Wikijunior:Cywilizacje/Germanowie

Na jakim terenie żyli?

Germanowie pochodzili prawdopodobnie z południowej Skandynawii i wysp położonych na Morzu Bałtyckim. Stamtąd w połowie I tysiąclecia przed naszą erą rozpoczęli ekspansję na południe, zajmując w ciągu kolejnych wieków tereny Niemiec, Polski, Holandii, w IV i III wieku przed naszą erą wyparli Celtów znad Renu i Dunaju, a następnie skolonizowali tamtejsze ziemie. Wkrótce doszło do pierwszych, najczęściej wrogich, spotkań z Rzymianami. Germanowie wielokrotnie wdzierali się do Galii (dzisiejsza Francja), dotarli nawet do Hiszpanii i północnych Włoch. Kiedy na Europę w V wieku naszej ery napadli Hunowie, obawiając się ich, Germanie zaczęli uciekać na zachód i na południe. Były to tak zwane wędrówki ludów. Plemiona germańskie przemierzały setki kilometrów, niszcząc Cesarstwo Rzymskie, które ostatecznie upadło, gdy Rzym został zdobyty. Zdesperowane ludy kolonizowały Włochy, Hiszpanię, nawet Północną Europę, a także tereny Bizancjum. Germańskie plemię Franków założyło w Galii (dzisiejsza Francja) silne państwo, które szybko stało się chrześcijańskie. Prawdziwą potęgę stworzył Karol Wielki - władca Franków na przełomie VIII i XI wieku naszej ery, którego imperium obejmowało tereny dzisiejszej Francji, Szwajcarii, większości Niemiec i północnych Włoch. Karol Wielki odbudował Cesarstwo Rzymskie, kiedy w 800 roku koronował się na cesarza. Niebawem po śmierci Karola jego państwo rozpadło się na trzy części, z których potem ukształtowały się Francja, Niemcy i Włochy. Inne ludy germańskie również utworzyły liczne państwa, jednak w większości te nie przetrwały próby czasu. Ostatnimi Germanami, którzy oparli się chrześcijaństwu i europejskiej cywilizacji byli mieszkańcy Skandynawii (Szwecji, Danii i Norwegii), zwani Wikingami.

Kim byli Wikingowie?

Mapa przedstawiająca trasy wędrówek Wikingów.

W VIII wieku plemiona germańskie zamieszkujące Skandynawię m.in. z powodu przeludnienia zaczęły organizować dalekie wyprawy morskie łupieżcze, podczas których pustoszyli wioski i miasta, mordowali mieszkańców, zabierali zapasy żywności. Germanów tych nazywamy Wikingami. Wkrótce ludność całej Europy, począwszy od Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, skończywszy na Rusi i Bizancjum. Wikingowie skolonizowali Islandię, skąd wyprawili się na Grenlandię, a następnie podjęli nieudaną próbę osiedlenia się w Ameryce Północnej. Było to prawie 500 lat przed odkryciem Ameryki przez Kolumba. W IX wieku grupa Wikingów przejęła władze w Nowogrodzie - jednym z największych miast Rusi, gdzie zwano ich Waregami. Wkrótce Waregowie podporządkowali sobie większość terenów Rusi, tworząc Wielkie Księstwo Kijowskie. Wywodząca się od nich dynastia Rurykowiczów panowała na Rusi aż do początku XVII wieku. Ciekawostką jest, że wojownicy Wikingów w rzeczywistości nie nosi słynnych rogatych hełmów.

Jak wyglądały ich budynki?

O budynkach, w których mieszkali Germanowie nie wiemy zbyt wiele. Najczęściej budowano drewniane tzw. długie domy - podłużne chaty, w których mieszkała jedna lub wiele rodzin. Rezydencje wodzów i ich rodzin znajdowały się zazwyczaj na wzgórzach lub w żyznych dolinach.

Jak wyglądało ich pismo?

Przykład pisma runicznego.

Pismo Germanów nazywamy runami. Powstało ono w II wieku przed naszą erą w oparciu o alfabety, jakich używano wtedy na terenie północnych Włoch. Początkowo runy składały się z 24 liter, potem liczba ich stopniowo wzrastała. Używano ich do wypisywania na broni imion właścicieli, miały także zastosowanie magiczne. Runy wyszły z użycia około 1000 roku, w Skandynawii przetrwały jeszcze kilka wieków. Zostały zastąpione przez alfabet łaciński, którym posługują się obecnie liczne narody Europy, również Polacy.

Kto z nich jest sławny do dzisiaj?

Jednym z najsławniejszych Germanów był Kanut Wielki - wódz Wikingów, wnuk polskiego księcia Mieszka I, który utworzył ogromne imperium, obejmujące Wyspy Brytyjskie, zajęte na drodze podboju, Danię, odziedziczoną po zmarłym bracie oraz Norwegię, której władca został przez lokalną opozycję, a jego następcą został Kanut, który wcześniej wsparł ów opozycję.