Wikipedysta:Szwedzki/Media masowe

Jak sądzisz, jakie znaczenie odgrywają masowe środki przekazu, takie jak radio, telewizja czy Internet, we współczesnym świecie? Czy mass media mogą przyczyniać się do zmian społecznych, politycznych i ekonomicznych? W niniejszym rozdziale dowiesz się, czym są środki masowego przekazu i jakie ich rodzaje można wyróżnić. Przeczytasz również o tym, jaką rolę pełnią media masowe i w jakim kierunku ewoluują.

Historia kształtowania mediów masowych

Mediami nazywamy środki przekazu informacji między ludźmi. Możemy podzielić je na indywidualne, czyli te które służą do wymiany informacji z ściśle oznaczonym adresatem i masowe, które pośredniczą w wymianie informacji z bardzo dużą i anonimową grupą osób. Do mediów masowych (mass mediów, środków masowego przekazu) zaliczamy prasę, radio, telewizję i Internet.

Za najwcześniejsze z mass mediów uważa się prasę. Pierwsze wydawane periodycznie oraz opatrzone tym samym tytułem i kolejnym numerem pisma powstały w II w. p.n.e. w Chinach i w I w. p.n.e. w starożytnym Rzymie. Dynamiczniejszy rozwój prasy nastąpił od XVI w., po rozpowszechnieniu się technologii druku wynalezionego przez Johannesa Gutenberga. Prasę możemy uznawać za środek masowego przekazu dopiero od XIX wieku, kiedy to w wyniku rozwoju procesu urbanizacji, przyrostu dochodów ludności, wzrostu ilości czasu wolnego, spadku analfabetyzmu i obniżeniu cen prasy, gazety przestały docierać wyłącznie do wąskiej elity, a trafiły w ręce szerokich mas społecznych. Prasa pełniła wówczas ważne funkcje informacyjne i opiniotwórcze. Wraz z rozszerzeniem bazy czytelniczej gazety obniżały jednak poziom, pełniąc w coraz większym stopniu funkcje rozrywkowe, co zwiększało dochody wydawców.

Pod koniec XIX wieku kilku naukowców (Włoch Guglielmo Marconi, Serb Nikola Tesla oraz Rosjanin Aleksander Popow) niezależnie od siebie opracowało technikę przesyłania i odbioru fal elektromagnetycznych. Stało się to początkiem rozwoju kolejnego ze środków masowego przekazu – radia.

Radiowy odbiornik krótkofalowy, własność Zeppelin Museum Friedrichshafen

Pierwsza regularna stacja radiowa na świecie zaczęła nadawać w Pittsburghu (USA) w 1920 r. Pierwszy program radiowy w Polsce został wyemitowany w 1925 r., a w rok później „Polskie Radio” rozpoczęło regularną emisję. Radio szybko zaczęło konkurować z mediami drukowanymi, gdyż korzystanie z niego w dłuższej perspektywie było tańsze, a dostęp do niego mogły mieć również osoby niepotrafiące czytać. Znaczenie propagandowe radia dostrzeżono w państwach totalitarnych (III Rzesza, ZSRR), gdzie w okresie międzywojennym budowano za ich pośrednictwem poparcie dla reżimów.

Pomyśl!
Dlaczego telewizja w bardzo krótkim czasie stała się niezwykle popularna wśród przeciętnych obywateli?

Kolejnym sukcesem rozwoju mediów masowych było przesłanie ruchomego obrazu połączonego z dźwiękiem. Pierwsze transmisje telewizyjne odbyły się w drugiej połowie lat 20. XX wieku. W Polsce pierwsze próbne emisje telewizyjne testowano jeszcze przed II wojną światową. Po raz pierwszy w historii Polacy mogli jednak obejrzeć program telewizyjny w październiku 1952 roku. Prawdziwy początek telewizji to rok 1961, kiedy to rozpoczęto codzienną emisję Programu 1. Polskiej Telewizji. Początkowo telewizja nadawała programy kilka godzin dziennie. Obecnie znacznie zwiększyła się liczba kanałów, do których dostęp ma przeciętny widz. Duża część z nich ma obecnie formę kanałów tematycznych, ściśle ukierunkowanych (kanały historyczne, kulturalne, rozrywkowe, skierowane do wybranej grupy wiekowej). Przeobrażeniom uległa także formuła nadawanych programów. Dzięki rozwojowi techniki prezentowane są liczne programy nadawane na żywo, co zwiększa także ich interaktywność, w wielu przypadkach dając możliwość bezpośredniego oddziaływania widza na obserwowane wydarzenia (np. za pomocą głosowania telefonicznego).

