Chemia nieorganiczna/Kwasy tlenowe
Kwasy tlenowe
[edytuj]Kwasy tlenowe to związki zawierające w reszcie kwasowej atom pierwiastka kwasotwórczego i od 1 do 6 atomów tlenu. Pierwiastkiem kwasotwórczym jest na ogół niemetal. Może to być też półmetal lub nawet metal o dużej wartościowości, jak Mn(VII) w kwasie HMnO4.
Zasada nazywania kwasów tlenowych:
Nazwe kwasu tworzy się, podając wartościowość pierwiastka centralnego i dodając do jego nazwy końcówkę -owy, na przykład H2SO4 - kwas siarkowy(VI)
Otrzymywanie kwasu tlenowego:
W większości przypadków powstają w reakcjach bezwodników kwasowych z wodą.
Kwas siarkowy (VI)
[edytuj]Kwas siarkowy(VI) ma wzór , jest jednym z mocnych kwasów. Tworzy się go przez połączenie wody z tlenkiem siarki (VI) (tritlenkiem siarki) . Stężony roztwór ma bardzo silne właściwości utleniające.
Reaguje z:
- metalami,
- tlenkami metali,
- zasadami,
dając odpowiednie sole, nazywane siarczanami (VI) danego metalu.
Używany m.in do:
- produkcji akumulatorów (jako elektrolit)
- produkcji nawozów sztucznych
- produkcji m.in. proszków do prania, kosmetyków
- produkcja innych kwasów
Kwas siarkowy (IV)
[edytuj]Kwas siarkowy (IV), kiedyś nazywany także kwasem siarkawym, ma wzór , jest jednym ze słabszych kwasów. Tworzy się go przez połączenie wody z tlenkiem siarki (IV) (dwutlenkiem siarki).
Jest to kwas nietrwały, to znaczy, że powraca do swojej pierwotnej postaci (w tym przypadku do i ).
Kwas siarkowy (II)
[edytuj]Mniej znany kwas siarkowy (II), nazywany także kwasem sulfoksylowym, ma wzór , jest bardzo słabym kwasem. Tworzy się go przez połączenie wody z tlenkiem siarki (II).
Jest to kwas nietrwały, to znaczy, że powraca do swojej pierwotnej postaci (w tym przypadku do i ).
Kwas azotowy (V)
[edytuj]Równanie reakcji tworzenia kwasu azotowego(V)
Używany m.in. do:
- wykrywania białek (podczas reakcji z nimi powstaje charakterystyczne żółte zabarwienie)
- mieszanina kwasu azotowego(V) i kwasu chlorowodorowego w stosunku HCl:HNO3 = 1:3 tworzy wodę królewską
Właściwości:
- stan skupienia: ciekły
- zapach nieprzyjemny, duszący
- stężony niszczy tkaniny, pióra, skórę, powoduje ich zżółknięcie;
- powoduje żółknięcie białek
Kwas azotowy (III)
[edytuj]Równanie reakcji tworzenia kwasu azotowego(III)
Kwas ortofosforowy (V)
[edytuj]Otrzymywanie:
w reakcji tlenku fosforu (V) i wody:
6H2O + P4O10 → 4H3PO4
Właściwości:
- ciało stałe
- bezbarwny i bezwonny
- średnia moc kwasu
- nie ma właściwości utleniających
- jest kwasem trójprotonowym, dysocjuje trójstopniowo
Wykorzystywanie:
- do produkcji nawozów sztucznych, wielu środków farmaceutycznych, detergentów
- w przemyśle spożywczym (np. w produkcji proszków do pieczenia)
- wykorzystuje się go do wytwarzania fosforanowych powłok ochronnych
- odrdzewiania metali
- jako składnik coca-coli
- produkcji nawozów fosforowych
- produkcji preparatów farmaceutycznych
Kwas węglowy
[edytuj]Kwas węglowy jest kwasem słabym, otrzymuje się go poprzez rozpuszczenie tlenku węgla (IV) (nazywanego takze ditlenkiem węgla) w wodzie . Kwas węglowy jest kwasem nietrwałym.
Używany jest m.in. do:
- "gazowania" napojów (woda mineralna gazowana zawiera średnio 0,002% H2CO3)