Alfabet jidysz w swej podstawowej formie oparty jest na alfabecie hebrajskim, który standardowo zawiera 22 znaki. Są to odpowiednio od prawej do lewej:
W jidysz podobnie jak we wszystkich innych językach żydowskich stosujacych alfabet hebrajski, pisze się i czyta z prawej do lewej. Liter, w przeciwieństwie do alfabetu łacińskiego nie dzieli się na majuskuły (wersaliki) i minuskuły oraz ze względu na zalecenia religijne (litery są święte) nie wolno ich ze sobą łączyć. Zasada ta obowiązuje nawet dla pisma odręcznego.
Ze względu na potrzebę zapisania spółgłosek wystepujących w językach słowiańskich, w jidysz, tak jak w języku polskim, występują złożenia liter, które podobnie jak powyższe dwuznaki wymawia się inaczej.
Poniższa tabela prezentuje zestaw znaków występujących w jidysz podług słownika Uriela Weinreicha English-Yiddish-English Dictionary (Weinreich 1968).
Transkrypcje YIVO i Harkavy'ego są zaczerpnięte z tego samego źródła, gdzie są przedstawione jako "odpowiedniki fonetyczne" i zwane romanizacją. Transkrypcja YIVO jest międzynarodowym standardem. Transkrypcja Harkavy'ego z roku 1898 została załączona tylko dla porównania. Transkrypcja IPA odpowiada przykładom dźwiękowym w zalecanej przez YIVO wymowie, zamieszczonym na stronie instytutu. Transkrypcja fonetyczna jest transkrypcją zwyczajową, stosowaną w polskojęzycznych publikacjach Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie i jako taka, choć bardziej zrozumiała dla ludzi posługujących się językiem polskim, nie stanowi żadnego oficjalnego standardu. Załączona transliteracja jest zgodna z Polską Normą PN-74/N-01212.
W polskiej normie PN-74/N-01212 nie uniknięto niestety kilku błędów, które w efekcie, przy próbie stosowania jej przez osoby nie obeznane z jidysz mogą przysporzyć problemów. Przede wszystkim nieuzasadniony wydaje się podział na odmienną transliterację liter w słowach jidysz i hebrajskich, choćby z tego powodu, iż osoby dla których przeznaczona jest norma (np. bibliotekarki), mogą nie mieć pojęcia, które ze słów są pochodzenia hebrajskiego. Stosowanie takiego zróżnicowania i tak nic istotnego nie wnosi, bowiem aby oddać wymowę słów hebrajskich należałoby stosować transkrypcję nie zaś transliterację. Ponadto w normie znajduje się kilka nieścisłości, które wymienię poniżej:
א (alef) - w jidysz standardowym, pisanym ortograficznie, litera ta zawsze jest niema. Nie ma więc powodu dla którego trzeba by ją było transliterować jako literę a bo tak należy transliterować אַ (pasech alef).
ו (waw) - litera ta nie występuje tylko w wyrazach pochodzenia hebrajskiego. Wręcz przeciwnie. W jidysz pełni rolę samogłoski u i tak należy ją transliterować.
דז (dalet zajen) - norma nie uwzględnia istnienia tej grupy spółgłoskowej. Zgodnie z zaleceniami normy (pkt 2.4. Transliteracja grupy spółgłosek w wyrazach pochodzenia słowiańskiego) należałoby ją transliterować jednym znakiem. Nie jest on jednak podany.
יִ (chirek jud) - nie występuje w normie. W przeciwieństwie do י (jud) tę literę zawsze transliteruje się wyłącznie jako samogłoskowe i.
יי (cwej judn) i ײַ (pasech cwej judn) - prawdopodobnie jest to tylko błąd osoby przygotowującej normę do druku bowiem dla jednego dwuznaku proponowana jest forma ey lub aj a dla drugiego ay lub ej. Powinno być ey lub ej oraz analogicznie ay lub aj. Poza tym (cwej judn) nazwany jest w normie (cwej chirek-yudn) i zapisany jako יִיִ. Takie zestawienie liter występuje bardzo rzadko i transliteruje się je wtedy jako ii, np. w słowie קיִיִש.
