Esperanto/Czas teraźniejszy
Czas teraźniejszy służy do mówienia o wydarzeniach, które dzieją się w danej chwili. Zarówno jeżeli chodzi o właśnie dziejące się jak i w ogólności trwające. Używa się go do przysłów, powiedzeń i formułowania różnego typu twierdzeń.
Zdanie twierdzące
[edytuj]Przed każdym czasownikiem musi stać rzeczownik lub zaimek na miejscu podmiotu. W czasie teraźniejszym czasownik przyjmuje końcówkę -as niezależnie od rodzaju, osoby i liczby.
- mi estas - ja jestem
- vi estas - wy jesteście/ ty jesteś
- ĝi estas - ono jest
- ili estas - oni/one są
- hundo estas - pies jest
- oni diras - mówi się
- oni vidas - widać
Zdanie pytające
[edytuj]Zdanie pytające tworzymy na podstawie twierdzącego dodając na początku słowo Ĉu (por. w j. polskim _czy_ ). np.:
- Ĉu mi estas? - Czy ja jestem?
- Ĉu hundo estas? - Czy jest pies?
Zdanie przeczące
[edytuj]Zdanie przeczące tworzymy na podstawie twierdzącego dodając przed czasownikiem słowo ne np.:
- Mi ne amas ŝin. - Ja nie kocham jej.
- Li ne estas tubisto. - On nie jest hydraulikiem.