Węgierski odbiornik telewizyjny Orion z 1959 roku

Nowe media

W latach 60. XX wieku doszło do istotnego przełomu w rozwoju środków masowej komunikacji. Spowodowany on został rozwojem nowoczesnych technologii informatycznych (sieci światłowodowych i satelitarnych, komputerów osobistych i wideo). Na określenie nowo powstałych dzięki tym technologiom środków przekazu użyto pojęcia "nowe media". Do nowych mediów zalicza się cyfrowe środki masowego przekazu powstałe po upowszechnieniu telewizji – komputery osobiste, Internet, CD-ROM, DVD. Charakteryzują się one bogatym przekazem graficznym i dźwiękowym oraz interaktywnością, czyli możliwością reagowania (oddziaływania) na odbieraną informację.

Pomyśl!
Jak sądzisz, w jakim stopniu Internet zmienił codzienne życie ludzi?

Olbrzymi wpływ na współczesną komunikację interpersonalną wywarł Internet. Genezy Internetu należy doszukiwać się w obawach Amerykanów wywołanych wysłaniem przez Związek Radziecki pierwszego sztucznego satelity w przestrzeń kosmiczną. Departament Obrony Stanów Zjednoczonych w 1957 r. powołał Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych (ARPA) mającą obserwować i wspierać inicjatywy podejmowane na amerykańskich uczelniach, które mogłyby zostać wykorzystane na rzecz obronności kraju. ARPA była zainteresowana m.in. stworzeniem systemu komunikacji nieopierającego się na systemie central, które wróg mógłby łatwo zniszczyć. Okazało się, że teoretyczne możliwości stworzenia tego typu sieci komunikacyjnej istnieją (przedstawił je m.in. uczony polskiego pochodzenia Paul Baran). W 1967 r. naukowcy amerykańscy rozpoczęli wspierane przez ARPA próby praktycznego wdrożenia idei komunikacji bez punktu centralnego, które już rok później zakończyły się sukcesem. W 1969 r. utworzono ARPANET łączącą początkowo cztery, a z czasem coraz więcej ośrodków akademickich USA. W następnych latach sieć była udoskonalana i rozbudowywana, w pracach nad nią brała udział coraz większa liczba naukowców, tworzono również protokoły i aplikacje umożliwiające wykorzystanie zdolności komunikacyjnych dawanych przez sieć.

W 1990 r. ARPANET zakończył swoją działalność, jednak w tym czasie istniały już doskonalsze sieci opierające się na podstawowych założeniach ARPANETU, coraz częściej określane Internetem. W tym czasie naukowcy z Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) stworzyli projekt sieci dokumentów hipertekstowych o nazwie World Wide Web i pierwszą stronę internetową. W 1992 r. powstała pierwsza przeglądarka umożliwiająca oglądanie stron WWW. Internet stał się więc siecią umożliwiającą nie tylko komunikowanie się, ale także zamieszczanie informacji widocznych dla większej liczby użytkowników. Polska została przyłączona do Internetu w 1991 r.

Również na Litwie pierwsza sieć komputerowa powstała w 1991 r., gdy stworzono system łączący litewskie instytucje akademickie LITNET. W ten sposób Litwa w szybkim czasie włączyła się w światową sieć Internetu.

Internet zmienił oblicze współczesnych społeczeństw. Globalna sieć umożliwiła kontakt w czasie rzeczywistym praktycznie każdej osoby na kuli ziemskiej z inną. Nadawca i odbiorca informacji nie muszą czekać dniami, czy nawet tygodniami na przekaz informacji, nie muszą również spotykać się osobiście, aby wymienić się danymi. Internet zmienił sposoby komunikowania – powszechne stały się e-maile, fora dyskusyjne, portale społecznościowe, czaty. Jak określa to zjawisko współczesny socjolog Zygmunt Bauman – czas i miejsce przestały mieć znaczenie. Internet przyczynił się do globalizacji świata.

Mapa części Internetu oparta o stan z 15 stycznia 2005

Internet zmienił również techniki handlu. Zauważ, że pewnie choć raz udało Ci się dokonać zakupów przez Internet lub chociażby obejrzeć ofertę sprzedawcy poprzez stronę internetową. W związku ze zmianami technik handlu Internet stał się także miejscem reklamy produktów i usług. Globalna sieć umożliwiła pracę na odległość czy załatwienie wielu prostych formalności w urzędach publicznych bez konieczności osobistego stawiania się w urzędzie.