פּ (pej) - w oryginale normy, w kolumnie z transliteracją zamiast p znajduje się nazwa litery pey. Tym razem jest to ewidentny błąd osoby przygotowującej normę do druku.
W normie niespełniony jest postulat jednoznaczności (pkt 2.5. Jednoznaczność) nakazujący każdą literę alfabetu hebrajskiego oddać inną literą alfabetu łacińskiego. Chociażby dla liter ט (tet) i תּ (tof) jako odpowiednik łaciński proponuje się tą samą literę t. Uniemożliwia to proces retransliteracji.
W języku jidysz zasadniczo wyróżnia się pięć samogłosek. W tym trzy niezaokrąglone: i,ɛ,a i dwie zaokrąglone ʊ,ɔ. W podanej kolejności odpowiednio są realizowane przez następujące znaki alfabetu: י (jud), ע (ajen), אַ (pasech alef) oraz ו (waw) i אָ (komec alef). Przy czym trzeba pamiętać, że י (jud) w sąsiedztwie innej samogłoski będzie odpowiadał spółgłoskowemu j. A także o tym, że występuje on również jako יִ (chirek jud), który zawsze jest samogłoską podobnie jak וּ (melupm wow).
samogłoska prawie przymknięta tylna scentralizowana zaokrąglona
Poniższa tabela umiejscawia je, dla porównania, na tle samogłosek występujących w innych językach. Symbol z prawej strony kropki oznacza samogłoskę zaokrągloną.
Poniższa tabela umiejscawia je, dla porównania, na tle spółgłosek płucnych o pojedynczej artykulacji występujących w innych językach. Jeśli są umiejscowione parami symbol z prawej strony oznacza spółgłoskę dźwięczną.
Chcąc omówić sposób kodowania znaków występujących w języku jidysz, nie sposób zrobić tego w oderwaniu od pozostałej części całej hebrajskiej części Unikodu. Jest to uwarunkowane wieloma czynnikami. Od podstawowego jakim jest to, że nie ma odrębnego, specjalnego bloku kodowego dla tego języka – i tak jak wszystkie języki żydowskie bazujące na piśmie hebrajskim wykorzystują jego znaki, tak i zakres kodowy tych znaków jest dla wszystkich tych języków wspólny – po takie, jak względy historyczne i zmieniające się w czasie normy ortograficzne. Chcąc bowiem pracować na cyfrowych kopiach archaicznych tekstów, przykładowo w celu poznania mechanizmów jakim podlegał język na przestrzeni dziejów, nie możemy (a w niektórych przypadkach nie jest to wręcz możliwe) zapisywać ich przy pomocy współczesnej ortografii.
Szersze omówienie zagadnienia, któremu poświęcony jest ten rozdział, konieczne jest także ze względu na bardzo częste, błędne stosowanie niektórych znaków zawartych w hebrajskiej części Unikodu. To z kolei związane jest z nierozumieniem, przez użytkowników ale też i producentów niektórych rozwiązań informatycznych, funkcji jakie ów znaki pełnią oraz samą historią i rozwojem hebrajskich stron kodowych.
