Przejdź do zawartości

Uciążliwość zapachowa/Standardy zapachowej jakości powietrza

Dodaj linki
Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Spis treści

Standardy zapachowej jakości powietrza

[edytuj]

Standardami zapachowej jakości powietrza nazywane są wartości określające poziom uciążliwości niepożądanych zapachów powietrza atmosferycznego, który nie powinien być przekraczany w danym miejscu. Ochrona zapachowej jakości powietrza jest elementem opieki zdrowotnej, zgodnie z definicją zdrowia, sformułowaną przez WHO w roku 1948[1] – odrzucającą postrzeganie zdrowia i choroby wyłącznie w kategoriach biologiczno-medycznych, a przywiązującą wagę do wymiaru psychicznego i społecznego (w kolejnych latach wprowadzono bardziej rozbudowane pojęcie „dobrostanu”)[2].

W różnych krajach graniczne poziomy uciążliwości są ustalane na różnych szczeblach administracji (rządowym lub lokalnym)[3][4][5] [6][7]. W Polsce może je określić minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia na podstawie artykułu 222 Prawa Ochrony Środowiska[8].

Miara uciążliwości

[edytuj]

Popularną miarą stopnia uciążliwości, odczuwanej w określonym miejscu otoczenia źródła zanieczyszczeń powietrza, jest częstość występowania rozpoznawalnego zapachu w skali roku. Niepożądane "incydenty odorowe", spowodowane równoczesnym wystąpieniem niekorzystnej sytuacji technologicznej i meteorologicznej, nie budzą sprzeciwów, jeżeli zdarzają się sporadycznie (np. 100–200 godzin w roku). Poziom uciążliwości określa się np. obliczając wartość odniesionego do skali roku percentyla stężenia zapachowego (łącznego stężenia odorantów, oznaczanego olfaktometrycznie). Właściwe urzędy administracji mogą wskazywać, jakie częstości należy uznawać za akceptowalne w określonych warunkach.

W niektórych krajach ustalono graniczne wartości stężenia zapachowego, które nie powinny być przekraczane w miejscach zamieszkania, np. Litwa – 8 ouE/m³[9], Japonia – 4 ou/m³[10]. Inny rodzaj standardów zapachowej jakości powietrza w miastach ustalono w latach 90. XX w. w Niemczech. Zastosowano specyficzne pojęcie „godziny odorowej” (zob. Oznaczenia liczby godzin odorowych). Ustalono, że na terenach z zabudową mieszkaniową liczba tych godzin nie powinna przekraczać 10%, a na terenach handlowo-przemysłowych – 15%[11].

Zastosowania standardów

[edytuj]

Standardy lub poziomy odniesienia dla odorantów są wykorzystywane w czasie rozpatrywania:

  • skarg na nadmierną uciążliwość istniejących obiektów działalności gospodarczej
  • wniosków o pozwolenia na rozpoczęcie nowej działalności

W pierwszym wypadku:

  1. wykonuje się olfaktometryczne pomiary emisji zapachowej (zwykle metodą olfaktometrii dynamicznej)[12][13][14] (zob. uwaga),
  2. porównuje się wyniki obliczeń ze standardem i – w razie potrzeby – określa się rodzaj niezbędnych działań naprawczych (np. zmiany technologii i jakości surowców, hermetyzacja instalacji, zainstalowanie bardziej skutecznych urządzeń do dezodoryzacji gazów)

W drugim wypadku:

  1. oszacowuje się wielkość spodziewanej emisji na podstawie informacji o wynikach pomiarów, wykonanych w analogicznych obiektach już istniejących; w wielu przypadkach są wykorzystywane tzw. wskaźniki emisji zapachowej, czyli opublikowane wartości emisji jednostkowej, np. odniesionej do jednego tucznika w fermie określonego typu[15] lub do jednej tony rzepaku, przetwarzanego na olej rzepakowy w określony sposób[16],
  2. przeprowadza się modelowanie dyspersji spodziewanego strumienia w otoczeniu miejsca planowanej lokalizacji nowego zakładu[16]
  3. porównuje się wyniki obliczeń ze standardem, co pozwala wyciągnąć wnioski dotyczące poprawności lokalizacji[16]; zgoda na rozpoczęcie działalności jest – w razie potrzeby – warunkowana np. zmniejszeniem wielkości produkcji, zmianą sposobu wyrzutu gazów odlotowych (np. wyższy komin) lub zainstalowaniem bardziej skutecznych urządzeń do dezodoryzacji tych gazów

