Jak żyć oszczędnie/Oszczędzanie

W tym dziale przedstawione zostaną metody opisujące oszczędzanie, np. wody czy energii elektrycznej.

Oszczędzanie

Woda

• Aby zaoszczędzić wodę, można zakręcać kran podczas mycia zębów.
• Pranie w pralce robimy wtedy, gdy mamy pełen wsad. Przy niepełnym pralka pobiera tyle samo wody, chyba że nastawimy program na pranie ekonomiczne.
• Naprawić nieszczelne krany. Dobowe kapanie z kranu to 7 litrów wody.
• Pod prysznicem warto zamontować baterię z termostatem - dzięki temu nie będziemy marnować wody na ustawienie odpowiedniej temperatury. Pamiętaj też, że kąpiel w wannie to kilkukrotnie większe zużycie wody niż pod prysznicem.
• Na prysznic warto założyć perlator, który napowietrzy wodę czyniąc strumień silniejszym. Może się wydawać, że zużyjesz więcej wody, a tak naprawdę wykorzystasz tylko jej 1/3.
• Zamontuj spłuczkę dwuguzikową. Na spłukanie małej potrzeby zużyjesz mniej wody.
• Myjąc ręce po małej potrzebie wstaw do umywalki miskę. Po umyciu rąk wodę z miski wylej do sedesu. Do spłukiwania wody w sedesie można tez użyć deszczówki. Zamontowanie instalacji przechwytującej i magazynującej deszczówkę lub chociaż szarą wodę na potrzeby ubikacji nie stanowi większego problemu. Deszczówkę można w niektórych przypadkach wykorzystać także do prania, na które zużywa się średnio 15% wody. Spłukiwanie sedesu wodą pitną to czyste marnotrawstwo.
• Warto zainteresować się tzw. suchymi toaletami, gdzie eliminuje się spłukiwanie, co pozwala zaoszczędzić około 40% używanej wody. Ponadto możemy wykorzystać urynę do podlewania roślin w ogrodzie.

Czas

Wbrew powiedzeniu „czas to pieniądz” tak naprawdę czas to coś więcej niż pieniądz. Nie ma żadnego ekwiwalentu mogącego go zrekompensować. Utracony czas nigdy nie zostanie odzyskany. Żyjąc w nieustającym pośpiechu mamy go coraz mniej. Czas spędzony na oczekiwanie w kolejce czy w autobusie stojącym w korku można wypełnić nauką albo wykonać kilka zaległych telefonów.

Energia elektryczna

Coraz więcej odbiorników energii elektrycznej w naszym otoczeniu przyczynia się do większego jej zużycia. Przy znacznym wykorzystaniu elektrowni konwencjonalnych w Polsce oraz dominujących elektrowni jądrowych w Europie większe zapotrzebowanie na energię elektryczną oznacza większe zanieczyszczenie środowiska naturalnego. To niestety oznacza więcej kosztów pobocznych takich jak leczenie chorób i schorzeń wynikających z zanieczyszczenia oraz usuwanie skutków zanieczyszczenia środowiska. Prędzej czy później wszelkie koszty związane z większym zużyciem energii elektrycznej uderzą w nas – podatników. Mając to na uwadze warto się zastanowić, ile możemy zrobić, aby niepotrzebnych kosztów uniknąć. Przedstawione poniżej wskazówki zapewne dla nas – jako jednostek – pozwolą zmniejszyć koszty bezpośrednie związane z użyciem urządzeń elektrycznych. Jeśli jednak podobnie do nas uczyni większość z ludzi, być może nie będzie konieczności, by większość naszych podatków pochłonęły koszty usuwania zanieczyszczenia środowiska oraz walki z chorobami cywilizacyjnymi będącymi bezpośrednim jego następstwem.

Artykuły gospodarstwa domowego

Należy jak najkrócej zostawiać drzwi lodówki otwartymi. Przed otwarciem lodówki warto zastanowić się, co chcemy z niej wziąć.

Zamrożone produkty spożywcze, należy rozmrażać umieszczając je w lodówce, w ten sposób zmniejszymy zużycie energii elektrycznej oraz spowolni się rozwój bakterii i pleśni.

Na puste półki w lodówce warto nakłaść ugniecione (pulchne) gazety. W szczelinach i komorach między poszczególnymi kawałkami papieru zgromadzi się chłodne powietrze. Dzięki temu, przy otwieraniu lodówki chłodne powietrze w lodówce nie wymiesza się z ciepłym powietrzem z zewnątrz – termostat będzie rzadziej włączał sprężarkę. Warto także ustawić lodówkę z dala od źródła ciepła tzn kuchenki gazowej oraz grzejnika ect.