Internet przyczynił się do zwiększenia liczby dostępnych dla przeciętnego obywatela informacji, co wpłynęło m.in. na współczesną edukację. Jednak ten natłok informacji stworzył wyzwanie polegające na konieczności uważnego selekcjonowania danych, oddzielania tych wiarygodnych od niewartościowych.

Funkcje mediów

Media masowe mają ogromny wpływ na życie społeczne. Brytyjski socjolog Denis McQuail wskazuje pięć najważniejszych sfer funkcji mediów w społeczeństwie:

Informacja – dostarczanie informacji o zdarzeniach w kraju i na świecie, ułatwianie innowacji, adaptacji i postępu, ukazywanie stosunków związanych ze sprawowaniem władzy;
Korelacja – wyjaśnianie, interpretowanie i komentowanie znaczenia zdarzeń i informacji, dostarczane wsparcia autorytetom i normom, socjalizowanie, budowanie konsensu, ustalanie priorytetów w społeczeństwie;
Ciągłość – wyrażanie dominującej kultury, współtworzenie i podtrzymywanie wspólnoty wartości;
Rozrywka – dostarczanie przyjemności, redukowanie napięć społecznych;
Mobilizacja – prowadzenie kampanii na rzecz celów społecznych w sferze polityki, rozwoju ekonomicznego, pracy.

Pomyśl!
Jaki wpływ na ludzi mają środki masowego przekazu? Czy media zajmują się tylko przekazywaniem informacji? Czy media masowe mogą przyczynić się do zmiany postrzegania pewnych wydarzeń?

Media a polityka

We współczesnym świecie bardzo istotny jest wpływ mediów masowych na konkretną sferę życia społecznego – politykę. Bardzo często w odniesieniu do mediów używa się określenia "czwarta władza". Określenie to ma wskazywać, że obok władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, media odgrywają znaczną rolę w funkcjonowaniu państwa. Od środków masowego przekazu zależy bowiem, jaką informację o wydarzeniach otrzyma społeczeństwo. Media masowe mają również możliwości kontrolowania sfery polityki, poprzez nagłaśnianie nieprawidłowości czy łamania prawa.

Politycy, będąc świadomi znacznego wpływu mediów na postrzeganie ich przez obywateli, mogą chcieć kontrolować przekaz informacji. W państwach autorytarnych i totalitarnych rządzący ograniczają działalność mediów, likwidując pluralizm środków masowego przekazu czy cenzurując ukazujące się w mediach treści. W państwach demokratycznych politycy starają się zaś tak kształtować swoje działania, aby były one przekazywane przez media w pozytywnym świetle. Z tego powodu często mówi się o zjawisku mediatyzacji polityki, czyli o zmniejszeniu znaczenia merytorycznej strony debat politycznych, a wzroście znaczenia wizerunku polityka.

Jako że media mają olbrzymią siłę wpływania na postrzeganie zdarzeń i interpretacje informacji przez obywateli, bardzo istotna jest odpowiedzialność dziennikarzy i obiektywizm przekazywanych informacji. Dziennikarz powinien kierować się zasadą prawdy, obiektywizmu, uczciwości, szacunku. Oznacza to, że dziennikarz powinien sumiennie zbierać informacje, które wykorzystuje, i weryfikować je; nie może zniekształcać informacji i pomijać innych punktów widzenia. Dziennikarz nie może ulegać wpływom, a swój przekaz powinien kształtować tak, aby nadrzędną zasadą było dobro odbiorców, a odbiorcy mogli odróżnić fakty od opinii i poglądów.

Ochronę obiektywizmu informacji obecnych w sferze publicznej stanowi pluralizm mediów. Pluralizm, czyli wielość źródeł informacji, może chronić przed brakiem obiektywizmu. Każdy z nas może bowiem wybierać różne źródła informacji i konfrontować je ze sobą. Ograniczeniem pluralizmu mediów jest jednak zjawisko koncentracji mediów, będące efektem zaciętej rywalizacji na rynku mediów i coraz większych kosztów działalności medialnej.

Pomyśl!
Dlaczego media masowe często obniżają poziom przekazu, skupiając się na sensacji i prostych emocjach?