Instrumenty ochrony zapachowej jakości powietrza

[edytuj]

Podstawowymi instrumentami prawnej ochrony przed odorami są metody:

– strumieni gazów emitowanych do atmosfery z takich źródeł, jak zakłady przemysłowe, fermy chowu i hodowli zwierząt, obiekty gospodarki komunalnej i inne,
– powietrza atmosferycznego w otoczeniu źródeł (olfaktometria terenowa),

Przykłady standardów zapachowej jakości powietrza

[edytuj]

Próby prawnego uregulowania problemu ochrony ludności przed narastającą zapachową uciążliwością działalności gospodarczej są prowadzone w wielu krajach przez dziesięciolecia. Już w latach 60. rozpoczęto przygotowania do wprowadzenia prawnych regulacji, np. w Holandii i Japonii[17][18]. W obu wymienionych krajach pierwsze regulacje dotyczyły ferm hodowlanych.

W roku 1971 holenderskie ministerstwo do spraw środowiska (the Ministry of Public Planning, Housing and the Environment in the Netherlands) wydało wytyczne, w których określono minimalne odległości nowych ferm od istniejących zabudowań mieszkalnych[17].

W tym samym okresie podjęto intensywne prace, zmierzające do opracowania wiarygodnych technik "ilościowych pomiarów zapachu". Zdecydowano, że pomiary stężenia odorantów powinny być wykonywane metodą olfaktometrii dynamicznej, zgodnie ze znormalizowaną procedurą (norma NVN 2820). W roku 1984 Ministerstwo ustanowiło ograniczenia częstości przekraczania wskazanych poziomów stężenia zapachowego wokół uciążliwych zakładów, należących do różnych branż. W okresie wdrażania przepisów kryteria stopniowo zmieniano.

Badania, które prowadzono w tym samym okresie w Japonii[18] doprowadziły do ustanowienia "Offensive Odor Control Law" w roku 1972. Zdecydowano, że podstawą administracyjnych decyzji będą wyniki oznaczeń stężenia zapachowego, wykonywanych metodą rozcieńczeń statycznych.

Efektem badań prowadzonych w wymienionych i innych krajach jest bogaty zbiór różnorodnych rozwiązań, możliwych do zastosowania w różnych sytuacjach[4][3][7]. Większość z nich opiera się na założeniu, że zapachowa uciążliwość, subiektywnie oceniana w odniesieniu do dłuższych okresów czasu, może być wyrażona jako funkcja dwóch parametrów – częstości pojawiania niepożądanego zapachu i intensywności wrażenia (uciążliwość często występujących wrażeń słabych może być podobna do uciążliwości sporadycznie występujących wrażeń bardzo silnych). Ilustruje to poglądowy wykres poniżej, na którym wzrost uciążliwości wyrażono wzrostem nasycenia szarego tła. Rozmycie granicy między obszarem uciążliwości akceptowalnej i nieakceptowalnej jest związane z licznymi czynnikami (zróżnicowanie indywidualnych wrażliwości węchu ludzi, sposób użytkowania terenu, gospodarcza sytuacja w regionie itp).

Granica: uciążliwość akceptowalna/nieakceptowalna

Ochrona zapachowej jakości powietrza polega najczęściej na urzędowym wskazaniu jednego lub kilku punktów na rozmytej granicy między obszarem uciążliwości akceptowalnej i nieakceptowanej. Punkty położone na pionowej linii, przecinającej to pole, wskazują graniczne wartości stężenia odorantów, które występuje w środowisku przez określoną część roku (np. stężenie równe 1 ouE/m3, 2ouE/m³, 3 ouE/m³, ... nie częściej niż przez 2% godzin roku; wartość percentyla 98). W innych krajach jest preferowane wskazywanie punktów odniesienia (standardów) na linii poziomej (np. stężenie równe 1 ouE/m³ nie częściej niż przez 3%, 5%, 8% godzin roku). Różnica między oboma sposobami wyrażania standardu nie jest istotna z punktu widzenia mieszkańców otoczenia. Wskazuje osobom wykonującym modelowanie dyspersji sposób prezentacji wyników obliczeń, np. izolinie percentyla 98 lub izolinie częstości przekraczania stężenia 1 ouE/m³).

