Astronomiczne podstawy geografii/Noc polarna

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Spis treści

Białe noce[edytuj]

Białe noce występują w strefie polarnej oraz w strefie umiarkowanej. Mają miejsce wtedy kiedy świt zlewa się ze zmierzchem nie dopuszczając do powstania zwyczajnej nocy.

Wyróżniamy 3 rodzaje białych nocy (podobnie jak świtów i zmierzchów):

  • cywilne (słońce mniej niż -6°),
  • żeglarskie (-12°),
  • astronomiczne (-18°).

Aby sprawdzić, czy występują na danym terenie w danym czasie biała noc, podstawiamy ją do wzoru:

gdzie, to rodzaj białej nocy (6° - cywilna, 12° żeglarska, 18° astronomiczna), – szerokość geograficzna, – deklinacja słońca

Aby sprawdzić kiedy na danej szerokości geograficznej występują białe noce wykorzystujemy taki wzór:

Aby sprawdzić gdzie w danym czasie występują białe noce wykorzystujemy ten wzór:

Przykład[edytuj]

Sprawdzamy czy i kiedy w Gdańsku 54°22' występują białe noce.

  1. cywilne 6°:
    nie należy do zakresu (-23°27',23°27'), czyli w Gdańsku nie występują białe noce cywilne.
  2. żeglarskie 12°:
    nie należy do zakresu (-23°27',23°27'). Ale uwaga! Już w punktach znajdujących się 11' na północ od Gdańska białe noce żeglarskie występują (np. Puck, Wejherowo).
  3. astronomiczne 18°
    należy do zakresu (-23°27',23°27'), więc w Gdańsku występują białe noce astronomiczne. Z tabeli możemy zobaczyć kiedy dokładnie one są. Białe noce astronomiczne w Gdańsku występują od 10 maja do 2 sierpnia.

Ćwiczenia[edytuj]

Sprawdzamy gdzie występują białe noce 1 lipca

  1. cywilne
  2. żeglarskie
  3. astronomiczne

Zwróć uwagę na to że górna granica jest niezmienna. (Powyżej tej granicy następuje dzień polarny.)

Noce i dnie polarne[edytuj]

Noce i dni polarne mają miejsce w strefie polarnej powyżej koła podbiegunowego. Noc (dzień) polarna jest wtedy kiedy noc (dzień) trwa przynajmniej 24h. Słońce wówczas nie chowa się za horyzont tylko "zatacza obrót na niebie"

Przykład[edytuj]

Obliczamy granice występowania dnia polarnego na półkuli północnej.

dodajemy obustronnie +90° i odejmujemy

Ten wzór będzie stosowany w celu znalezienia gdzie (na jakiej szerokości geograficznej) będzie dzień polarny w danym dniu.

(Uwaga w astronomii przyjmuje się, że tarcza słońca nie jest punktem lecz kołem oraz to że w atmosferze następuje rozproszenie światła, natomiast w geografii jako takiej przyjmuje się że tarcze słońca jako punkt, który zachodzi kiedy środek tarczy słonecznej styka się z ziemią, stąd koło podbiegunowe ma 66°33'39)


Powrót do spisu treści