Rosyjski/Lekcja 2
| Język rosyjski |
 |
Wprowadzenie[edytuj]
W tej lekcji:
- nauczysz się podstawowych zwrotów grzecznościowych
- poznasz rosyjską koniugację
Ле́ксика (słownictwo), диало́г, те́кст, гpамма́тика, приме́р (przykład).
Лексика[edytuj]
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kак меня зовут? - Jak się nazywam? Как тебя зовут? - Jak się nazywasz? Как его [jewo] зовут? - Jak on się nazywa? Как её зовут? - Jak ona się nazywa? Как нас зовут? - Jak my się nazywamy? Как вас зовут? - Jak wy się nazywacie? Jak pan/pani się nazywa? Как их зовут? - Jak oni się nazywają?
Jeżeli chcemy odpowiedzieć na powyższe pytania, należy usunąć ,,Как z powyższych wyrażeń:
Меня/Его/Её/Нас/Вас/Их зовут (imię). Nazywam się/On nazywa się/Ona nazywa się/My nazywamy się/Wy nazywacie się/Pan,Pani nazywają się/Oni nazywają się .... .
Przy podawaniu pełnego imienia (w sprawach oficjalnych np. w urzędzie) używamy poniższej konstrukcji:
imię, отчество (forma odojcowska)
Tworzenie formy odojcowskiej
Jeżeli imię taty kończy się na: а, е, ё, и, й, о, у to: -jego córka ma na imię: imię, imię ojca+евна -jego syn ma na imię: imię, imię ojca+евич
Jeżeli imię taty kończy się na spółgłoskę to:
- jego córka ma na imię: imię, imię ojca+овна
- jego syn ma na imię: imię, imię ojca+ович
W języku rosyjskim istnieją dwie formy imienia:
Możemy powiedzieć Анна, ale możemy także powiedzieć: Аня
Helena - Елена - Лена - Алёна
Диалог[edytuj]
 | |
|
Гpамматика[edytuj]
Czasownik "быть"[edytuj]
Rosyjskie zdanie oznajmujące w zasadzie nie różni się od polskiego. Jedynie pewien problem stanowi czasownik "быть" (być), który występuje w czasie przeszłym i przyszłym, ale w teraźniejszym go nie ma. Po prostu go opuszczamy:
- Я в школе. - Ja [jestem] w szkole.
- У меня тетрадь. - Mam zeszyt (dosł. u mnie [jest] zeszyt). // nie ma czasownika "mieć", ale stosujemy konstrukcję "у" + dopełnienie + rzeczownik"
Zapytać możemy po prostu:
- Ты в школе? - Ty [jesteś] w szkole?
Stosując odpowiednią intonację.
Aby zaakcentować istnienie czegoś, możemy w czasie teraźniejszym użyć "есть":
- У нас есть деньги. - Mamy pieniądze (dosł. u nas są pieniądze). W tym zdaniu najważniejsze jest samo posiadanie, mówimy komuś, że mamy pieniądze, a nie, że mamy pieniądze. "нь" czytamy jak /ń/.
Zaprzeczenie:
- Сыра нет. - Sera nie [ma].
Potwierdzanie i zaprzeczanie[edytuj]
Najprostszym potwierdzeniem jest: "да, это правда" ("tak, to prawda"; O, Oo Oo). Możemy również powiedzieć: "я с тобой согласен (согласна)" (dosł. "jestem z tobą zgodny (zgodna); zgadzam sie z tobą"; O oO oOo/oOo).
 | |||
|
Istnieją dwa krótkie wyrazy zaprzeczające: нет i не. "Нет" stosujemy jako samodzielne "nie", natomiast "не" zaprzecza konkretny wyraz, np.:
- Нет, это не правда.
- "Сомневаюсь, что это правда" - "wątpię, czy to prawda" (ooOo, O Oo Oo).
- "Я не верю, что..." - "nie wierzę, żeby..." (O O oO, Oo).
- "Невозможно, чтобы..." - "niemożliwe, żeby..." (ooOo, Oo).
Czasownik[edytuj]
Czasownik w rosyjskim nie jest tak ciekawy, jak rzeczownik, ale to on tworzy zdanie. W języku rosyjskim występują dwie główne koniugacje i tak zwana "koniugacja mieszana". Rosyjski czasownik odmienia się przez:
- czasy (istnieją trzy: teraźniejszy, przeszły, przyszły)
- tryby (oznajmujący, rozkazujący i przypuszczający)
- osoby (podobnie jak w polskim)
- aspekty (dokonany lub niedokonany)
Ponadto czasownik posiada również nieosobowe formy, ale o tym będzie w dalszych lekcjach.
Jak można zauważyć, miękki znak (ь) w czasowniku występuje:
- na końcu bezokolicznika po spółgłosce, np.
Koniugacja[edytuj]
 | |||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||
|
- Jeśli akcent pada na samogłoskę w temacie, bezokolicznik kończy się na -ть, to w końcówkach osobowych występuje samogłoska "е" ехать - едeшь.
- Jeśli akcent pada na końcówkę, bezokolicznik kończy się na akcentowane -ти, a w odmianie dodajemy końcówki z ё, np. идти - идёшь.
- Ale: скажу - скажешь.
- Poza tym występują czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -чь, np. помочь (pomagać - oO).
- Jeśli na końcu tematu występuje spółgłoska twarda, np. ж, ц, ш, to zamiast -ю, -ют, dodajemy końcówki -у. -ут. Wszystkie miękkie spółgłoski, czyli e, ё, и, ю, я, po spółgłoskach twardych również wymawiamy twardo, jak: э, о, ы, у, а. Ч i щ są zawsze miękkie.
| |||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||
|
- Jeśli na końcu tematu występuje spółgłoska twarda, np. ж, ц, ш, to zamiast -ю, -ят dodajemy końcówki -у. -ат.
| |||
|
Упражнение[edytuj]
- W wolne miesca wpisz odpowiednie formy czasu teraźniejszego czasowników.
1. Я _(жит______(жить) в Варшаве. 2. Где _________(жить) твоя тётя? 3. Ты ___________(любить) свою девушку? 4. Вы ___________(стоять) в очереди? 5. Моя девушка _________(играть) в баскетбол. 6. Мой папа ___________(смотреть) телевизор. 7. Мы __________(учиться) во втором классе общеобразовательного лицея. 8. Ты не звони мне, я уже _______(спать). 9. Чем ты _____________(увлекаться)? 10. Я ___________(готовить) вкусный обед.
Na następnej lekcji:
- nauczysz się pytać po rosyjsku,
- poznasz rosyjską deklinację.