  • Ograniczenia siły wrażeń w czasie incydentów
    Ograniczenia siły wrażeń w czasie incydentów
  • Ograniczenia częstości incydentów o określonej sile
    Ograniczenia częstości incydentów o określonej sile

Poniżej przedstawiono, dla przykładu wartości standardów, określone w przepisach niemieckich (1993) i holenderskich (2002, zaostrzone w stosunku do obowiązujących od 1993)[3] oraz zamieszczone w projekcie polskiej ustawy o przeciwdziałaniu zapachowej uciążliwości (projekt z roku 2008)[19]. W projekcie ustawy został zastosowany podział źródeł odorantów na emitujące zapachy bardziej i mniej przyjemne (dwie klasy jakości hedonicznej: H0 – neutralne lub przyjemne, H1 – nieprzyjemne), dla których proponowano różne dopuszczalne częstości przekraczania progu wyczuwalności. Prace nad projektem zostały wstrzymane w 2010 roku. Od tej chwili jedyny zapis, dotyczący prawnej ochrony zapachowej jakości powietrza, jest zawarty w Prawie Ochrony Środowiska[8]. Możliwy jest powrót do prac dotyczących projektu rozporządzenia Ministra Środowiska, o którym mowa w art. 222 ustawy. Pierwsze wersje projektu rozporządzenia, które były opracowane w latach 2001–2005[4][20][21][22].


Kraj Obszary/zakłady/okres Poziom odniesienia,
cod [ou/m³] 		Częstość
graniczna
% czasu roku
Niemcy
(1993)[3][4]		 obszary mieszkaniowe 1 3
obszary o zagospodarowaniu mieszanym 1 5
obszary rolnicze 1 8
obszary rolnicze 3 3
tereny przemysłowe 1 10
tereny przemysłowe 3 5
Holandia
(2002)[3][4]		 zakłady nowe 0,5 0,5
zakłady istniejące 0,5 2
tereny przemysłowe 0,5 5
Polska
(projekt z 2008)[19]		 zapachy klasy H0 na obszarach rolniczych do 2013 1 15
zapachy klasy H0 na obszarach rolniczych po 2013 1 8
inne do 2013 1 8
inne po 2013 1 3

Klasyfikację źródeł odorantów o różnej potencjalnej uciążliwości (różnej jakości hedonicznej) wykorzystano w projekcie tzw. horyzontalnej "dyrektywy odorowej", przygotowanej przez Brytyjską Agencję Środowiska (przy współpracy specjalistów z innych państw).

Badania poprzedzające opracowanie projektu obejmowały gromadzenie i analizy opinii ludności, wykonywane zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi, takimi jak np. zawarte w niemieckich VDI[23] lub w brytyjskiej dyrektywie IPPC H4[6][5][24]. Na podstawie wyników socjologicznych badań opinii o stopniu uciążliwości różnych obiektów działalności gospodarczej określono zależność między subiektywnymi ocenami jakości powietrza (np. liczba skarg i negatywnych opinii wyrażanych w ankietach), a wynikami obiektywnych pomiarów i obliczeń (pomiary emisji zapachowej i obliczenia stężeń przygruntowych w otoczeniu emitorów). Stwierdzono potrzebę i możliwość dokonania klasyfikacji zakładów, opartej na opiniach ludności o hedonicznej jakości zapachu (często decydującej o uciążliwości). W tabeli poniżej zamieszczono fragment opracowanej klasyfikacji[15].

