Biologia dla liceum/Tkanka nabłonkowa

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Tkanka nabłonkowa[edytuj]

Funkcja

  • oddziela nasz organizm od otaczającego go świata,
  • zabezpiecza przed utratą wody,
  • pozwala na wymianę gazową,
  • ułatwia odbiór bodźców ze środowiska,
  • wyścielają narządy i jamy ciała.

Budowa

  • ze względu na swoje funkcje nabłonek ma różną budowę
  • ma zwarty układ komórek
  • nie są unaczynione
  • substancje odżywcze pobiera z leżącej pod nim tkankI łącznej
  • zdolny są do podziałów
  • duża możliwość regeneracji

Nabłonki dzieli się ze względu na liczbę warstw komórek oraz ich kształtu. Kształt komórek nabłonkowych może być płaski, sześcienny, walcowaty.

Nabłonek z pojedynczą warstwą komórek nazywamy jednowarstwowym. Występuje on w miejscach gdzie intensywnie zachodzi przemieszczanie się substancji.

Nabłonek z wieloma warstwami komórek nazywamy wielowarstwowym. Występuje on gdzie wymagana jest ochrona fizyczna lub chemiczna.

Nabłonek jednowarstwowy płaski[edytuj]

Budowa

  • zbudowany jest ze spłaszczonych wielobocznych komórek,
  • jądra umieszczone są centralnie,
  • jest bardzo cienki.

Funkcja

  • występuje tam gdzie warstwa oddzielająca nie powinna utrudniać transportu substancji,
  • występuje w pęcherzykach płucnych, wyściela naczynia krwionośne, w nerce współtworzy torebki ciałek nerwowych.


Nabłonek jednowarstwowy sześcienny[edytuj]

Budowa

  • zbudowany z komórek równościennych,
  • jądra umieszczone są centralnie.

Funkcja

  • występuje w kanalikach nerwowych i końcowych odcinkach gruczołów,
  • intensywnie wchłania lub wydziela.

Nabłonek jednowarstwowy walcowaty[edytuj]

Budowa

  • tworzą go wysokie komórki o kształcie nieregularnych graniastosłupów,
  • jądro znajduje się w spodniej warstwie cytoplazmy blisko błony podstawowej.



Funkcja

  • występuje w przewodzie pokarmowym,
  • jajowodach gdzie ma liczne rzęski, wykonują one ruch w kierunku macicy i ułatwiają przesuwanie się komórki jajowej,
  • w jelicie cienki ma dużą liczbę wypustek cytoplazmatycznych, które zwiększają powierzchnię wchłaniania.

Nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy[edytuj]

Budowa

  • zbudowany z wysokich komórek przypominających powyginane graniastosłupy oraz komórek niższych o klinowatym kształcie,
  • jądra znajdują się na różnej wysokości,
  • występuja w nim komórki kubkowe, które produkują śluz.

Funkcja

  • występuje w drogach oddechowych, gdzie ma liczne rzęski usuwające zanieczyszczenia.


Nabłonek wielowarstwowy płaski[edytuj]

Budowa

  • zbudowany z kilku warstw komórek, z których zewnętrzne są spłaszczone

Funkcja

  • występuje w jamie ustnej, pochwie, na przedniej części rogówki, naskórek,
  • szybka regeneracja,
  • zdolność do odrodzenia się