Czeski/Wstęp

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.


Alfabet i wymowa[edytuj]

Czeski alfabet składa się z 42 znaków.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
a á b c č d d' e é ě f g h ch i í j k l m n
22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42
ň o ó p q r ř s š t t' u ú ů v w x y ý z ž



Samogłoski krótkie

a e i/y o u

Ich wymowa nie różni się niczym od polskiej. Prawidłowe użycie samogłosek i/y jest ważne z punktu widzenia ortografii.

Samogłoski długie

á é í/ý ó ú/ů

Użycie kreski (čárka) nad samogłoską oznacza, że wymawia się ja jako długą. Na przykład różnicę między a i á można to porównać do wymawiania "a" w polskim zwrocie "aaa tam...". Samogłoski ú i ů wymawia się jako długie u, różnica między nimi polega na tym, że ú występuje na początku wyrazów, a ů- w środku, bądź na końcu.

Przykłady: úřád, úterý, půjdu, stůl

Samogłoska ě

Powoduje zmiękczenie wymawianej spółgłoski, występuje po b, p, v, f, m, d.

Przykłady: běhat-[bjehat], věra-[vjera], město-[mniesto]

Spółgłoski twarde

h, ch, k, r, d, t, n

Spółgłoski h i ch mają inną wymowę- h jest dźwięczne, jak we wschodnich dialektach j. polskiego, natomiast ch -bezdźwięczne.

Uwaga: przy przeszukiwaniu słownika, wyrazów zaczynających się od "ch" należy szukać nie pod "c", ale pod "ch".

Problemy może stwarzać wymowa wyrazów, w których spółgłoski nie są rozdzielone samogłoskami np. krk*, prst*, svrhl wymawia się "ky-rk, py-rst, sy-vy-rhy-l"

Spółgłoski miękkie

ž, š, č, ř, c, j, d', t', ň

Spółgłoski ž, š, č wymawia się jak polskie ż, sz, cz. Spółgłoska ř jest typowa wyłącznie dla języka czeskiego, wymowa brzmi podobnie jak polskie ż z połączeniem r.

Spółgłoski d', t', ň są zmiękczeniem d, t, n.

Spółgłoski neutralne

b, f, l, m, p, s, v, z