Przejdź do zawartości

Esperanto/Korelatywy

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

W zasadzie korelatywy nie są osobną częścią mowy (wszystkie są zaimkami), mimo to tworzą pewną grupę słów powiązanych ze sobą.

Pytania ki- Wskazania ti- Nieokreślenia i- Grupy ĉi- Zaprzeczenia neni-
osoby -u* kiu - kto? tiu - tamten iu - ktoś ĉiu - wszyscy neniu - nikt
Przedmiotu -o* kio - co? tio - tamto io - coś ĉio - wszystko nenio - nic, żaden przedmiot
Miejsca -e kie - gdzie? tie - tam ie - gdzieś ĉie - wszędzie nenie - nigdzie
Kierunku -en kien - dokąd? tien - w tamtą strone / tam ien - dokądś ĉien - w każdą stronę nenien - w żadną stronę
Czasu -am kiam - kiedy? tiam - wtedy iam - kiedyś ĉiam - zawsze neniam - nigdy
Sposobu -el kiel - jak? tiel - tak (w ten sposób) iel - jakoś ĉiel - w/na każdy sposób neniel - ni jak, w/na żaden sposób
ilości -om kiom - ile? tiom - tyle iom - ileś ĉiom - wszystko neniom - nic
Przyczyny -al kial - dlaczego? tial - dlatego ial - z jakiegoś powodu (dlaczegoś) ĉial - z każdego powodu nenial - bez powodu (z żadnego powodu)
Posiadania -es kies - czyj? ties - tego ies - czyjś ĉies - wszystkich, każdego nenies - nikogo
Cechy -a* kia - jaki,a,e tia - taki ia - jakiś ĉia - każdy nenia - żaden

*odmienia się przez liczby i przypadki

Do niektórych korelatyw można dodać małe słówka modyfikujące ich znaczenie. np.:

  • ĉi - partykuła wskazująca bliskość (dodawana np. do korelatyw T-)
  • tio - tamto, ĉi tio - to
  • tie - tam, ĉi tie - tu
  • tiam -
  • itp.
  • ajn - zastępuje przyrostek -kolwiek np:
  • io ajn - cokolwiek
  • iu ajn - ktokolwiek
  • ie ajn - gdziekolwiek
  • itp.