Poszukiwanie zysków przez firmy medialne prowadzi również do innych zjawisk mogących mieć niekorzystny wpływ na sferę dostępu do informacji. Z jednej strony jest to internacjonalizacja mediów polegająca na wykraczaniu spółek medialnych poza granice jednego państwa i tworzenie dużych koncernów, w których trudno jest jednoznacznie określić przynależność narodową kapitału; z drugiej zaś tabloidyzacja (tabloid – gazeta bulwarowa) prowadząca do upraszczania przekazu, skupiania się na sensacjach i prostych emocjach, tak aby przekaz stał się bardziej zrozumiały dla szerokiego kręgu osób, a tym samym powodował wzrost liczby odbiorców.

Pomyśl!
Czy media mogą być pomocne w rozwiązywaniu problemów, które dotyczą Twojego bezpośredniego otoczenia?

Media a życie społeczne

Media stały się tak wszechobecne, że bardzo wiele osób, szczególnie młodych, poszukuje w nich wzorców zachowań. Kopiowany jest zarówno sposób ubierania się, jak styl wypowiedzi oraz przyjmowane są systemy wartości wyznawane przez osoby będące w centrum uwagi mediów. Dlatego też tak ważna jest umiejętność stosowania selekcji informacji przekazywanych przez media zamiast bezkrytycznego przyjmowania zdeformowanych często przekazów.

Równocześnie przy właściwym korzystaniu z mediów mogą one odegrać bardzo pożyteczną rolę w życiu społecznym. Uzyskanie zainteresowania dziennikarzy czy prowadzenie blogu, który będzie odwiedzany przez wielu internautów, może zwrócić uwagę opinii publicznej na jakiś problem. Dotyczyć to może kwestii bardzo ważnych dla wspólnot lokalnych, takich jak np. brak reakcji odpowiednich służb na zanieczyszczanie rzeki przez lokalny zakład przemysłowy czy też poszukiwanie wsparcia dla pomysłów na rozwiązanie istotnych problemów.

W takich sytuacjach dobra informacja prasowa powinna posiadać takie cechy jak: atrakcyjny tytuł, zwięzłość (najważniejsze informacje – co?, kto?, kiedy?, gdzie?, jak?, dlaczego?, co z tego wynika?), aktualność oraz zawierać konkretne dane i liczby (a także dane kontaktowe do autora).

Wraz z coraz powszechniejszym dostępem do Internetu z jednej strony oraz tabloidyzacją mediów z drugiej, obserwuje się zwiększoną ich ingerencję w życie poszczególnych osób. Media informują o życiu prywatnym znanych osób, ale także wykorzystują wizerunek i wypowiedzi osób prywatnych, nie zawsze zgodnie z ich wolą.

Dziennikarze mają prawo do krytyki, jednak nie jest ono nieograniczone. Przede wszystkim nie może ono być wykorzystywane do stawiania fałszywych zarzutów. Zgodnie z polskim prawem prasowym dziennikarz nie może odmówić autoryzacji wypowiedzi osobie jej udzielającej, o ile wypowiedź ta nie była wcześniej publikowana. Instytucja autoryzacji, która występuje praktycznie tylko w polskim prawie, oznacza, że udzielający informacji prasie musi wyrazić zgodę na publiczne jej rozpowszechnienie. Zabronione jest także publikowanie bez zgody osoby zainteresowanej informacji z jej życia prywatnego, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby.

W przypadku naruszenia prawa do prywatności przez media osoba poszkodowana może żądać bezpłatnego opublikowania sprostowania, o ile będzie ono rzeczowe i odnoszące się do faktów. Redaktor naczelny może odmówić publikacji sprostowania, jednak zobowiązany jest wtedy przesłać osobie domagającej się sprostowania informacji o odmowie i jej przyczynach.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r.
Prawo prasowe

Art. 32.
1. Sprostowanie lub odpowiedź należy opublikować w: 1) dzienniku – w ciągu 7 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi, 2) czasopiśmie – w najbliższym lub jednym z dwóch następujących po nim przygotowywanych do druku numerów, 3) innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu – w najbliższym analogicznym przekazie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi. (…) 5. Sprostowanie w drukach periodycznych powinno być opublikowane lub przynajmniej zasygnalizowane w tym samym dziale równorzędną czcionką oraz pod widocznym tytułem; w pozostałych publikacjach powinno być nadane w zbliżonym czasie i w analogicznym programie. 6. W tekście nadesłanego sprostowania lub odpowiedzi nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonać skrótów ani innych zmian, które by osłabiały jego znaczenie lub zniekształcały intencję autora sprostowania; tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji; nie odnosi się to do odpowiedzi; nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r.
Prawo prasowe

Art. 10.
1. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.