Hedoniczna jakość zapachu (potencjalna uciążliwość) Źródła odorantów
Klasy potencjalnej uciążliwości zakładów[5]
zapach przyjemny lub neutralny (mała) Piekarnie, wytwórnie czekolady, browary...
zapach nieprzyjemny (średnia) Chów i hodowla zwierząt, cukrownie…
zapach wyjątkowo nieprzyjemny (duża) Oczyszczalnie ścieków, przetwórnie odpadów mięsnych i rybnych, rafinerie…

Pierwszą wersję projektu „dyrektywy odorowej ”IPPC H4, zawierającą zalecane wartości percentyla 98 dla trzech grup zakładów, opublikowano w roku 2002[5]. Ostateczny projekt został skierowany do konsultacji w roku 2009[24][6].

  • Zakłady o małej potencjalnej uciążliwości
    Zakłady o małej potencjalnej uciążliwości
  • Zakłady o średniej potencjalnej uciążliwości
    Zakłady o średniej potencjalnej uciążliwości
  • Zakłady o dużej potencjalnej uciążliwości
    Zakłady o dużej potencjalnej uciążliwości

Efekty wprowadzenia regulacji prawnych (przykłady)

[edytuj]

Potwierdzenie skuteczności wprowadzonych regulacji prawnych wymaga wykonywania wieloletnich badań opinii mieszkańców różnych regionów kraju - o zróżnicowanych sposobach zagospodarowania (np. miasta, obszary przemysłowe, tereny rolnicze). Takie badania są systematycznie prowadzone w różnych krajach. Na ilustracjach przedstawiono część wyników zgromadzonych w Holandii w latach 1980–2005[25][26]. Po wprowadzeniu standardów zapachowej jakości powietrza zaobserwowano około dwukrotny spadek udziału negatywnych opinii o zapachu w ankietach dotyczących jakości środowiska.

  • Holandia 1980–1989: % osób skarżących się na odory[25]
    Holandia 1980–1989: % osób skarżących się na odory[25]
  • Holandia 1980–2005: % osób skarżących się na odory[26]
    Holandia 1980–2005: % osób skarżących się na odory[26]
Przyczyny skarg 2006 2007
Liczba skarg na jakość powietrza w Polsce[27]
Jakość powietrza (łącznie) 1170 1156
Uciążliwości zapachowe 396 591
Udział skarg na odory, % 34 51

Podobny spadek liczby skarg na odory zaobserwowano w Japonii[28]. Przed wprowadzeniem prawnych regulacji ich liczba szybko rosła, osiągając w roku 1972 poziom około 25. tysięcy. Po wprowadzeniu standardów notowano z roku na rok coraz mniej skarg, do około 10. tysięcy w 1993.

Po osiągnięciu tego poziomu dalszego spadku nie obserwowano. Rozpoczął się ponowny stopniowy wzrost liczby skarg na zapach spalarni odpadów, co jest wyjaśniane wzrostem świadomości zagrożenia zdrowia przez emisję dioksyn[29].

W Polsce analizę skarg na odory rozpoczęto na początku lat 90. XX wieku, w ramach przygotowań do wydania aktów prawnych dot. ochrony zapachowej jakości powietrza[30]. Standardy nie zostały określone, co jest jedną z przyczyn szybkiego wzrostu liczby skarg, kierowanych m.in. do Inspektoratów Ochrony Środowiska[27].


Uwaga

[edytuj]

W krajach Unii Europejskiej (również części krajów pozaeuropejskich) za wspólną podstawę decyzji administracyjnych uznano wyniki pomiarów stężenia zapachowego i emisji zapachowej zgodnie z EN 13725:2003. Norma PN-EN 13725:2007 jest dosłownym tłumaczeniem normy europejskiej EN 13725:2003 (dostęp: 2010-11-02), opracowanej przez grupę roboczą WG2 "Odour" w Europejskim Komitecie Normalizacyjnym, CEN (dostęp: 2010-11-02), współpracującym z podobnymi instytucjami na całym świecie. W badaniach brało udział kilkanaście laboratoriów olfaktometrycznych. Trwały ponad 10 lat.

