Cyfrowe filmowanie/Podstawy

Terminologia

• Kadr - pojedyncza klatka filmu, objętej obiektywem kamery filmowej.
• Ujęcie - odcinek klipu z obrazem filmowanym trwający od startu kamery do momentu jej zatrzymania.
• Scena - Wyodrębniony fragment filmu składający się z przynajmniej jednego ujęcia, charakteryzujące się jednością czasu, miejsca i akcji.
• Akt - wydzielony fragment sztuki scenicznej.
• Ramka -
• Cięcie -
• Sekwencja -

Plan montażowy

Pierwsze co robimy, to określamy gatunek filmu. Każdy z nich inaczej się montuje.

Po drugie, oglądamy nasze surowe klipy (które wykorzystamy do filmu). Będziemy mieli wtedy koncepcję co należy zrobić (z klipem) i co chcemy osiągnąć.

Po trzecie – Pamiętajmy że nasz klip ma niektóre ujęcia ułożone w nie do końca właściwej chronologii (to co powinno być na początku, jest gdzie indziej np. na końcu) przestawmy to. Nie zawsze najlepszym pomysłem jest zostawienie kolejności takiej, w jakiej zostało nakręcone.

Po czwarte – gdy wróciło nam natchnienie, i pomysły, najlepiej ZAWSZE je zapisać. Kto wie, być może uwaga ta może się kiedyś przydać? (zasada: Każdy pomysł na wagę złota)

Błędy montażowe

Przejścia

Zwykle źle jest odbierane przez widza przejście (np. gry mamy klip podzielony na 2 części) które nie powoduje zmiany sceny. Starajmy się tego unikać, gdyż jest to odbierane jako błąd montażowy, ponieważ płynna "transformacja" ma za zadanie przejście do innego planu

Rytm, czas i cięcie

Każdy film ma swoje tempo - jedno bardziej dynamiczne (np. teledysk) inne mniej (np. opera) i w zależności od gatunku, musimy to respektować.

Jak to osiągnąć? Przez cięcia. Im częściej tniemy, tym bardziej zwiększamy dynamikę (są jednak pewne wyjątki) im ich mniej to film jest uznawany za bardziej spokojny. Oczywiście jak w każdym wypadku nie należy przesadzać - jeśli materiał będzie zbyt szybki (jak na swój gatunek) to widz nie będzie mógł nic z niego zrozumieć, natomiast jeśli zbyt wolny - zanudzimy widza.

Dobrym przykładem mogą być wideoporadniki kulinarne. Krótkie fragmenty, pokazujące co i jak mamy zrobić, widzowi w zupełności wystarczą - nie musimy przecież pokazywać jak starannie nakładamy do stołu, albo czekać aż ciasto się zrobi (w tym wypadku możemy sobie pozwolić na przyspieszenie filmu, jeśli tak bardzo chcemy). Jeśli widz stara się zrobić to co na filmie, zawsze może go zatrzymać.

Jak więc należy ciąć? z wyczuciem. Po zdobyciu pewnej praktyki i doświadczenia, której tak dokładnie nie da się opisać - np. jeśli da się przekazać to samo za pomocą mniejszej ilości materiału, zawsze można to wykorzystać (oczywiście znów, nie należy popadać w przesadę, i robić bardzo krótki film) itd. itd. A więc - eksperymentuj!

Typy montażu

Ze względu na perspektywę

Ze względu na liczbą przedstawionych wątków

• Linearny - Sekwencje lub sceny, są uporządkowane w sposób chronologiczny
• Równoległy - Sekwencje lub sceny, są prowadzono wielowątkowo - dzieli się na kilka typów:
  • Synchroniczny - Opowiada wydarzenia dziejące się w tym samym czasie
  • Retrospektywny - Opowiada wydarzenia z przeszłości i teraźniejszości.

Ze względu na na sposób zmiany planów

• Wewnętrzujęciowy - Zmiana planu ujęcia ruchem kadru, przy długich sekwencjach
• Cięty - Przejścia pomiędzy planami, kadrami są wykonywane natychmiastowo np. w reklamach telewizyjnych.
• Miękki - Przejście pomiędzy planami, kadrami są bardziej łagodne

Ze względu na ujęcie czasu

• Analizujący - Stosowany bardzo często przy wideoporadnikach - pozwala widzowi na zaznajomienie się z tematem
• Syntentyzujący - Ujęcia są ze sobą związane tylko jednym wspólnym elementem (np. czas)
• Skojarzeniowy - obraz na ekranie próbuje podpowiedzieć widzowi co się dzieje np. w pierwszej scenie ktoś ma obraca się w dużym towarzystwie, kiedy inny stoi z boku i zazdrości temu drugiemu
  • Polifoniczny - to samo co wyżej, tylko że sceny są na tyle przyspieszone by widz nie mógł wykonać ich analizy np. w teledyskach