Podstawy turystyki/Rodzaje turystyki

Rodzaje turystyki

Wyróżniamy bardzo wiele rodzajów turystyki zależnych od poniższych kryteriów. Wszystkie rodzaje wymienione i scharakteryzowane są dalej.

Kryteria podziału

Turystykę można podzielić ze względu na:

dominujący cel (motyw) podróży
liczbę uczestników
wiek uczestników
czas pobytu
porę roku
rodzaj zakwaterowania
środek transportu
aspekt socjalny
sposób zorganizowania
pochodzenie turysty
przestrzeń i oddziaływanie na środowisko

W poniższym podziale dominujące znaczenie ma dominujący cel podróży.

Turystyka kwalifikowana

Turystyka kwalifikowana to forma aktywna, która poza miejscem zamieszkania zaspokaja potrzeby rozwoju i odnowy sił fizycznych i psychicznych oraz potrzeby informacyjno-poznawcze. Cechy wyróżniające turystykę kwalifikowaną to:

konieczność fizycznego i psychicznego przygotowania
umiejętność posługiwania się określonym sprzętem
zaspokajanie potrzeby biologicznego minimum aktywności ruchowej
posiadanie pewnego poziomu wiedzy ogólnej

Rodzaje turystyki kwalifikowanej:

piesza (nizinna, górska)
wodna (kajakarstwo, żegluga podwodna)
narciarska
jeździecka
motorowa
kolejowa
speleologiczna i inne

Turystyka kwalifikowana stanowi element wychowania:

fizycznego,
zdrowotnego,
politechnicznego (uczy nas posługiwania się określonym sprzętem),
estetycznego,
moralnego i
resocjalizującego.

Przy turystyce kwalifikowanej mówi się o odwróceniu piramidy społecznej – po pewnym czasie mniejsze znaczenie ma pozycja pracy i liderem może zostać najlepsza osoba – wówczas ten pracownik będzie dostawał w przyszłości bardziej odpowiedzialne zadania i szybciej awansuje.

Turystyka krajoznawcza

Turystyka krajoznawcza to taki typ, którego celem jest zdobycie wiadomości o danym kraju. Krajoznawstwo dzieli się na bierne (wiedza jest nam przekazywana) i czynne (sami ponosimy wysiłek, aby wiedzę zdobyć).

Turystyka jest drogą do krajoznawstwa, a krajoznawstwo jest środkiem do realizacji pozaekonomicznych funkcji współczesnej turystyki.

Turystyka etniczna

Z turystyką etniczną nierozerwalnie związana jest diaspora – grupa narodowościowa żyjąca poza obszarem swojego kraju (wskutek migracji politycznych, za chlebem i zmiany granic). W przypadku tej grupy większe znaczenie mają walory kulturowe niż przyrodnicze. Za przykład można dać przyjazdy Polaków z Kazachstanu lub Litwy do kraju.

Turystyka alternatywna

Ta turystyka jest alternatywna w stosunku do turystyki masowej. Preferuje ona ścisły związek turystów ze społecznościami miejscowymi, wykorzystuje walory regionów recepcyjnych (nie budowlanych) oraz istniejącej zabudowy w taki sposób, aby w największym stopniu zachować środowisko przyrodnicze. Głównym celem jest poznanie kultury ożywionej lub nieożywionej.

Turystyka alternatywna wskazuje na:

potrzebę zachowania równowagi pomiędzy potrzebami odwiedzających i odwiedzanych
konieczność respektowania materialnej i duchowej kultury ludności miejscowej
obustronne korzyści ekonomiczne

Rodzaje turystyki alternatywnej:

ekoturystyka
turystyka kulturowa
agroturystyka

W obrębie działalności turystycznej można wyodrębnić następujące dobra kulturowe:

podmioty, miejsca i zjawiska związane z historia; zabytki architektoniczne, historyczne i miejsca pamięci
sztukę: dzieła sztuki, wyroby rzemieślnicze (rzemiosła artystycznego), instytucje gromadzące dobra kultury materialnej (np. muzea)
współczesne osiągnięcia techniczne, gospodarczo-naukowe
instytucje kulturalne prowadzące działalność kulturalną i kulturowo-rozrywkową
zjawiska życia kulturowego: imprezy, wystawy, festiwale
organizacje i sposób życia innych grup społecznych (wzory zachowań, moda, style)
kulturę ludową, m.in. działalność artystyczna, budownictwo, rzemiosło
przyrodę jako wartość kulturowa

Ekoturystyka

Ekoturystyka (może być poznawcza lub na terenach dzikich – turystyka przygodowa, tzw. szkoły przetrwania) – jest to świadoma podróż do naturalnych miejsc przyrodniczych, które z jednej strony chronią środowisko naturalne, a z drugiej podtrzymują dobrobyt lokalnych mieszkańców, są źródłem dodatkowego dochodu dla lokalnych mieszkańców.