Normę wprowadzono w Polsce w 2005 roku w trybie uznania wersji angielskojęzycznej. W roku 2007 ustanowiono wersję polskojęzyczną. Z wprowadzeniem PN-EN 13725:2007 wiązała się konieczność istotnych zmian w polskiej terminologii, stosowanej wcześniej w obszarze badań odorymetrycznych/olfaktometrycznych. Przed ustanowieniem normy w polskim piśmiennictwie stosowano pojęcia i symbole:

  • zamiast pojęcia "próg wyczuwalności" – „stężenie progowe wyczuwalności” (SPW) lub „stężenie odpowiadające progowi wyczuwalności węchowej” (SPWW)
  • zamiast europejskiej jednostki zapachowej – jednostki zdefiniowane bez odwoływania się do standardowej procedury oznaczeń progu, określane jako „jednostka zapachowa [jz] lub [JZ]" albo "jednostka odoru [jo]"
  • zamiast "stężenie zapachowe" – określenia "liczba jednostek zapachowych" (LJZ [jz/m³] i "liczba jednostek odoru (LJO [jo/m3]); te pojęcia były stosowane jako odpowiedniki określenia "Threshold Odour Number (TON [ou/m³])"
  • zamiast symbolu stopnia rozcieńczenia Z – symbol R

Tabelaryczne zestawienie symboli zgodnych z PN-EN 13725 ze stosowanymi w podręczniku "Odory" PWN 2002, można pobrać ze strony Wydawnictwa – "uaktualnienie", data dostępu: 2010-11-01; zobacz też – Zestawienie najważniejszych pojęć.

Czy znasz odpowiedzi?

[edytuj]
  • W jakich odległościach od hipotetycznego emitora odorantów, zlokalizowanego w zasięgu Stacji IMiGW Warszawa, jakość powietrza nie odpowiada zaleceniom IPPC H4, jeżeli:
– emitowany jest strumień zapachowy 300 tys. ouE/s (emisja ustalona w skali roku),
– zanieczyszczone powietrza jest emitowane przez komin o wysokości 10 m i średnicy 1 m, a jego prędkość liniowa i temperatura wynoszą 2 m/s i 300 K,
– współczynnik aerodynamicznej szorstkości wynosi 0,035 m.


  • Na jakim obszarze wokół emitora odorantów nie będzie spełniony standard zapachowej jakości powietrza, ustalony jako maksymalna wartość stężenia zapachowego 8 ouE/m³, jeżeli:
– emitowany jest strumień zapachowy 330 tys. ouE/s,
– zanieczyszczone powietrza jest emitowane przez komin o wysokości 10 m i średnicy 1 m, a jego prędkość liniowa i temperatura wynoszą 2 m/s i 300 K,
– współczynnik aerodynamicznej szorstkości wynosi 0,035 m.
Jak zmieni się ten obszar po uruchomieniu instalacji dezodoryzującej o skuteczności 50% (wyrażonej jako zmiana emisji zapachowej).


