Pszczelarstwo/Rośliny/Szafran
| Szafran | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Systematyka wg Reveala | |||||||
| |||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||
| Crocus |
Krokus, szafran (Crocus)
[edytuj]| Kwitnienie | Kolor pyłku |
Nektar | Pyłek | Spadź | Wartość | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Szafran wiosenny |
III - IV | żółto-pomarańczowy | +++ | +++ | ||
| Szafran okazały |
IX - X |
- Wydajność miodowa: kg/ha plantacji
- Koncentracja cukru w nektarze: %
- Zawartość nektaru w kwiatach:
- szafran: mg cukrów/ kwiatów, kg cukrów/ha
- Wydajność pyłkowa:
- szafran wiosenny: 1,9 mg z kwiata[1]
Krokusy wiosenne zakwitają w Polsce bardzo wcześnie - w zależności od odmiany i warunków atmosferycznych od marca do kwietnia. Kwiaty krokusów wyrastają wprost z cebulek. Odmianą występującą w Polsce w stanie dzikim jest jedynie rosnący na halach szafran spiski (chroniony).
W handlu są dostępne liczne odmiany krokusów, również gatunki kwitnące jesienią.
Kwiaty krokusów jesiennych, zwanych też szafranami, dorastają do 10-15 cm wysokości. Liście u większości gatunków pojawiają się wiosną. Rośliny te lubią miejsce słoneczne. Krokus okazały (C. speciosus) – kwitnie we wrześniu i październiku[1].
W lecznictwie stosowane jest znamię słupka, które zawiera olejek, głównie safranol, żółty barwnik klacynę, karotenoidy, witaminy B1, B2, cukry i pektyny. Ze znamion słupków krokusów jesiennych zbierany jest szafran jako cenną przyprawę do potraw.
Sadzenie roślin cebulowych
[edytuj]
Co 3-4 lata rodziny cebulowe, także krokusy wiosenne, wymagają przesadzenia, ponieważ nadmiernie się zagęszczają, drobnieją i przestają wykształcać kwiaty. W czerwcu cebule krokusów należy wykopać i umieścić na 1-2 tygodnie w przewiewnym miejscu w przewiewnym miejscu. Następnie należy je oczyścić, posortować i oddzielić cebule przybyszowe. Do czasu jesiennego sadzenia we wrześniu-paźdierniku pozostawia się je w przewiewnym, suchym pomieszczeniu o temperaturze 17-20°C.
Głębokość sadzenia powinna równać się trzykrotnej wysokości cebulki. Rabaty z roślinami cebulowymi powinno się okryć na zimę, najlepiej gałązkami iglaków lub korą. Nie powinno się używać w tym celu zgrabionych jesienią liści, bo deszcze i śnieg zbiją je w grubą twardą warstwę, która wiosną utrudni kiełkowanie. Jeśli okryjemy rośliny cebulkowe przed pierwszymi przymrozkami, to na grządkach mogą zagościć myszy i nornice i zniszczyć cebulki. Zimowe okrycia zdejmujemy z rabat pod koniec marca, po ustąpieniu mrozów. Niewielkie przymrozki nie zaszkodzą cebulkom, nawet jeśli zdążyły już wykiełkować.
Próby obsadzania krokusami wiosennymi większych powierzchni trawników w celu poprawy wiosennego rozwoju rodzin pszczelich prof. Enoch Zander ocenił jako nieudane. Jego zdaniem strzyżenie trawników powoduje szybkie zanikanie krokusów, a poza tym cebulki krokusa są szczególnie chętnie zjadane przez myszy. GE_10)
Szafrany w pasiece
[edytuj]Nektar krokusów jest trudno dostępny dla pszczół, ale pyłek stanowi cenny wczesnowiosenny pożytek pszczeli. Pyłek krokusów ma jedną z najwyższych wartości odżywczych. PL_20). Miody zawierające nektar z krokusów są rzadkie i pochodzą wyłącznie z rejonów górskich. Zawartość pyłku w miodach pochodzących np. ze Szwajcarii może osiągać 38%. GE_10 (nach Maurizio und Grafl)). Pszczoły znoszą najwięcej pyłku z krokusów między godziną 11:00 i 15:00.
Odmiany
[edytuj]- odmiany wiosenne
- C. vernus – krokus wiosenny
- C. vernus var. neapolitanus - krokus neapolitański
- C. scepusiensis - krokus spiski
- odmiany jesienne
- C. speciosus - szafran okazały
- C. kotschyanus - szafran turecki
- C. carduchorum - szafran kurdyjski