Wikijunior:Cywilizacje/Madziarowie

Na jakim terenie żyli?

Mapka ukazująca wędrówkę Madziarów spod Uralu do Panonii.

Wkroczenie Madziarów do Panonii pod wodzą Arpada.

Madziarowie to przodkowie współczesnych Węgrów. Należą do grupy ludów ugrofińskich, podobnie jak Finowie, Estończycy, Lapończycy oraz liczne inne ludy, zamieszkujące w większości północno-zachodnią Rosję. Madziarowie i spokrewnione z nimi plemiona wywodzili się spod Uralu, skąd w V wieku naszej ery wyruszyli na zachód i w VIII wieku dotarli nad ziemie leżące nad Morzem Czarnym, skąd wyparli Awarów. W IX wieku ponownie ruszyli na zachód i niebawem dotarli na granice Panonii - kotliny, obejmującej przede wszystkim obszar współczesnych Węgier. Niebawem pod przywództwem wodza Almosa Madziarowie przez przełęcze w Karpatach wdarli się do tejże krainy, dotychczas stanowiącej część słowiańskiego państwa wielkomorawskiego. Wkrótce nowi osadnicy zaczęli organizować wyprawy łupieżcze do okolicznych krajów, doprowadzając m.in. do upadku Wielkich Moraw. Napadali także na Niemcy, Czechy, północne Włochy, a nawet Francję, docierając aż pod Paryż. Kres im najazdom położył dopiero w 955 roku cesarz niemiecki Otton Wielki, który zadał im druzgocącą porażkę w bitwie na Lechowym Polu. W późniejszych latach Madziarowie stworzyli jednolite, potężne państwo węgierskie, które niebawem przyjęło chrześcijaństwo.

Kto z nich jest sławny do dziś?

Arpad był jednym z wodzów Madziarów. Władzę odziedziczył po ojcu, Almosie, kiedy jego lud żył jeszcze nad Morzem Czarnym. W 895 roku Madziarowie m.in. pod wodzą Arpada przez przełęcze w Karpatach wkroczyli do Kotliny Panońskiej, zajmując ją błyskawicznie. Wkrótce wojska węgierskie rozpoczęły najazdy na okoliczne kraje, rabując, niszcząc i zabijając. Ich ofiarą padło państwo wielkomorawskie, a kraje, takie jak Czechy czy państwo Franków zostały spustoszone. Arpad zmarł na początku X wieku.