Przejdź do zawartości

Poradnik harcerski/Historia skautingu

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Na przełomie XIX i XX wielu w Wielkiej Brytanii zaczęło powstawać wiele nowych ruchów młodzieżowych. Jednym z nich był stworzony przez generała Roberta Baden-Powella. Skauting nie powstał jednak z niczego. Wcześniej tworzyło się wiele podobnych organizacji. Jedną z nich były założone 4 października 1882 roku przez Williama Smitha, działające pod patronatem duchownych anglikańskich, "Brygady Chłopięce". "Brygady" rozpoczęły działać wśród środowiska robotniczego szkockiego miasta Glasgow, by po początkowych sukcesach przenieść się również do innych miast. Celem "Brygad" było wpojenie zasad etycznych i moralnych opartych na wychowaniu religijnym. Metodyka opierała się na mających wzbudzić zainteresowanie chłopców (ze względu na paramilitarny charakter brygady miały w swych szeregach bardzo mało dziewcząt) gry, zabawy, wycieczki i musztra na wzór wojskowej. Działalność "Brygad" zyskała powszechną akceptację i pomoc władz. Patronem został brytyjski następca tronu, a w organizacji zajęć poprzez dostarczanie sprzętu obozowego i kadry pomagało wojsko. W 1907 roku Baden-Powell tworząc skauting poszerzył kierunek wychowawczy "Brygad" o patriotyzm.

Baden-Powell na pomysł stworzenia skauting wpadł podczas trwającej 217 dni (od 11 października 1899 roku do 17 maja 1900 roku) obrony twierdzy Mafeking podczas wojny burskiej. Ze względu na słabe siły Baden-Powell zaangażował do obrony również młodych chłopców, którzy zajmowali się wywiadem, łącznością, podchodzeniem, tropieniem, pierwszą pomocą. Bi-Pi zauważył wówczas, że również dzieci potrafią doskonale wywiązać się ze swojego zadania, gdy tylko im się zaufa. Udana obrona Mafekingu przysporzyła wielkiej popularności Baden-Powellowi (został okrzyknięty bohaterem narodowym i mianowany najmłodszym generałem majorem armii brytyjskiej, a w 1903 roku otrzymał nominację na generalnego inspektora kawalerii) i stała się niezwykle ważna w jego karierze wojskowej.

Później mianowany został dowódcą specjalnego korpusu, którego zadaniem było zaprowadzanie spokoju na terenie niedawnych walk. Stworzył tam konną policję, która pracowała według oryginalnego systemu kształcenia, mającego rozwijać, zamiast uległości, zmysł inicjatywy i samodzielności. Wówczas też zaprojektował wyróżniający się spośród innych ugrupowań mundur, podobny do skautowego. W jego skład wchodziła koszula koloru khaki z rozchylonym kołnierzykiem, odznaką i dużym kapeluszem o szerokim rondzie, podobnym do tych, które widział u amerykańskich kowbojów. Kapelusz posiadał inicjały BP (jak Baden-Powell, lub "Be Prepared", czyli "bądź gotów").

W 1907 roku Baden-Powell przeniesiony został do rezerwy. Po 5 dniach od tego momentu zaczął pisać książkę-podręcznik "Scouting for Boys" ("Skauting dla chłopców"), która ukazała się 1908 roku. Książka propagowała wychowywanie młodzieży przez gry, samodyscyplinę i obserwację oraz służbę bliźniemu oraz nawiązywała do zdobytego już przez Baden-Powella doświadczenia. "Scouting for Boys" oparte zostało na wcześniejszych książkach Generała Obserwacje i tropienie" i "Wskazówki dla skautowania" ("Aids to scouting"). BiPi pozostawił elementy takie jak terenoznawstwo, zwiad, tropienie, czy ćwiczenia w obserwacji, jednak akcent militarny został zredukowany do minimum. Podczas pisania książki Baden-Powell spotkał się również z Williamem Smithem - przywódcą wspomnianych wcześniej "Brygad chłopców" (odwiedził też obóz "Brygad", który wywarł na nim duże wrażenie) oraz z Ernestem Thompsonem Setonem - amerykaninem, założycielem ruchu puszczańskiego, ekologiem i badaczem przyrody.


Pierwszy obóz skautowy, zgodny z założeniami książki "Scouting for Boys" odbył się w 1907 roku na wyspie Brownsea. Uczestnikami byli członkowie "Brygad chłopców", synowie przyjaciół Baden-Powella, uczniowie ekskluzywnych szkół Harrow i Eton oraz uczniowie szkół podmiejskich, dzieci robotników i chłopów. Obóz zakończył się 9 sierpnia i okazał się sukcesem. Założenia zawarte w książce sprawdziły się, a zastępy, mimo wcześniejszych wątpliwości, działały sprawnie. Po obozie Badenn-Powell wygłosił w ciągu 7 tygodni 40 wykładów na temat skautingu popularyzując ruch.

W 1902 roku powstała w Stanach Zjednoczonych organizacji młodzieżowa "Woodcraft Indians" "Indian Puszczańskich", założona przez Ernesta Thompsona Setona "Czarnego Wilka", z której przeniknęły do skautingu elementy przyrodoznawstwa i puszczaństwa.

W 1908 powstały pierwsze zastępy skautów w Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii, w 1909 w Indiach i Chile.

W 1909 roku powstał też ruch skautek - dziewcząt. W 1910 roku Robert Baden-Powell poprosił o pomoc w prowadzeniu go swoją siostrę Agnes, a później dołączyła do niego żona Bi-Pi, Olave Baden Powell.

W 1910 skauting trafił do Stanów Zjednoczonych, w tym samym roku powstały pierwsze grupy skautów na kontynencie europejskim: w Belgii, Holandii, Francji, Danii, Norwegii, Szwecji, Austro-Węgrach.