Szachy/Wieża na ostatniej linii

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

W przypadku, gdy gracz wykona roszadę, jego Król jest zwykle osłonięty trzema Pionami. Osłona tych trzech Pionów może jednak stać się w niektórych przypadkach zgubą dla Króla...

a b c d e f g h
8a8 black kingb8 black kingc8 black kingd8 black kinge8 black kingf8 black kingg8 black kingh8 black king8
7a7 black kingb7 black kingc7 black kingd7 black rooke7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black kingd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 black kingc5 black kingd5 black kinge5 black kingf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 black kingf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 black kingg3 black kingh3 black king3
2a2 black kingb2 black kingc2 black kingd2 black kinge2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 black kingb1 black kingc1 white rookd1 black kinge1 black kingf1 black kingg1 white kingh1 black king1
a b c d e f g h
Diagram 1. Ruch Białych.

Spójrz na Diagram 1. Mówimy, że linia 8 jest osłabiona, gdyż Król w przypadku wtargnięcia tam Wieży:

1. Wc8+ Wd8
2. W:d8#

dostanie mata. Linia 1 w tej sytuacji nie jest osłabiona, gdyż znajduje się na niej Wieża c1, która strzeże swojego Króla.

Wykorzystanie osłabionej linii 1 lub 8 jest częstym motywem wygrywania partii szachowych.

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black kingd8 black rooke8 black kingf8 black kingg8 black kingh8 black king8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black bishopd7 black queene7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black king7
6a6 black kingb6 black kingc6 black pawnd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black pawn6
5a5 black kingb5 black kingc5 white queend5 black kinge5 black kingf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 black kingf4 white knightg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 white pawnc3 white rookd3 black kinge3 black kingf3 black kingg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 black kingc2 black kingd2 black kinge2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 black kingb1 black kingc1 white rookd1 black kinge1 black kingf1 black kingg1 white kingh1 black king1
a b c d e f g h
Diagram 2. Ruch Czarnych.

W sytuacji z Diagramu 2 ósma linia nie jest osłabiona: znajdują się tam dwie Wieże Czarnych, a w razie czego Król może jeszcze uciec na pole h7. Białe ustawiły na linii 1 tylko jedną Wieżę - jest to jednak za mało:

1. ... Hd1+
2. W:d1 W:d1#.

Obroną przed osłabioną linią jest "otwarcie" drogi ucieczki dla Króla (jak to zrobiły Czarne na Diagramie 2) lub trzymanie tam w odwodzie figur, które zasłonią Króla przed szachem lub zbiją atakujące Wieże.

a b c d e f g h
8a8 black kingb8 black kingc8 black kingd8 black kinge8 black kingf8 black kingg8 black kingh8 black king8
7a7 black pawnb7 black queenc7 black pawnd7 black kinge7 black kingf7 black kingg7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black pawnc6 black kingd6 black rooke6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 black kingc5 black kingd5 black kinge5 black kingf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 white queenb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 black kingf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 white pawnc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 black kingg3 white pawnh3 black king3
2a2 white pawnb2 black kingc2 black kingd2 black kinge2 white rookf2 white pawng2 black kingh2 white pawn2
1a1 black kingb1 black kingc1 black kingd1 black kinge1 black kingf1 black kingg1 white kingh1 black king1
a b c d e f g h
Diagram 3.

Spójrz na Diagram 3. Najpierw omówimy pozycję wokół Białego Króla. Choć mur Pionów jest otwarty, to jednak Król nie może uciec na pole g2, gdyż kontroluje je Hetman b7. Jeżeli ruch przypada na Czarne, to matują one:

1. ... Wd1+
2. We1 W:e1#.

Z kolei, jeżeli ruch przypada na Białe, to Króla chronią tylko dwa Piony i może on spokojnie stanąć na f7, jeżeli zagrać:

1. We8+

Pamiętaj, że "umiejętność" wykorzystania osłabienia linii ma zarówno Wieża, jak i Hetman. W takich sytuacjach jak ta można to wykorzystać:

1. He8#.

Kiedy przeciwnik ma osłabioną linię, staraj się jak najszybciej to wykorzystać wprowadzając tam swojego Hetmana lub Wieżę. Jeśli osłabiona linia należy do Ciebie, bądź ostrożny i uważaj na atak. Zwykle wystarczy do tego tylko jedno posunięcie; Wieża może bardzo szybko, w jednym ruchu, wykonać atak z głębi swojego obozu.