Informatyka dla gimnazjum/World Wide Web (strony internetowe)

World Wide Web, zwany potocznie stronami internetowymi lub WWW to dokumenty napisane w specjalnym języku: HTML. Dokumenty te znajdują się na różnych serwerach, z którymi łączymy się za pomocą przeglądarki internetowej.

Obsługa przeglądarki jest bardzo prosta: w górnej części zazwyczaj znajduje się pasek adresowy, w którym wpisujemy adres strony, którą chcemy wyświetlić. Główną część ekranu zajmuje wyświetlana strona.

Jak wygląda adres strony WWW? Może mieć postać prostą, np. gimnazjum.pl, lub bardziej złożoną, np. www.wyraz.pl/aktualnosci/aktualnosci.phtml. Na szczęście nie musimy pamiętać długich adresów: przeglądarki umożliwiają tworzenie zakładek, które pozwalają zapamiętywać wybrane strony.

Jak znaleźć interesującą nas informację na stronach WWW? Najlepiej do tego celu nadają się wyszukiwarki, które gromadzą informacje na temat stron internetowych i pozwalają nam odnaleźć dokładnie to, czego szukamy. Jednak aby poszukiwania zakończyły się powodzeniem, musimy poznać kilka ważnych zasad, którymi rządzą się wyszukiwarki. Omówimy je na przykładzie Google, obecnie najpopularniejszej i najdokładniejszej wyszukiwarki internetowej.

Załóżmy, że na następną lekcje biologii mamy przygotować materiał na temat szczeżuji wielkiej. Otwieramy więc przeglądarkę i w pasku adresowym wpisujemy www.google.pl. Pojawi się strona wyszukiwarki z polem tekstowym, gdzie wpisujemy Szczeżuja i naciskamy przycisk Szukaj.

W niektórych przeglądarkach (np. Firefox, Internet Explorer 7 i nowsze, Opera) obok paska adresu znajduje się pole wyszukiwania. Składa się z ikony (logo) wyszukiwarki, na które klikamy by móc ją zmienić, pola wpisywania, oraz przycisku lupy, który klikamy, by rozpocząć wyszukiwanie (to samo klawisz [ENTER]).

Plik:Przeglądarka-firefox-google.png

Po chwili powinniśmy ujrzeć stronę zawierającą rezultaty naszych poszukiwań: są to odnośniki do różnych stron, zawierających słowo Szczeżuja.

Plik:Przeglądarka-firefox-google szczeżuja.png

Odnośnik, inaczej hiperłącze, to adres strony. Przeglądarki reprezentują odnośniki, wyświetlając ich zawartość. Jeżeli jest to tekst, automatycznie zostaje odpowiednio sformatowany. Często przez podkreślenie i nadanie niebieskiego koloru (patrz na powyższy rysunek). Kolor niebieski w internecie został zarezerwowany właśnie dla odnośników, co nie oznacza jednak, że nie może zostać użyty w innym elemencie strony. Jeżeli autor strony akceptuje jednak ten zwyczaj, możesz bez problemu rozpoznać odnośnik tekstowy od reszty strony. Odnośnik może mieć w sobie inne elementy, np. obrazki. Takie elementy wtedy są po prostu wyświetlane, bez specjalnego wyróżnienia. Tego rodzaju hiperłącza służą np. do wyświetlenia obrazka w powiększeniu lub prowadzą do dodatkowych informacji na temat treści(np. zdjęcia), które zawierają. Jeżeli odnośnik zawiera w sobie nie tylko tekst, wtedy tekst jest formatowany. Mimo, że odnośniki zawierające w sobie grafikę domyślnie są niewidoczne, nie utrudnia to jednak pracy. Po najechaniu na interesującą nas informację, powinnyśmy zostać poinformowani, że mamy do czynienia z odnośnikiem. Przejdę do tego za niedługo. Dodam jeszcze, że tekst w odnośnikach jest tworzony przez autora strony, a także w żadnym wypadku nie musi być adresem strony.

Jak działają odnośniki? Odnośnik jest aktywowany przez proste kliknięcie na nim. Najpierw musimy jednak na niego najechać, a także wiedzieć, że mamy do czynienia z odnośnikiem. Zapamiętaj tę metodę: Jeżeli dany fragment strony cię zainteresował, a jest on w jakiś sposób wyróżniony, po prostu najedź na niego myszką, a kursor automatycznie zmieni się na inny. Kliknięcie w ten element, najczęściej nakazuje przeglądarce otworzyć wskazaną stronę(otwierana strona wtapia się w obecną lub ją zamyka). Zachowanie przeglądarki jednak zależy od samej przeglądarki, twórcy strony, a także naszych ustawień. Przykładowo:

1. twórca strony mógł kazać przeglądarce otworzyć wskazaną stronę w nowym oknie, czy też w obecnie otwartej stronie(otwierana strona wtapia się w obecną lub ją zamyka)
2. przeglądarka sama może zdecydować, jak otworzyć wskazaną stronę, np. w nowym oknie lub w nowej karcie.
3. odnośnik może też wywołać inne zachowanie się przeglądarki, np. zmienienie tekstu na wyświetlonej stronie, zmienienie koloru strony, czy też sposobu jej wyświetlania.

Możemy jednak poprosić przeglądarkę o odpowiednie potraktowanie odnośnika(najczęściej kliknięcie prawym klawiszem myszki na odnośnik). Dzięki temu możemy np. otworzyć nową stronę w nowym oknie, czy też karcie. Jeżeli twórca strony jednak tego nie przewidział, a także źle zaprojektował serwis, wspomniane opcje nie zawsze muszą działać, tak jakbyśmy się tego spodziewali. Możliwe jest też, że twórca wiedział o naszych możliwościach i specjalnie tak zaprojektował serwis. Tego typu przypadki są jednak bardzo rzadkie.

Jeśli odwiedzisz już jakąś stronę, odnośniki prowadzące na nią będą inaczej wyróżniane, stosując do tego inny kolor (najczęściej fioletowy, chyba że twórca strony wybrał inaczej).

Należy zwrócić uwagę jeszcze na polskie znaki diakrytyczne. Jeśli wpisujemy je np. w pole wyszukiwania, zostaną poprawnie obsłużone. Jednak adresy internetowe (URL) nie mogą zawierać polskich znaków. Rozwiązano to przez specjalne kodowanie, które zamiast specjalnych liter używa odpowiednich kodów, np. wyraz żaba jest zamieniana na %C5%BCaba, jednak mimo tego jest to rzadko używane.

To by było na tyle o nawigacji po stronach internetowych. Sprawdź poznaną przez siebie wiedzę.