Informatyka dla gimnazjum/Podstawy środowiska graficznego

Obecnie największą popularnością cieszą się graficzne środowiska pracy, z racji łatwości obsługi i intuicyjnego sposobu pracy. Przed omówieniem najpopularniejszych należy omówić podstawy będące wspólne dla nich wszystkich.

• Pracując w jakimkolwiek graficznym środowisku pracy potrzebować będziemy jakiegoś wskaźnika. Jego rolę pełni najczęściej tzw. myszka, czyli małe urządzenie z powodu wystającego z tyłu kabla przypominające popularnego gryzonia. Myszkę przesuwamy po stole - a wraz z nią przesuwa się kursor na ekranie. Przesuwając myszkę do przodu wskaźnik na ekranie przesunie się do góry, przesuwając do tyłu (do siebie) uzyskamy efekt przeciwny - odpowiednik myszki na ekranie powędruje na dół. Gdy w lewo, to w lewo, gdy w prawo, to w prawo. Mała podpowiedź: o wiele wygodniej (i precyzyjniej!) jest, zamiast ruszania całą ręką, położyć nadgarstek na stole (lub specjalnej podkładce) i - trzymając myszkę pod dłonią - przesuwać ją delikatnie palcami.
• Następnym ważnym pojęciem jest kliknięcie. Jest to naciśnięcie przycisku myszy. Używane jest najczęściej do wskazania, zaznaczenia, uruchomienia obiektu lub programu znajdującego się pod wskaźnikiem myszki w chwili kliknięcia. Nazwa pochodzi od charakterystycznego dźwięku wydawanego przez komputerowego gryzonia podczas naciskania przycisku. Możemy wykonać kliknięcie lewym, prawym lub środkowym przyciskiem. Ważną dla osób leworęcznych opcją jest możliwość zamienienia klawiszy myszki - w ten sposób i oni mogą klikać wygodnie palcem wskazującym. W myszkach z dwoma przyciskami naciśniecie przycisku środkowego otrzymujemy przeważnie poprzez naciśnięcie obu klawiszy jednocześnie.
• Podwójnym kliknięciem nazywamy dwa kliknięcia następujące bezpośrednio po sobie w ściśle określonym, często bardzo krótkim, przedziale czasu (o tym, gdzie go ustawić później). Podwójne kliknięcie jest przeważnie wykorzystywane do uruchomienia programów itd. To gdzie stosować pojedyncze, a gdzie podwójne kliknięcie zależy od konkretnego środowiska.
• Ikoną nazywamy graficzną reprezentację pliku, urządzenia, katalogu, obiektu. Ma ona postać niedużego rysunku.
• Biurko (ew. pulpit) to komputerowy odpowiednik biurka, przy którym pracujecie. Macie na nim narzędzia, papiery, zabawki, zegarek. Podobnie będzie z biurkiem w komputerze. Pulpit zajmuje większą część ekranu. Można umieszczać na nim dokumenty, nad którymi pracujemy i skróty do często używanych programów. Często ustawiamy także tzw. tapetę, czyli obrazek tła (np. chmury, kafelki itd.).
• Okno jest podstawą organizacji pracy. Większość programów, gdy zostaje uruchomiona, tworzy swoje okno na ekranie. W oknie możemy wpisywać dane, odczytywać wyniki, oglądać filmy, obrazy itd. Aby przełączyć się między programami, przełączamy się między okienkami - myszką i/lub/ewentualnie kombinacją klawiszy klawiatury.