Ekoogrodnictwo/Fenologiczne pory roku
|
|
Termiczne pory roku
[edytuj]Pogoda jest bardzo zmienna, z tego względu nie można jednoznacznie określić konkretnych dat występowania pewnych okresów o określonej temperaturze czy opadach - dlatego właśnie tradycyjny astronomiczny kalendarz nie ma praktycznego zastosowania w ogrodnictwie. Optymalne okresy wykonywania prac ogrodniczych wiążą się w dużej mierze z temperaturą, dlatego pierwszą wskazówką w ich określaniu, może być właśnie ona.
Na podstawie średnich dobowych temperatur określony został kalendarz termiczny, właściwy dla lokalnego miejsca i mogący zmieniać się z czasem. Jeden z podziałów, stworzony przez Eugeniusza Romera, zakłada występowania sześciu pór roku:
| Pory roku | Średnia dobowa temperatura °C |
|---|---|
| zima | ≤ 0°C |
| przedwiośnie | 0°C do 5°C |
| wiosna | 5°C do 15°C |
| lato | ≥ 15°C |
| jesień | 5°C do 15°C |
| przedzimie | 0°C do 5°C |
| zima | ≤ 0°C |
Na podstawie termicznych pór roku wydziela się okres wegetacyjny, który trwa od wiosny do jesieni. Nie jest to jednak najlepszy sposób określania optymalnych prac w ogrodzie.
Kalendarz fenologiczny
[edytuj]Najlepszym dla ogrodnika kalendarzem jest kalendarz fenologiczny. Obserwując przyrodę, rośliny, można wydzielić pewne szczególne okresy wegetacji. Poniższe zestawienie pokazuje fenologiczne pory roku w Polsce i przeciętny czas ich występowania:
| Pory roku | Zwiastuje ją: | Termin rozpoczęcia: |
|---|---|---|
| przedwiośnie | początek kwitnienia śnieżyczki przebiśniegu (Galanthus nivalis), całkowite rozkwitnięcie podbiału pospolitego (Tussilago farfara) | 10 marca |
| wczesna wiosna | początek kwitnienia wierzby (Salix caprea), całkowite rozkwitnięcie mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale), wypuszczenie nowych pędów przez modrzew europejski (Larix decidua) | 28 marca |
| pełnia wiosny | początek kwitnienia jabłoni domowej (Malus x domestica), całkowite rozkwitnięcie lilaka pospolitego, czyli bzu (Syringa vulgaris), wypuszczenie nowych igieł przez świerk pospolity (Picea abies) | 7 maja |
| wczesne lato | początek kwitnienia dzikiego bzu czarnego (Sambus nigra) | 5 czerwca |
| pełnia lata | początek kwitnienia lipy drobnolistnej (Tilia cordata), całkowite rozkwitnięcie lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos) | 5 lipca |
| późne lato | początek koszenia owsa, całkowite rozkwitnięcie lipy drobnolistnej (Tilia cordata) | 9 sierpnia |
| wczesna jesień | całkowite rozkwitnięcie zimowitu jesiennego (Colchicum autumnale), | 30 sierpnia |
| pełnia jesieni | wysiew ozimy odmian żyta, przebarwienie się liści kasztanowca zwyczajnego (Aesculus hippocastanus) i buka zwyczajnego (Fagus silvatica) | 30 września |
| późna jesień | początek masowego opadania liści, winobranie | 24 października |
| zima | koniec prac polowych, trwała pokrywa śnieżna | około połowy listopada |