Chemia organiczna/Alkeny/Alkeny - wstęp

Poniższa tabela przedstawia nazwy i wzory dziesięciu pierwszych alkenów nierozgałęzionych.

Liczba atomów węgla	Wzór sumaryczny alkanu	Nazwa alkanu	Wzór strukturalny alkanu
2	C2H4	eten
3	C3H6	propen
4	C4H8	buten
5	C5H10	penten
6	C6H12	heksen
7	C7H14	hepten
8	C8H16	okten
9	C9H18	nonen
10	C10H20	decen
...	...	...	...
n	CnH2n	alken

Wzór ogólny alkenów to C_nH_2n.

Właściwości fizyczne alkenów

Eten, propen i buten w warunkach normalnych są gazami. Alkeny o wyższej liczbie atomów węgla, od 5 do 19, są cieczami, a mające powyżej 19 atomów węgla w cząsteczce są ciałami stałymi. Wszystkie są bezbarwne, nierozpuszczalne w wodzie. Temperatury wrzenia alkenów są niższe niż odpowiadających im alkanów. Mają intensywny zapach; pary niektórych mają właściwości narkotyczne.

Występowanie alkenów w przyrodzie

Alkeny występują powszechnie w przyrodzie. Przykładem jest eten (etylen), który jest hormonem roślinnym, stymulującym dojrzewanie owoców. Ważnym związkiem jest również występujący w marchwi β-karoten, zawierający 11 wiązań podwójnych. Źródło witaminy A, uważany za czynnik chroniący przeciw niektórym typom raka.

Wzór strukturalny β-karotenu.

Ważną grupą występujących naturalnie alkenów są terpeny, składniki olejków eterycznych. Ich przykładem jest mircen, związek o silnych właściwościach zapachowych.

Wzór strukturalny mircenu.

Inne przykłady występowania alkenów w przyrodzie zostały omówione w dziale Występowanie w przyrodzie i przemysłowe otrzymywanie alkenów.

Alkenyle

Nazwy alkenyli tworzy się, dodając końcówkę -yl. Tam, gdzie to konieczne, określa się numer atomu węgla, od którego oderwano atom wodoru.

Przykłady alkenyli:

• etenyl: •CH=CH₂
• prop-1-en-1-yl: •CH=CH-CH₃
• prop-2-en-1-yl: •CH₂-CH=CH₂