0598◌֘ HEBREW ACCENT ZARQA = tsinorit, zinorit; tsinor, zinor (tego znaku używa się, kiedy zarqa albo tsinor umieszczone są nad literą bazową, także dla tsinorit → 05AE◌֮ HEBREW ACCENT ZINOR)
05AE◌֮ HEBREW ACCENT ZINOR = tsinor; zarqa (tego znaku używa się, kiedy zarqa albo tsinor umieszczone są z lewej strony nad literą bazową → 0598◌֘ HEBREW ACCENT ZARQA)
05B7◌ַ HEBREW POINT PATAH (w hebrajskim nie występuje jako odrębny znak)
05B8◌ָ HEBREW POINT QAMATS (stosowany ogólnie także jako qamats gadol w ortografii, która różnicuje go z qamats qatan → 05C7◌ׇ HEBREW POINT QAMATS QATAN)
FB1Dיִ HEBREW LETTER YOD WITH HIRIQ ≡ 05D9י + 05B4◌ִ
FB1Eﬞ HEBREW POINT JUDEO-SPANISH VARIKA (wariant glifu 05BF◌ֿ HEBREW POINT RAFE)
FB1Fײַ HEBREW LIGATURE YIDDISH YOD YOD PATAH ≡ 05F2ײ + 05B7◌ַ
FB20ﬠ HEBREW LETTER ALTERNATIVE AYIN (ta forma litery ayin nie ma wydłużenia dolnego (descendera); stosowana jest do użytku ze znakami pod literą) ≈ 05E2ע HEBREW LETTER AYIN
FB21ﬡ HEBREW LETTER WIDE ALEF ≈ 05D0א HEBREW LETTER ALEF
FB22ﬢ HEBREW LETTER WIDE DALET ≈ 05D3ד HEBREW LETTER DALET
FB23ﬣ HEBREW LETTER WIDE HE ≈ 05D4ה HEBREW LETTER HE
FB24ﬤ HEBREW LETTER WIDE KAF ≈ 05DBכ HEBREW LETTER KAF
FB25ﬥ HEBREW LETTER WIDE LAMED ≈ 05DCל HEBREW LETTER LAMED
FB26ﬦ HEBREW LETTER WIDE FINAL MEM ≈ 05DDם HEBREW LETTER FINAL MEM
FB27ﬧ HEBREW LETTER WIDE RESH ≈ 05E8ר HEBREW LETTER RESH
FB28ﬨ HEBREW LETTER WIDE TAV ≈ 05EAת HEBREW LETTER TAV
FB29﬩ HEBREW LETTER ALTERNATIVE PLUS SIGN ≈ 002B+ PLUS SIGN
FB2Aשׁ HEBREW LETTER SHIN WITH SHIN DOT ≡ 05E9ש + 05C1◌ׁ
FB2Bשׂ HEBREW LETTER SHIN WITH SIN DOT ≡ 05E9ש + 05C2◌ׂ
FB2Cשּׁ HEBREW LETTER SHIN WITH DAGESH AND SHIN DOT ≡ FB49שּ + 05C1◌ׁ
FB2Dשּׂ HEBREW LETTER SHIN WITH DAGESH AND SIN DOT ≡ FB49שּ + 05C2◌ׂ
FB2Eאַ HEBREW LETTER ALEF WITH PATAH ≡ 05D0א + 05B7◌ַ
FB2Fאָ HEBREW LETTER ALEF WITH QAMATS ≡ 05D0א + 05B8◌ָ
FB30אּ HEBREW LETTER ALEF WITH MAPIQ ≡ 05D0א + 05BC◌ּ
FB31בּ HEBREW LETTER BET WITH DAGESH ≡ 05D1ב + 05BC◌ּ
FB32גּ HEBREW LETTER GIMEL WITH DAGESH ≡ 05D2ג + 05BC◌ּ
FB33דּ HEBREW LETTER DALET WITH DAGESH ≡ 05D3ד + 05BC◌ּ
FB34הּ HEBREW LETTER HE WITH MAPIQ ≡ 05D4ה + 05BC◌ּ
FB35וּ HEBREW LETTER VAV WITH DAGESH ≡ 05D5ו + 05BC◌ּ
FB36זּ HEBREW LETTER ZAYIN WITH DAGESH ≡ 05D6ז + 05BC◌ּ
Pomimo, iż pierwsze próby standaryzacji zapisu języka Jidysz alfabetem Braille'a zostały przedsięwzięte jeszcze przed II wojną światową, jak dotąd nie został wypracowany oficjalny standard.
Poniżej przedstawiamy jedynie propozycję standardu zaproponowaną przez Vivianę Aldridge. Propozycja ta uwzględnia ortografię YIVO i jest oparta na systemie hebrajskim, opracowanym przez Rywkę Rosenzweig, opublikowanym jako ספר הבראיל(Book of Braille), przez The Central Library for the Blind, Visually Impaired and Handicapped, Netanya, Izrael 1995. Ponieważ system hebrajski oparty jest zaś na angielskim, istotne jest to, że języki te w alfabecie Braille’a zapisuje się z lewej do prawej.