Kupno ubrań

Wiele z zakupionych przez nas ubrań nie jest później używanych. Głównym powodem jest zły dobór kolorów, które podświadomie zauważamy i rezygnujemy z użycia zakupionej bluzeczki, czapeczki czy sweterka. Można tego uniknąć przez całą resztę życia wykupując raz usługę osobistego doboru barw. Specjalista od kolorów dokona analizy koloru naszych włosów, oczu oraz skóry i zaopatrzy w książeczkę wybranych waszych kolorów, które będą nam pasować. Książeczkę należy mieć odtąd zawsze przy sobie dokonując zakupów ubraniowych i zaoszczędzi nam ona setek złych zakupów przez resztę życia. Zamiast zakupu drogich markowych ubrań "teraz" można "polować na promocje i przeceny" co pozwoli na zaoszczędzenie nawet do 70 %, buty zimowe można kupić taniej pod koniec sezonu, zaś adidasy tańsze są jesienią. Jest możliwość również odwiedzenia sklepów "second-hand" lub outletów.

Komputer i urządzenia RTV

Obraz wyświetlany z przeplotem.

• Unikaj pracy przy monitorze pracującym w trybie z przeplotem (z ang. interlaced), gdyż znacznie szybciej męczy to twój wzrok.

• Jeżeli pracujesz przy monitorze CRT ustaw częstotliwość odświeżania na najwyższą możliwą wartość (zalecane co najmniej 85Hz lub 100Hz), aby uniknąć męczącego migotania obrazu

• Jeżeli pracujesz przy monitorze LCD ustaw częstotliwość odświeżania na możliwie najniższą wartość (zazwyczaj 60Hz). Pozwoli to również na uzyskanie ostrzejszego i bardziej kontrastowego obrazu w porównaniu z wyższymi częstotliwościami odświeżania.

• Wyłączając komputer pamiętaj o wyłączeniu głośników komputerowych, monitora i drukarki.

• Coraz tańsze i coraz popularniejsze płaskie monitory ciekłokrystaliczne (LCD) są znacznie zdrowsze dla oczu, pod warunkiem odpowiednio dużej wartości kontrastu. Zużywają kilkukrotnie mniej energii elektrycznej podczas pracy i zajmują znacznie mniej miejsca na biurku. Jeżeli dużo czasu spędzasz przed monitorem komputera, warto pomyśleć właśnie o takim monitorze.

• Jeżeli twój monitor LCD oraz karta graficzna wyposażone są w cyfrowy port DVI, skorzystaj z nich zamiast analogowego złącza VGA. Przy komunikacji cyfrowej istniejące zakłócenia transmisji w mniejszym stopniu pogarszają jakość obrazu, w związku z czym otrzymany obraz charakteryzuje się większą ostrością i kontrastem. Jest to istotne, jeśli w znacznej części pracujemy z dokumentami elektronicznymi. Przy niskim kontraście wyświetlany tekst sprawia wrażenie nieostrego i rozmytego, przez co wzrok męczy się znacznie szybciej.

• Aby ograniczyć zmęczenie wzroku, w pracy z dokumentami elektronicznymi używaj maksymalnych możliwych do pracy powiększeń widoku (Zoom).

• Jeżeli często w ciągu doby musisz włączać i wyłączać komputer skorzystaj z funkcji Hibernacja systemu (suspend to disk). Hibernacja i ponowne przywracanie systemu po hibernacji zazwyczaj trwa znacznie krócej niż każdorazowe zamykanie i ponowne uruchamianie systemu operacyjnego. Większość szeroko wykorzystywanych dziś systemów operacyjnych takich jak Microsoft Windows, czy GNU/Linux, ma wbudowaną obsługę hibernacji. Wystarczy tylko poszukać odpowiedniej opcji w konfiguracji systemu i uaktywnić ją. Jeszcze krócej trwa uruchamianie wcześniej wstrzymanego (suspend to RAM) systemu, a komputer w czasie wstrzymania pobiera około 7W (1zł na miesiąc przy założeniu, że 1kW/h = 40gr).

• Jeżeli nie masz odbiornika telewizyjnego, możesz rozważyć kupno tunera TV podłączanego bezpośrednio pod monitor komputerowy (koszt kilkudziesięciu złotych). Podczas oglądania TV komputer nie musi być włączony, a Ty oszczędzasz miejsce i pieniądze przeznaczone na telewizor. Coraz więcej monitorów ma tunery TV już w sobie.

