1 KK) lub dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury (art. 294 §2 KK) oraz uprzywilejowany typ przywłaszczenia rzeczy mniejszej wagi lub rzeczy znalezionej (art. 284 §3 KK).