Przejdź do zawartości

Chemia nieorganiczna/Kwasy tlenowe

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Kwasy tlenowe

[edytuj]

Kwasy tlenowe to związki zawierające w reszcie kwasowej atom pierwiastka kwasotwórczego i od 1 do 6 atomów tlenu. Pierwiastkiem kwasotwórczym jest na ogół niemetal. Może to być też półmetal lub nawet metal o dużej wartościowości, jak Mn(VII) w kwasie HMnO4.

Zasada nazywania kwasów tlenowych:

Nazwe kwasu tworzy się, podając wartościowość pierwiastka centralnego i dodając do jego nazwy końcówkę -owy, na przykład H2SO4 - kwas siarkowy(VI)

Otrzymywanie kwasu tlenowego:

W większości przypadków powstają w reakcjach bezwodników kwasowych z wodą.

Kwas siarkowy (VI)

[edytuj]

Kwas siarkowy(VI) ma wzór , jest jednym z mocnych kwasów. Tworzy się go przez połączenie wody z tlenkiem siarki (VI) (tritlenkiem siarki) . Stężony roztwór ma bardzo silne właściwości utleniające.

Reaguje z:

  • metalami,

  • tlenkami metali,

  • zasadami,

dając odpowiednie sole, nazywane siarczanami (VI) danego metalu.

Używany m.in do:

  • produkcji akumulatorów (jako elektrolit)
  • produkcji nawozów sztucznych
  • produkcji m.in. proszków do prania, kosmetyków
  • produkcja innych kwasów

Kwas siarkowy (IV)

[edytuj]

Kwas siarkowy (IV), kiedyś nazywany także kwasem siarkawym, ma wzór , jest jednym ze słabszych kwasów. Tworzy się go przez połączenie wody z tlenkiem siarki (IV) (dwutlenkiem siarki).

Jest to kwas nietrwały, to znaczy, że powraca do swojej pierwotnej postaci (w tym przypadku do i ).

Kwas siarkowy (II)

[edytuj]

Mniej znany kwas siarkowy (II), nazywany także kwasem sulfoksylowym, ma wzór , jest bardzo słabym kwasem. Tworzy się go przez połączenie wody z tlenkiem siarki (II).

Jest to kwas nietrwały, to znaczy, że powraca do swojej pierwotnej postaci (w tym przypadku do i ).

Kwas azotowy (V)

[edytuj]

Równanie reakcji tworzenia kwasu azotowego(V)

Używany m.in. do:

  • wykrywania białek (podczas reakcji z nimi powstaje charakterystyczne żółte zabarwienie)
  • mieszanina kwasu azotowego(V) i kwasu chlorowodorowego w stosunku HCl:HNO3 = 1:3 tworzy wodę królewską

Właściwości:

  • stan skupienia: ciekły
  • zapach nieprzyjemny, duszący
  • stężony niszczy tkaniny, pióra, skórę, powoduje ich zżółknięcie;
  • powoduje żółknięcie białek

Kwas azotowy (III)

[edytuj]

Równanie reakcji tworzenia kwasu azotowego(III)

Kwas ortofosforowy (V)

[edytuj]

Otrzymywanie:

w reakcji tlenku fosforu (V) i wody:

6H2O + P4O10 → 4H3PO4

Właściwości:

  • ciało stałe
  • bezbarwny i bezwonny
  • średnia moc kwasu
  • nie ma właściwości utleniających
  • jest kwasem trójprotonowym, dysocjuje trójstopniowo

Wykorzystywanie:

  • do produkcji nawozów sztucznych, wielu środków farmaceutycznych, detergentów
  • w przemyśle spożywczym (np. w produkcji proszków do pieczenia)
  • wykorzystuje się go do wytwarzania fosforanowych powłok ochronnych
  • odrdzewiania metali
  • jako składnik coca-coli
  • produkcji nawozów fosforowych
  • produkcji preparatów farmaceutycznych

Kwas węglowy

[edytuj]

Kwas węglowy jest kwasem słabym, otrzymuje się go poprzez rozpuszczenie tlenku węgla (IV) (nazywanego takze ditlenkiem węgla) w wodzie . Kwas węglowy jest kwasem nietrwałym.

Używany jest m.in. do:

  • "gazowania" napojów (woda mineralna gazowana zawiera średnio 0,002% H2CO3)