• Zaoszczędzisz pieniądze używając wolnego oprogramowania. Przykładem może być system operacyjny Linux lub FreeBSD z dołączonym oprogramowaniem.

• Unikaj zakupu urządzeń wspierających lub/i wymagających wykorzystania technologii DRM. Kupując muzykę zabezpieczoną technologią DRM, być może za kilka lat nie będziesz miał możliwości jej słuchania, jeżeli dany sklep z powodu nierentowności wyłączy serwery certyfikujące zakupione przez ciebie pliki. Podobne sytuacje miały już miejsce w przypadku dużych internetowych serwisów sprzedających muzykę.

• unikaj również urządzeń oraz oprogramowania nie wspierających otwartych standardów. Dzięki temu masz pewność, że za 10 lub 20 lat bez żadnych problemów wydrukujesz stworzone dziś dokumenty i prezentacje, czy też posłuchasz lubianej dawniej muzyki,

• Najoszczędniejszym typem komputera jest laptop. Kosztuje jednak nieco więcej niż zwykły komputer stacjonarny. Jeśli nie wykorzystujemy komputera do specjalistycznych zadań, lecz tylko do Internetu lub prac biurowych warto się zastanowić nad kupnem używanego laptopa. Ponadto obecnie pojawiły się energooszczędne komputery pobierające kilka razy mniej mocy od tradycyjnego laptopa (15-175W), są to komputery firmy NorhTec Zonbu.

• Jeżeli w Twoim komputerze jest kilka dysków twardych, zrób tak, by na jednym dysku znalazł się system operacyjny i najczęściej używane pliki i programy. Wtedy możesz ustawić wyłączanie dysków po pewnym czasie bezczynności (laptop mode w Ubuntu lub w Panelu Sterowania w Windows). Znakomitą większość czasu pozostałe dyski będą mogły być wyłączone. Nie dość, że oszczędzi to energię, to może znacznie zmniejszyć hałas wydzielany przez kręcące się talerze.

Oświetlenie

żarówka energooszczędna

Klasyczna żarówka tylko niewielką część dostarczanej energii przetwarza na światło – ponad 90% to ciepło. Lampy energooszczędne (świetlówki kompaktowe) zużywają nawet 5 razy mniej energii elektrycznej w porównaniu z żarówką klasyczną, choć świecą tak samo jasno. Dzieje się tak z wykorzystaniem układów niwelujących efekty harmonicznych w układzie prądowym. Wymiana wszystkich żarówek na energooszczędne oznacza znacznie mniejszy rachunek za energię elektryczną. Chociaż są droższe, nie tłuką się tak łatwo, jak zwykłe. Lampy energooszczędne również „żyją” dłużej. Rozróżniamy trzy typy: świetlówki z zapłonem elektronicznym (ciepłym lub zimnym) oraz z zapłonem standardowym. Świetlówki z pierwszej grupy (tzn. z ciepłym i elektronicznym zapłonem) można stosować wszędzie, natomiast poważną wadą pozostałych (na ogół tańszych) jest ich ograniczona liczba zapaleń (częste włączanie i wyłączanie żarówek energooszczędnych znacznie zmniejsza ich trwałość). Przy zakupie warto jednak wybrać model markowy, nie kierując się promocją i najniższą ceną. Najtańsze lampy chińskich producentów nie poświecą za długo. Żarówki energooszczędne powinno montować się wiec w miejscach, gdzie światło włączane jest na dłuższy czas (główne korytarze, pomieszczenia pracy) – a nie miejscach, gdzie jesteśmy krótko, np. toalety). Należy również wiedzieć, że niektóre świetlówki kompaktowe mają układ likwidujący efekt stroboskopowy, czyli mruganie charakterystyczne dla klasycznych świetlówek. Problem też został rozwiązany także w niektórych podwójnych oprawach na dwie świetlówki klasyczne, dzięki czemu oświetlenie to nie meczy oczu. Pamiętajmy też, że tam, gdzie z różnych względów (np. konieczność dokładnego odwzorowania barw czy jasność) musi być oświetlenie żarowe, można zastosować żarówki halogenowe – efektywniejsze od zwykłych. Do oświetlenia punktowego można stosować żarówki reflektorowe.

Świetlówki zużywają znacznie więcej prądu w momencie zapłonu, niż w trakcie świecenia. Nie warto ich więc wyłączać na mniej niż kilkanaście minut, ani instalować w łazience, ubikacji. Częste włączanie i wyłączanie znaczne obniża ich trwałość. Ogromnym minusem kompaktowych żarówek energooszczędnych jest zwracanie z jednej fazy, prądu rzędu 150 A w kablu neutralnym, co oznacza konieczność wymiany starych instalacji (w których suma prądów w przewodzie neutralnym wynosiła 0) których przewody neutralne były cienkie - przy użyciu żarówek konpaktowych ryzykuje się pożarem wynikającym z przegrzania przewodów neutralnych.

