Pszczelarstwo/Pasieka/Gospodarka
Rodzaje gospodarki pasiecznej
[edytuj]Gospodarka pasieczna to termin oznaczający cykliczny, roczny przebieg prac w pasiece. Każdy pszczelarz z czasem wyrabia sobie własną gospodarkę pasieczną, najczęściej w oparciu o istniejące wzory opisane w książkach lub na podstawie porad innych pszczelarzy. Generalnie gospodarkę pasieczną można jednak podzielić na kilka rodzajów, w zależności od kryteriów, jakie ona spełnia lub docelowo ma spełniać.
Gospodarka intensywna
[edytuj]Najczęściej spotykanym rodzajem gospodarki pasiecznej jest gospodarka intensywna. Oznacza to, że pszczelarz nie szczędzi kosztów na sprzęt oraz podejmuje wiele czynności, również pracochłonnych i czasochłonnych, ponieważ jego głównym celem jest uzyskanie maksymalnej ilości miodu.
Gospodarka ekstensywna
[edytuj]Gospodarka ekstensywna to taki sposób prowadzenia pasieki, by mieć przy tym jak najmniej pracy i kosztów, ale jednocześnie i mniej miodu. Nadaje się ona przede wszystkim dla pszczelarzy-hobbystów, którzy chcą uzyskać trochę miodu dla siebie i przyjaciół, a nie są zainteresowani uzyskaniem zysków z jego sprzedaży. Pszczelarze zawodowi, którzy również chcą prowadzić pasiekę ekstensywnie, mogą zrekompensować mniejszą wydajność miodową rodzin pszczelich poprzez zwiększenie ich ilości. Gospodarka ekstensywna to minimalna ingerencja w życie rodzin pszczelich, ograniczona do absolutnie niezbędnych zabiegów, np. wymiany matek, wymiany starych ramek, miodobrania, zwalczania warrozy, zapewnienie pszczołom zapasów pokarmu na zimę itp.
Pasieka stacjonarna
[edytuj]Pasieka wędrowna
[edytuj]Transport pszczół na inne stanowisko jest zawsze związane z dużym stresem dla tych owadów. W żadnym wypadku nie powinno się przewozić uli w temperaturze poniżej 5°C, ponieważ pszczoły rozwiązałyby kłębu zimowego i zamarzły.
Bartnictwo
[edytuj]Bartnictwo jest tradycyjną, obecnie zapomnianą formą pozyskiwania miodu i wosku od pszczół żyjących w barciach. Barć jest gniazdem pszczół znajdującym się w przygotowanym przez bartnika otworze w drzewie.
W roku 2007 w Spalskim Parku Krajobrazowym i kilku innych lasach w Polsce wykonano barcie w celu przywrócenia tradycji bartnictwa na terenie Polski. Pierwsze barcie wykonali doświadczeni bartnicy z Baszkirii, gdzie tradycja bartnictwa przetrwało od setek lat. Drzewa na barcie mają co najmniej 100 lat. Są to drzewa grube i wysokie, ale nieco niższe od sąsiednich. Gatunkiem nadającym się na barcie są sosny. Na wysokości kilku metrów drążona jest dzień, czyli otwór w twardzieli pnia. Otwór ma szerokość ok. 25 cm, wysokość ok. 1 metra i głębokość ok. 40 cm. W dzieni są umieszczone listewki do podtrzymania plastrów. Dzień zamykana jest deską i zakryta gałęźmi. Z boku wydrążony jest otwór wylotowy dla pszczół. Tradycyjne narzędzia bartnicze to piesznia, czyli rodzaj dłuta oraz serka, niewielka siekierka.
Miodobranie w języku bartników nazywa się łaźbieniem. Do dzieni bartnik dostaje się przy pomocy lin nazywanych leziwem.