Przejdź do zawartości

Niemiecki/Gramatyka/Użycie zaimków przed rzeczownikiem lub w zastępstwie rzeczownika

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Użycie zaimków przed rzeczownikiem lub w zastępstwie rzeczownika (Gebrauch von Pronomen als Begleiter oder Stellvertreter des Substantivs)

[edytuj]
  • Zaimki, obok rodzajników, należą do grupy przedimków. Niektóre zaimki w zdaniu mogą występować zarówno przed rzeczownikiem jak i w jego zastępstwie , np.
  • przed rzeczownikiem: Ist das dein Handy?
  • w zastępstwie rzeczownika: Ja, das ist meins.
  • Do takich zaimków należą:
  • zaimki dzierżawcze (np. mein, dein...)
  • niektóre zaimki nieokreślone (np. ein, kein...)
  • Przyjmują one końcówki deklinacyjne wg wzorca kein, przy czym końcówki te różnią się w m/n Nom. oraz w n Akk. w liczbie pojedynczej w zależności od tego, czy zaimek występuje przed rzeczownikiem czy w jego zastępstwie.

Deklinacja zaimków przed rzeczownikiem

[edytuj]
  • na przykładzie kein, sein, euer
Sing. Pl.
m f n m, f, n
Nom. kein
sein
euer
keine
seine
eu(e)re
kein
sein
euer
keine
seine
eu(e)re
Gen. keines
seines
eu(e)res
keiner
seiner
eu(e)rer
keines
seines
eu(e)res
keiner
seiner
eu(e)rer
Dat. keinem
seinem
eu(e)rem
keiner
seiner
eu(e)rer
keinem
seinem
eu(e)rem
keinen
seinen
eu(e)ren
Akk. keinen
seinen
eu(e)ren
keine
seine
eu(e)re
kein
sein
euer
keine
seine
eu(e)re

Deklinacja zaimków w zastępstwie rzeczownika

[edytuj]
Sing. Pl.
m f n m, f, n
Nom. keiner keine kein(e)s keine
Gen. keines keiner keines keiner
Dat. keinem keiner keinem keinen
Akk. keinen keine kein(e)s keine

Uwagi

[edytuj]
  • Należy tu zwrócić uwagę na pewne aspekty gramatyczne oraz związaną z nimi terminologię.
  • Otóż słowo ein w zależności od kontekstu zdania może być rodzajnikiem nieokreślonym[1], liczebnikiem nieokreślonym[2], zaimkiem nieokreślonym[3], a regionalnie pojawia się nawet jako przysłówek[4].
  • Występując przed rzeczownikiem ein jest zazwyczaj rodzajnikiem nieokreślonym (np. Ich lese ein Buch.), czasem liczebnikiem nieokreślonym (np. Er hat zwei Töchter und einen Sohn.).
  • Występując w zastępstwie rzeczownika jest zaimkiem nieokreślonym w znaczeniu ktoś (np. Hat einer das Buch gelesen?).
  • Natomiast zaimki dzierżawcze jak np. unser[5] oraz zaimki nieokreślone jak np. kein[6] pod względem gramatycznym pozostają zawsze zaimkami, bez względu na ich pozycje w zdaniu.
  1. Duden online, ein (Artikel), dostęp 27.02.2023
  2. Duden online, ein (Zahl), dostęp 27.02.2023
  3. Duden online, ein (Pronomen), dostęp 27.02.2023
  4. Duden online, ein (Adverb), dostęp 27.02.2023
  5. Duden online, unser, dostęp 27.02.2023
  6. Duden online, kein, dostęp 27.02.2023