Zdaniem niektórych publicystów świetlówka kompaktowa może i pobiera mniej energii niż klasyczna żarówka wolframowa, ale może nie być bardziej "ekologiczna".

Najlepsze źródła światła, energooszczędne i dające stałe światło, to diody elektroluminescencyjne LED oraz OLED. Ich moc jest wciąż niewielka, jednak postęp badań w tej dziedzinie jest bardzo duży (szczególnie OLED), więc należy się spodziewać, że w najbliższym czasie dorównają pod tym względem innym źródłom światła. Diody elektroluminescencyjne osiągają 120-150 lm/W (w warunkach laboratoryjnych), w praktyce 50-80 lm/W. Godne polecenia są latarki diodowe, praktycznie niezniszczalne i świecące wielokrotnie dłużej niż latarki z żarówkami. Wydajność zwykłych żarówek to 6-18 lm/W, świetlówek do 60 lm/W (na ogół mniej, np. 35-45), wysokoprężne lampy sodowe (HPS) osiągają od 80 aż do ponad 150 lm/W a niskoprężne lampy sodowe (LPS) nawet 200 lm/W. Światło lamp sodowych jest jednak monochromatyczne(żółte), więc zakres ich zastosowań jest ograniczony do oświetlenia ulic i placów (można ich użyć np. do oświetlenia podwórza). HPS świecą na pomarańczowo, czasem bardziej różowo. Jeśli konieczna jest duża jasność i wysoka wierność oddawania barw, godne polecenia są żarówki metalohalogenowe (MH). Takie lampy są niestety dość drogie, ale ich ceny na aukcjach internetowych bywają kilkakroć niższe, a można kupować używane, gdyż przy prawidłowym użytkowaniu (przede wszystkim chłodzenie) są niemal wieczne (minimum kilkanaście tysięcy godzin).

Żarówka jest tym wydajniejsza, im większą ma moc, czyli lepiej mieć jedną 120 W, niż dwie 60 W.

Korzystajmy, ile się da ze światła słonecznego, by nie musieć doświetlać w pochmurne, zimowe dni. Należy więc malować na biało, a efekty dekoracyjne można osiągnąć z powodzeniem malując na kolorowo same detale, pasy itp., albo kolorowym oświetleniem ;) Na biało powinny być zwłaszcza miejsca, gdzie pada najwięcej światła z okien i z lamp, by miały szanse jak najwięcej go odbić.

A zamiast solarium – wystarczy lampa kwarcowa (uwaga na oczy!).

Dwutaryfowy licznik

Dwutaryfowy licznik zużycia energii elektrycznej pozwala na korzystniejsze wykorzystanie poza szczytowej taryfy w rozliczeniu energii elektrycznej. Znaczne oszczędności możemy uzyskać włączając „prądożerne” urządzenia właśnie w czasie trwania taryfy poza szczytowej. Do takich urządzeń zaliczamy:

• elektryczne piece grzewcze,
• elektryczne ogrzewanie podłogowe,
• elektryczne podgrzewacze wody użytkowej (tzw. boilery).

Elektroniczne wyłączniki czasowe dostępne w większości sklepów elektrycznych pozwalają ściśle określić, w jakich godzinach dane urządzenie ma być włączane. Dowiedz się już dziś, w jakich godzinach obowiązuję u ciebie taryfa poza szczytowa. Z drugiej strony, nie używaj wyłączników bez potrzeby: zarówno w pełni elektroniczne (np. tygodniowe) jak i mechaniczne (dobowe) pobierają ok. 5 do 7W.

Znając średnie dobowe zużycie ciepłej wody, warto zaopatrzyć się odpowiednio pojemny zbiornik ciepłej wody użytkowej tak, aby po przykładowym całonocnym ogrzewaniu wody wystarczyło jej na cały następny dzień. W ten sposób nie będzie potrzeby dogrzewania wody w ciągu dnia podczas trwania szczytowej taryfy.

Ogrzewanie

Gumowe lub gąbkowe uszczelki na oknach i drzwiach zewnętrznych wpływają na lepszą izolację termiczną pomieszczeń mieszkalnych i użytkowych.

