Język pruski dla początkujących/Lekcja2

Lakciōni 2

Część gramatyczna - szyk zdania i szyk pytań

1. Szyk zdania oznajmującego jest bardzo prosty, jest bowiem identyczny, jak w języku polskim; to znaczy podmiot - orzeczenie - dopełnienie. Przykład:

As asma Dari - Jestem Daria.;
Tenā ast genā - Ona jest kobietą.

2. Szyk zdania przeczącego jest również nieskomplikowany, wystarczy bowiem przed czasownik wstawić ni - nie:

Tāns ni ast genā. - On nie jest kobietą.

3a. Jeśli chodzi o zdania pytające, mamy dwie opcje. Pierwszą z nich jest sytuacja, gdy używamy zaimków pytających, takich jak: kto, co, gdzie, kiedy... Wówczas szyk zdania wygląda:

Zaimek - podmiot - orzeczenie - dopełnienie, np:

Kas tū assei? - Kto ty jesteś?

3b. W drugiej sytuacji po polsku używamy czy, to jest rodzaj pytania prostego:

Orzeczenie - podmiot - dopełnienie;

Assei tū Mārks? - Jesteś Marek? lub Czy ty jesteś Marek?

Jak się przedstawić?

Skoro poznałeś/aś już odmianę czasownika być, możesz w prosty sposób przedstawić się. Ktoś może zadać Ci pytanie:

Kas tū assei? - Kim jesteś?, dosłownie Kto ty jesteś?

Możesz odpowiedzieć:

As asma... (imię) - Jestem... lub
Majs emmens ast... - Na imię mam... (dosłownie Moje imię jest...)

Jak przedstawić osobę trzecią?

Może zdarzyć się okazja, że będziesz przedstawiać osobę obok. Najprostszym dialogiem w takiej sytuacji byłoby:

Kas sta/stan ast? - Kto to jest?

Odpowiadasz:

Stan ast... (imię) - To jest...

Jak zapytać o daną rzecz/roślinę/zwierzę?

Pytanie:

Ka sta/stan ast? - Co to jest?

Odpowiedź:

Sta/stan ast... - To jest...

Inne zwroty i wyrażenia

Kaīls ankstāinai - Dzień dobry (rano)
Labban dēinan - Dzień dobry (po południu)
Labban bītan - Dobry wieczór
Kaīls - Cześć, Witaj
Sandēi - Do widzenia
Labban naktin - Dobranoc
Ērdiw - Pa, Do zobaczenia
Dīnkun - Dziękuję
Etwinūis - Przepraszam; Etwinūiti - Przepraszamy
Madli - Proszę
Kwēi tū buwinna? - Gdzie mieszkasz?
As buwinna en... - Mieszkam w...
Kāigi wūran tū assei? - Ile masz lat?
As asma... mettan wūran. - Mam... lat.
Iskwendau tū assei? - Skąd pochodzisz?
As asma iz... - Pochodzę z...

Uwagi

Stan oraz sta znaczy to i może być używane zamiennie.
Po każdych 2 lekcjach w następnym temacie znajdą się ćwiczenia.