Podstawowe rodzaje obszarów chronionych w Polsce i formy ich udostępniania dla turystów:

park narodowy
rezerwat
park krajobrazowy
obszar chronionego krajobrazu
formy ochrony indywidualnej
rezerwaty biosfery
inne obszary chronione

Agroturystyka

Agroturystyka – forma wypoczynku odbywająca się na terenach wiejskich o charakterze rolniczym, oparta o bazę noclegową i aktywności rekreacyjne związane z gospodarstwem rolnym lub i jego otoczeniem (przyrodniczym, produkcyjnym, usługowym).

Agroturystyka jest jedną z form turystyki wiejskiej polegającą na wypoczynku w świadczących usługi turystyczne (noclegowe i żywieniowe) gospodarstwach rolnych – gospodarstwach agroturystycznych. Gospodarstwo agroturystyczne to gospodarstwo rolne prowadzące dodatkowo działalność w zakresie usług noclegowych i żywieniowych, wykorzystując własne zasoby mieszkalne oraz własną produkcję rolniczą. Działalność turystyczna w gospodarstwach stanowi źródło dochodów dodatkowych, a podstawą jest produkcja towarowa (rolnicza). W ramach agroturystyki oferuje się turystom pobytu u rodzin wiejskich prowadzących gospodarstwa rolne oraz zróżnicowane możliwości rekreacji, bazując na specyficznych walorach obszarów wiejskich. Umożliwia im się także współuczestnictwo w życiu gospodarstwa rolnego. (W. Kurek: "Turystyka")

Turystyka wiejska

Turystyka wiejska – odbywa się na obszarach wiejskich. Jest dostosowana do istniejących tam warunków i racjonalnie wykorzystuje naturalne zasoby miejscowe.

Prościej każda forma turystyki odbywająca się w środowisku wiejskim i wykorzystująca jego walory. "Wiejskość" (przyroda, krajobraz, kultura, zabudowa itp.) jest tu główną atrakcją.

Turystyka zdrowotna

Turystyka zdrowotna (uzdrowiskowa, wellness i spa) – musi odbywać się w miejscu przyjaznym środowisku przyrodniczym i społecznym.

Turystyka morska

Na turystykę morską składają się:

podróże i wypoczynek turystów krajowych i zagranicznych statkami, promami i jachtami
przewozy turystyczne żeglugi przybrzeżnej
rejsy żeglarskie morskie i przybrzeżne t. krajowych

Formy turystyki morskiej to:

pełnomorskie wycieczki statkami pasażerskimi
żeglarstwo morskie (jachting morski)
pasażerska żegluga przybrzeżna
żegluga promowa
kajakarstwo
turystyka podwodna

Morskie rejsy turystyczne mogą mieć różnoraki charakter, np.: leczniczy, szkoleniowy, kombinowany, mogą to też być minirejsy międzyportowe czy rejsy "all inclusive" ze wszystkimi wygodami. W ramach turystyki morskiej wyróżniamy także takie produkty jak latarnie morskie, rejsy wycieczkowe, regaty czy atrakcje plażowe.

Turystyka socjalna

Turystyka socjalna to turystyka dla ludzi mniej zamożnych, działania na rzecz turystyki socjalnej (wspieranej przez państwo) powinny koncentrować się na:

tworzeniu sieci publicznych obiektów turystycznych i zarządzaniu nimi
pomocy finansowej (subwencje, pożyczki) dla organizatorów turystyki socjalnej
dopłatach indywidualnych dla wyjeżdżających
ulgach w środkach transportu publicznego

Turystyka biznesowa

Turystyka biznesowa to rodzaj turystyki powiązany z wyjazdami o charakterze biznesowym, charakteryzuje się wysoką specjalizacją i dochodowością. W jej ramach znajdują się:

spotkania grupowe, konferencje
podróże motywacyjne, grupowe, rodzinne
wystawy, targi dla branży lub klienta
turystyka korporacyjna

Turystyka motywacyjna

W tym przypadku charakter motywacyjny mają potrzeby wyższego rzędu. Turystyka motywacyjna mobilizuje do lepszej pracy i zmniejsza zjawisko sezonowości w turystyce.

Turystyka kongresowa

W przypadku turystyki kongresowej mamy do czynienia z nietypową dystrybucją – firmy zajmujące się tym rodzajem podróży same docierają do potencjalnych klientów. Ten rodzaj charakteryzuje też wysoka dochodowość i specjalizacja. Korzyści płynące z turystyki kongresowej to:

wkład do zrównoważonego bilansu płatniczego
stymulacja usług turystycznych, np. transportowych, hotelarskich czy gastronomicznych
dodatkowe miejsca pracy (jak w przypadku każdego rodzaju turystyki)
rozwój infrastruktury
wpływ na budżet

Turystyka religijna

Turystyka religijna kładzie większy nacisk na przeżycia natury ogólnokulturalnej i poznawczej, jest szerszym pojęciem. Formy turystyki religijnej to:

turystyka pielgrzymkowa, wędrówka do świętego miejsca
masowy wyjazd do sanktuarium
odwiedzanie ważnych ośrodków religijnych w ramach wyjazdu turystycznego

Pielgrzymka – akt religijny, ważniejsze jest samo podróżowanie niż cel, do którego zmierzamy.

Powrót do spisu treści