Jeśli zamierzasz przewietrzyć pomieszczenie otwierając okno, zakręć odpowiednio wcześniej zawór przy kaloryferze – unikniesz strat energii cieplnej. Lepiej jest wietrzyć przeciągami – w szybkim tempie wymieniając powietrze w pomieszczeniu nie dopuszcza się do wychłodzenia przedmiotów w nim się znajdujących.

Aby nie ogrzewać ściany tylko pomieszczenie powinno się obkleić ścianę za grzejnikiem cienkim styropianem i folią aluminiową. Nad kaloryferem warto umieścić półkę, bardziej ogrzewane będzie powietrze poziomo wzdłuż podłogi niż sufit nad grzejnikami.

Do wentylacji pomieszczeń bez utraty ciepła można stosować urządzenie zwane rekuperatorem. Odzyskuje ono ciepło powietrza wywiewanego z pomieszczenia i za jego pomocą ogrzewa powietrze zasysane do pomieszczenia.

W celach grzewczych można też wykorzystać pompę ciepła. Urządzenie działa na zasadzie podobnej do lodówki. Ochładza ośrodek zewnętrzny (solanka lub gleba na głębokości ok 1,5m, panuje tam stała temperatura) a przepompowując i sprężając czynnik chłodzący ogrzewa mieszkanie. Pompa ciepła wykorzystuje prąd do napędzania sprężarek, przy czym opisane urządzenie dostarcza do ogrzewanego obiektu więcej energii cieplnej w porównaniu do zużytej energii elektrycznej.

Papier i drukowanie

Zapisanych, czy zadrukowanych z jednej strony kartek można używać jako brudnopisu.

Przed wydrukowaniem tekstu, dokładnie go przejrzyj, żeby uniknąć powtórnego drukowania. Często bywa tak, że błąd zauważamy na wydruku, a nie na ekranie i nim dojdziemy do „końcowej” wersji, zużyjemy kilka kartek. Możesz skorzystać z funkcji drukowania do pliku PS lub PDF lub z funkcji „podgląd wydruku”.

Tusz i atrament

Producenci drukarek często stosują różne ograniczenia sprzętowo-programowe mające im zapewnić wyłączność w zaopatrzeniu użytkowników w materiały eksploatacyjne takie jak atrament. Przy zakupie nowej drukarki warto wybrać model, w którym puste zbiorniki bezproblemowo napełnimy atramentem za pomocą tanich zestawów uzupełniających.

Znaczne koszty kolorowego atramentu spowodowały, iż w celu oszczędności często wyłączamy druk kolorowy zastępując go drukiem w skali szarości. Tego rodzaju działanie w pewnych sytuacjach może mieć skutek odwrotny do założonego: resztki kolorowego atramentu znajdujące się w dyszach głowicy drukującej mogą wyschnąć uniemożliwiając użycie głowicy w przyszłości. Chcąc zatem zaoszczędzić kilka złotych możemy narazić się na znaczne koszty wymiany całej kasety drukującej pomimo niewykorzystanej jeszcze znacznej ilości atramentu w zbiorniczku. Warto zatem drukować w skali szarości wyłącznie dokumenty, w których znajduje się wiele kolorowych elementów o znacznej powierzchni. Jeśli chodzi o drobne kolorowe ozdoby takie jak małe logo, wyróżnione kolorem pojedyncze wyrazy w tekście, warto zastosować wydruk w pełnym kolorze, by dysze kolorowej głowicy drukujące były na bieżąco udrażniane.

Dodatkowym problemem są niektóre modele drukarek, w których druk w skali odcieni szarości odbywa się z udziałem modułu kolorowego (mieszane są wszystkie dostępne kolory), dlatego też przed zakupem warto zwrócić uwagę na ten sposób drukowania.

W sytuacji gdy większość naszego wydruku zajmują elementy czarne (takie jak tekst), należy również zwrócić uwagę na ustawienia drukarki, czy w trybie kolorowego wydruku wykorzystywane są jednocześnie głowice z atramentem czarnym oraz kolorowym. Jeżeli nie, wówczas drukarka czarną barwę tworzy za pomocą trzech składowych kolorowych CMY, co niepotrzebnie zwiększy zużycie kolorowego atramentu.

Zobacz również #Kartridże drukarkowe

Toner

Zanim wezwiesz serwis do wymiany tonera w drukarce spróbuj jeśli potrafisz wyjąć toner z drukarki, potrząsnąć nim kilkukrotnie na boki i załadować go z powrotem. Istnieje szansa, że jakość druku jeszcze na jakiś czas się poprawi gdyż proszek w kasecie tonera równomiernie się rozłoży. Można zaoszczędzić dzięki temu troszkę tonera.

---