Esperanto/Czasownik
Wygląd
Czasowniki w języku Esperanto kończą się na literę -i (jest to forma bezokolicznikowa) np.:
- esti - być
- scii - wiedzieć, znać
- havi - mieć
- voli - chcieć
- konstrui - budować
Czasy
[edytuj]W esperanto występują trzy czasy przez które odmienia się czasownik:
- teraźniejszy (ma końcówkę -as)
- przyszły (ma końcówkę -os)
- przeszły (ma końcówkę -is)
Czasowniki modalne
[edytuj]czasownik po czasowniku modalnym występuje w bezokoliczniku, czyli:
- mi volas konstrui - chcę budować
- mi povas fari - mogę zrobić
- mi devas fermi - muszę zamknąć
- mi iras por konstrui - idę aby budować
Tryby
[edytuj]- tryb rozkazujący (końcówka -u )
- tryb przypuszczający(końcówka -us )
Strony
[edytuj]- strona czynna - normalna odmiana czasownika
- strona bierna - poprzez imiesłów bierny
- strona zwrotna - do czasownika dodawana jest odpowiedni zaimek np.:
- mi lavas min - myję się - (dosłownie "ja myję mnie")
- vi lavas vin
- li lavas sin - on myje się
- ŝi lavas sin
- ĝi lavas sin
- ni lavas nin
- ili lavas sin
Imiesłowy
[edytuj]- imiesłów czynny
- czasu teraźniejszego (końcówka -anta )
- czasu przyszłego (końcówka -onta )
- czasu przeszłego (końcówka -inta)
- imiesłów bierny (tworzony z odpowiednią formą czasownika esti)
- czasu teraźniejszego (końcówka -ata )
- czasu przyszłego (końcówka -ota )
- czasu przeszłego (końcówka -ita )
Imiesłowy mogą mieć formę przymiotnika -a (jak powyżej), rzeczownika -o lub przysłówka -e np.: leganta - czytający, leganto - czytający (prelegent)