Organiczna technika studiowania/Czytanie

Poznanie zasad szybkiego czytania jest rzeczą niezbędną, jeżeli w pełni chcemy wykorzystać możliwości, jakie daje nam Organiczna Technika Studiowania. Celem tego rozdziału jest przełamanie istniejących, błędnych stereotypów, jakie narosły wokół tematu, oraz wprowadzenie czytelnika na drogę zmierzającą ku przyspieszeniu czytania.

Jak czytasz obecnie

Aby ocenić obecne tempo czytania, weź jakiś prosty podręcznik lub powieść i czytaj ją swoim normalnym tempem przez minutę. Następnie policz ilość słów w przeczytanym fragmencie, łącznie ze spójnikami i oraz a, ale bez znaków interpunkcyjnych. Wynik, jaki otrzymałeś, jest zarazem twoją szybkością czytania, którą przedstawia się właśnie w ten sposób: ilość słów na minutę. Aby w pełni ocenić wartość swojego czytania, potrzebny jest jeszcze test zrozumienia tekstu – zainteresowanych odsyłam do literatury i Internetu.

Badania NASA

Według badań NASA na temat czytania najlepszym tempem jest ok. 400 słów na minutę. Przy tej prędkości zrozumienie tekstu jest największe – taki mały paradoks – im większa prędkość, tym lepsze zrozumienie, choć do pewnej granicy. Oficjalne rekordy przekraczają wartość podaną przez NASA jako optymalną ponad dziesięciokrotnie, temat jest jednak kontrowersyjny. Badania przeprowadzone na szeroką skalę pokazały, że przy prędkościach ponad 600 słów na minutę maleje poziom zrozumienia treści. Istnieje też rodzaj czytania zwany fotograficznym, gdzie prędkość ogranicza w zasadzie tylko potrzeba obracania stron czytanego tekstu – tu wartość podana przez NASA może być przekroczona nawet stokrotnie! Tym rodzajem czytania nie będziemy się jednak zajmować, jest to oszustwo i nie przynosi korzyści.

Rodzaje czytelników

Poniższa tabela kategoryzuje czytelników ze względu na tempo czytania i zrozumienie tekstu:

Czytelnik	Szybkość sł./min	Zrozumienie
Słaby	10–100	30–50%
Przeciętny	200–240	50–70%
Sprawny	400	70–80%
Jeden na 100	800–1000	>80%
Jeden na 1000	>1000	>80%

Szybkość czytania ma ścisły związek z wykształceniem, a dokładniej z faktem, na jakim etapie wykształcenia obecnie jesteśmy. Np. w szkole średniej będziemy zwykle czytać z przeciętną szybkością, na studiach natomiast, w wyniku presji czasu i zwiększonej motywacji, możemy stać się czytelnikiem sprawnym, jednak po studiach prędkość zwykle spada znów do przeciętnej lub niżej wraz ze znikającą presją.

Naszym celem powinno być zostanie co najmniej sprawnym czytelnikiem, dzięki czemu wykorzystamy najlepiej Organiczną Technikę Studiowania, gdyż zrozumienie tekstu będzie lepsze.

Błędne stereotypy dotyczące czytania

Zanim przejdziemy dalej, pozbądźmy się jeszcze kilku błędnych przekonań dotyczących czytania, mianowicie:

Należy czytać po jednym wyrazie – badania pokazują, że w rzeczywistości możemy objąć jednym spojrzeniem więcej niż jeden wyraz, dzięki czemu łapiemy sens np. całego zdania, poprawiając ogólne zrozumienie tekstu.

Nie można czytać szybciej niż 400–500 sł./min – jeżeli za jednym spojrzeniem potrafimy objąć nawet sześć wyrazów, a jedno spojrzenie trwa 1/4 sekundy, łatwo policzyć, że czytać możemy bez problemu z prędkością przekraczającą 1000 sł./min.

Szybsze czytanie oznacza mniejszą koncentrację – w rzeczywistości natomiast zwiększając tempo czytania, jesteśmy coraz bardziej skoncentrowani na tekście.

Szybsze czytanie oznacza mniejsze zrozumienie – badania NASA temu przeczą. Poza tym szybciej czytając, jesteśmy bardziej skoncentrowani i mamy więcej czasu na ponowne przejrzeniu szczególnie ważnych fragmentów – fakt istotny przy Organicznej Technice Studiowania.

Przeciętna szybkość czytania jest naturalna – otóż nie. Przeciętny czytelnik wcale nie czyta z naturalną prędkością. W rzeczywistości wiedza o czytaniu wyniesiona ze szkoły ma się w stosunku do ogólnej wiedzy o czytaniu jak wiedza o raczkowaniu do wiedzy o chodzeniu. Oko i mózg znacznie lepiej pracują przy większych prędkościach.

Szybsze czytanie bardziej obciąża wzrok – i tu pudło. Oczy osoby czytającej szybko wykonują mniej ruchów i zatrzymań, są więc obciążone w znacznie mniejszym stopniu.

Jeżeli uświadomimy sobie to wszystko, pozbędziemy się psychicznej bariery, uniemożliwiającej uzyskanie wyników w szybkim czytaniu.

Literatura

Przy tworzeniu tej części podręcznika korzystałem w głównej mierze z poniższych książek:

• Tony Buzan, Podręcznik szybkiego czytania, wyd. RAVI, Łódź 2004.
• Zbigniew Brześkiewicz, Superczytanie, wyd. STUDIO ASTROPSYCHOLOGII, Białystok 2005.

Następny rozdział zawiera informacje o definicji czytania, zgodnej z Organiczną Techniką Studiowania.