Dinozaury/Zauropody
Sauropody stanowią podrząd dinozaurów gadziomiednicznych i są największymi znanymi lądowymi zwierzętami, które poruszały się po Ziemi. Amficelias jest przedstawicielem zauropodów o długości około 40 do 60 metrów i masie ponad 100 ton, był prawdopodobnie największym żyjącym stworzeniem, aczkolwiek wiedza o jego istnieniu opiera się na bardzo słabych podstawach. Ich szczątki odkryto do tej pory na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy, w pokładach od wczesnej jury do końca mezozoiku.
Zauropody posiadały stosunkowo małą czaszkę, z przesuniętymi daleko ku tyłowi, dużymi nozdrzami. Ich szyja przypomina szyję żyrafy. Jest długa i prosta. Ułatwiała im jedzenie , ponieważ mogły z wysoka dosięgnąć liście i inne rośliny. Słupkowate lub łopatkowate zęby, zwykle rzadko rozmieszczone były bardzo pożyteczne w gryzieniu. Duże kręgi na tułowiu, z lekkimi, jamistymi członami, umożliwiały utrzymanie bardzo długiej szyi i ogona. Łuki kręgów na tułowiu posiadały dodatkowe wyrostki, które wzmacniały połączenia pomiędzy nimi. Miednicę miały szeroką, a przedpanewkowa część kości biodrowej odgięta była na zewnątrz. Kończyny zauropodów były słupowate a kości pełne, w nadgarstku i skoku zredukowane do 1–2 elementów – inna konstrukcja nie byłaby w stanie utrzymać tak wielkiej masy ciała. Wspomagały to także ustawione pionowo kości śródręcza, tworzące prawie krąg i ustawione w półkolu kości śródstopia. W pięciopalczastych kończynach zauropodów palce były silnie skrócone, a pazury, które znajdowały się tylko na I palcu kończyn przednich i I–III palcach kończyn tylnych – tępe.
Warto wymienić kilka najciekawszych gatunków zauropodów. Dla przykładu jednym z najsmuklejszych przedstawicieli był diplodok odnaleziony w Ameryce Północnej w pokładach późnej jury, o długości ponad 25 metrów i wysokości około 4 metrów, a masie 19 ton. Nieco masywniejszy, bo ważący jakieś 30 ton był współczesny diplodokowi czasem i miejscem apatozaur (kiedyś zwany brontozaurem). Nieco później, na przełomie późnej jury i wczesnej kredy, w Ameryce Północnej żył jeden z największych zauropodów, sejsmozaur o długości przynajmniej 40 metrów. W Afryce zaś, w pokładach późnej jury odkryto szczątki długiego na 27 metrów i wysokiego na 6 metrów a ważącego 47 ton brachiozaura.
Zobacz też:
Galeria
[edytuj]