Przypisy

  1. ↑ The determinants of health (ang.). W: Strona internetowa WHO > Health Impact Assessment (HIA) [on-line]. www.who.int. [dostęp 2013-03-12].
  2. ↑ Mariusz Trejtowicz. Dynamika dobrostanu psychicznego. Eksploracja danych z badań Diagnoza społeczna. „Psychologia Społeczna”, s. 66–81, 2007 (pol.). [dostęp 2014-07-25]. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 B. Krajewska, J. Kośmider. Standardy zapachowej jakości powietrza. „Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów”. 39 (6), s. 181–191, 2005 (pol.). 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 [9: Normy zapachowej jakości powietrza]. W: J. Kośmider, B. Mazur-Chrzanowska, B. Wyszyński: Odory. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 147–153. ISBN 978-83-01-14525-5. [dostęp 2010-11-01]. (pol.)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Environment. Agency, UK 2002: Technical Guidance Note - Integrated Pollution Prevention and Control; Horizontal Guidance for Odour; IPPC H4 part 1 – Regulation and Permitting (draft 2002) (ang.). [dostęp 2010-11-01].
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 H4 Odour Management (ang.). Environment Agency, March 2011. [dostęp 2014-07-23].
  7. ↑ 7,0 7,1 Odour policies, regulations in Australia and abroad (ang.). www.odour.unsw.edu.au. [dostęp 2010-11-01].
  8. ↑ 8,0 8,1 Prawo ochrony środowiska, art. 222,ust. 5–7Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150
  9. ↑ Lietuvos Respublikos Sveikatos Apsaugos Ministro Įsakymas, Dėl Lietuvos Higienos Normos Hn 121:2010 „Kvapo Koncentracijos Ribinė Vertė Gyvenamosios Aplinkos Ore“ Ir Kvapų Kontrolės Gyvenamosios Aplinkos Ore Taisyklių Patvirtinimo, 2010 M. Spalio 4 D. Nr. V-885 (lit.). [dostęp 2012-04-17].
  10. ↑ Informacja przekazana ustnie przez Hiroyuki Ueno z Tokyo Metropolitan Research Institute for Environmental Protection, Szczecin 2006, zob.[1]
  11. ↑ Feststellung und Beurteilung von Geruchsimmissionen (Geruchsimmissions-Richtlinie - GIRL - ) (niem.). Ministerium für Inneres und Kommunales Nordrhein-Westfalen, 2014. [dostęp 2014-07-25].
  12. ↑ Polski Komitet Normalizacyjny, NKP 280: PN-EN 13725; Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej (pol.). PKN Warszawa, 2007. [dostęp 2014-07-26].
  13. ↑ J. Kośmider. Pomiary stężeń zapachowych metodą olfaktometrii dynamicznej (PN-EN 13725:2007). „Wodociągi - Kanalizacja”. s. 34–35 (pol.). 
  14. ↑ E-Szkoła olfaktometrii: Wykład PN-EN 13725 (pol.). ZUT Szczecin. [dostęp 2014-07-26].
  15. ↑ 15,0 15,1 Odour Impacts and Odour Emission Control Measures for Intensive Agriculture (ang.). R&D Report Series No. 14, European Community, European Regional Development Fund., 2002. [dostęp 2010-11-01].
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 M. Bojarska, J. Kośmider. Obiektywna ocena subiektywnie odczuwanej uciążliwości zapachowej na przykładzie produkcji oleju rzepakowego. „Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów”. 43 (3), s. 69-79, 2009 (pol.). 
  17. ↑ 17,0 17,1 Anton Ph. Van Harreveld, OdourNet. Odor Regulation and the History of Odor Measurement in Europe. „W materiałach: Annual Meeting of Odour Research and Engineering Association”, s. 56-61, Jul. 2002. Tokio (ang.). [dostęp 2010-11-4]. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Kenji Kamigawara (Noise and Odor Division The Ministry of the Environment, Japan). Odor Regulation and Odor Measurement in Japan. „W materiałach: Annual Meeting of Odour Research and Engineering Association”, s. 48-53, Jul. 2002. Tokio (ang.). [dostęp 2010-11-4]. 
  19. ↑ 19,0 19,1 DPE MŚ: Projekt ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej (pol.). 2008. [dostęp 2010-11-01].
  20. ↑ J. Kośmider. Strategia zmniejszania uciążliwości odorowych. „Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów”. 39 (1), s. 1–6, 2005 (pol.). [dostęp 2010-11-01]. 
  21. ↑ Joanna Kośmider. Projektowane standardy zapachowej jakości powietrza i możliwości oceny skutków wprowadzenia regulacji. „Ochrona powietrza i problemy odpadów”. 39 (3), s. 77–82, 2005 (pol.). [dostęp 2010-11-01]. 
  22. ↑ Projekt rozporządzenia w sprawie standardów zapachowej jakości powietrza i metod oceny zapachowej jakości powietrza (pol.). 6.12.2004. [dostęp 2010-11-02].
  23. ↑ W Niemczech gromadzenie opinii ludności o odczuwanej zapachowej uciążliwości oraz inspekcje terenowe przeprowadza się w ramach procedur opisanych w dokumencie GOOA Guideline on odour in ambient air, 1998 (www.lanuv.nrw.de/luft/gerueche/GOAA_200303.pdf, dostęp: 2010-10-16) zgodnie z wytycznymi VDI-Richtlinien (dostęp: 2010-10-16): zobacz – VDI 3883 Blatt 1 - Wirkung und Bewertung von Gerüchen - Psychometrische Erfassung der Geruchsbelästigung - Fragebogentechnik (1997-07), VDI 3883 Blatt 2 - Wirkung und Bewertung von Gerüchen; Ermittlung von Belästigungsparametern durch Befragungen; Wiederholte Kurzbefragung von ortsansässigen Probanden, VDI 3940 Blatt 1 - Bestimmung von Geruchsstoffimmissionen durch Begehungen - Bestimmung der Immissionshäufigkeit von erkennbaren Gerüchen - Rastermessung (2006-02), VDI 3940 Blatt 1 - Berichtigung Bestimmung von Geruchsstoffimmissionen durch Begehungen - Bestimmung der Immissionshäufigkeit von erkennbaren Gerüchen - Rastermessung (2006-02), VDI 3940 Blatt 2 - Bestimmung von Geruchsstoffimmission durch Begehungen - Bestimmung der Immissionshäufigkeit von erkennbaren Gerüchen - Fahnenmessung (2006-02), VDI 3940 Blatt 3 - Bestimmung von Geruchsstoffimmissionen durch Begehungen - Ermittlung von Geruchsintensität und hedonischer Geruchswirkung im Feld (2010-01), VDI 3940 Blatt 4 - Bestimmung der hedonischen Geruchswirkung - Polaritätenprofile.
  24. ↑ 24,0 24,1 Environment. Agency, UK 2009: Environmental Permitting: H4 Odour Management Guidance. Have your say on the structure and content of our revised technical guidance on odour management. The Environment Agency regulates odour under the Environmental Permitting Regulations. (ang.). www.environment-agency.gov.uk, 2009. [dostęp 2010-11-02]. Cytat: This guidance has been revised from the October 2002 version of H4 Odour Guidance which focused on activities under the Pollution and Prevention Control (PPC) Regulations. The guidance is aimed at the regulated community, but will also be of interest to our staff and other stakeholders. ... Have your say on the structure and content of our revised technical guidance on odour management; Starting date: 30 June 2009, Closing date: 13 October 2009; We will publish a summary of the responses to the consultation document in autumn 2009. We will consider all of these responses before publishing the final guidance. This is likely to be in December 2009
  25. ↑ 25,0 25,1 A. J. Dragt: Regulation in the Netherlands, and some practical experiences. W: Odours - Control, Measurement, Regulation. Szczecin: Ekochem Ltd Szczecin, 1993, s. 63-74. (pol. • ang.)
  26. ↑ 26,0 26,1 Hugo van Belois (OpdenKamp Environmental Consultancy, ekspert TAIEX). Policy and practice concerning the reduction of odour nuisances in the Netherlands. „Materiały Seminarium RTP 26398: Ograniczanie uciążliwości odorowych”, 30.03-1.04.2008. Międzyzdroje: WIOŚ Szczecin (ang.). [dostęp 2010-11-03]. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Małgorzata Kołodziej-Nowakowska. Rozpatrywanie skarg na uciążliwość odorową przez Inspekcję Ochrony Środowiska. „Materiały Seminarium RTP 26398 nt. Ograniczanie uciążliwości odorowych w Polsce”, 2008-03-31. Międzyzdroje: WIOŚ Szczecin (pol.). [dostęp 2010-11-03]. 
  28. ↑ Offensive Odor Control Law in Japan. , 2002. Office of Odor, Noise and Vibration Environmental Management Bureou, Ministry of Environment, Government of Japan (ang.). [dostęp 2010-11-03]. 
  29. ↑ Hiroyuki Ueno, Saeko Amano. Outline of odour regulation and measurement method in Japan. „Materiały Seminarium Ograniczanie uciążliwości odorowych w Polsce i Japonii”, 2006-03-31. Szczecin: ZUT Szczecin (pol. • ang.). [dostęp 2010-11-03]. 
  30. ↑ Streszczenie raportu z badań, wykonanych w Instytucie Ochrony Środowiska w Warszawie, zamieszczono w rozdz. 10.1. "Podstawy klasyfikacji działalności produkcyjnej i usługowej pod kątem uciążliwości zapachowej" podręcznika J.Kośmider i wsp. "Odory", Wyd. Nauk. PWN SA 2002, ss. 154-158; Ibuk.pl
Powrót do spisu treści
Źródło: „https://pl.wikibooks.org/w/index.php?title=Uciążliwość_zapachowa/Standardy_zapachowej_jakości_powietrza&oldid=395021”