Uznaliśmy zatem, że wolność opinii i jej wyrażania jest konieczna dla duchowego szczęścia ludzkości (od którego wszelka inna jej pomyślność zależy)...
John Stuart Mill, "O wolności", w: "Historia idei politycznych. Wybór tekstów", tom II, oprac. S. Flipowicz, A. Mielczarek, K. Pieliński, M. Tański, Warszawa 2001, s. 290-291.

Media i etyka dziennikarska na Litwie

Obecnie na Litwie działają dwie agencje prasowe: ELTA i Baltic News Service (BNS).

Nadawców na Litwie można podzielić na państwowych (Lietuvos Radijas ir Televizija) oraz komercyjnych: ogólnokrajowe (BTV – Baltijos TV, LNK – Laisvas ir Nepriklausomas Kanalas, TV3) i regionalne (np. Alytaus regioninė televizija) stacje telewizyjne, ogólnopaństwowe (Lietus, M-1, M-1 plius, Pūkas, Radiocentras, ZIP FM – Muzikos topai, Žinių radijas) i regionalne (np. Znad Wilii, Power Hit Radio) stacje radiowe.

Ogólnokrajowe litewskie dzienniki, to: "Lietuvos rytas", "Lietuvos žinios", "Respublika", "Vakaro žinios", "Verslo žinios".

Na Litwie każdy dziennikarz i wydawca powinien przestrzegać przyjętego przez litewskiego ustawodawcę prawa (m.in. ustawy o informowaniu społeczeństwa, ustawy o reklamie, ustawy o krajowej radiofonii i telewizji), jak również uchwalonego na powszechnym zjeździe przedstawicieli organizacji dziennikarskich i wydawniczych w 2005 r. Litewskiego kodeksu etyki dziennikarzy i wydawców (Lietuvos žurnalistų ir leidėjų etikos kodeksas). Określa on szczegółowo prawa i obowiązki osób wykonujących wspomniane zawody, mówi o ochronie przed możliwym ograniczaniem ich praw, o ich odpowiedzialności zawodowej oraz zasadach regulujących stosunki służbowe. Naruszenie kodeksu grozi wykluczeniem dziennikarza czy wydawcy z organizacji zrzeszającej te zawody, zastosowaniem sankcji ze strony Komisji Etyki Dziennikarskiej i Wydawniczej (Žurnalistų ir leidėjų etikos komisija), jak również sankcji przewidzianych przez prawo.

Osoba, która chciałaby zaskarżyć jej zdaniem nieetyczną publikację czy program, może to zrobić wysyłając do Komisji wniosek w określonej formie.

Dodatkowo skargę na dziennikarza można złożyć do Komisji Etyki Litewskiego Związku Dziennikarzy (Lietuvos žurnalistų sąjungos Etikos komisija), która została powołana w 2009 r. przez Zarząd Litewskiego Związku Dziennikarzy. Jej zadaniem jest dbanie o kształtowanie zawodowej etyki dziennikarskiej, rozpatrywanie skarg oraz wniosków zainteresowanych osób fizycznych i prawnych, jak również przedstawianie wniosków, propozycji i decyzji w ramach swoich kompetencji.

Prasa na świecie

Piętnaście dzienników o największym nakładzie na świecie w 2008 r.

Japoński dziennik Yomiuri Shimbun ma największy nakład na świecie

l.p	tytuł gazety	kraj	nakład (w tys.)	język	właściciel
1	Yomiuri Shimbun	Japonia	14.067	japoński	Yomiuri Shimbun Group
2	Asahi Shimbun	Japonia	12.121	japoński	Asahi Shimbun Group
3	Mainichi Shimbun	Japonia	5.587	japoński	The Mainichi Newspapers Co., Ltd.
4	Nihon Keizai Shimbun	Japonia	4.635	japoński	Nihon Keizai Shimbun, Inc.
5	Chunichi Shimbun	Japonia	4.512	japoński	Chunichi Shimbun Co., Ltd.
6	Bild	Niemcy	3.548	niemiecki	Axel Springer AG
7	Reference News	Chiny	3.183	chiński	Xinhua News Agency
8	The Times of India	Indie	3.146	angielski	Bennett, Coleman & Co. Ltd.
9	The Sun	Wielka Brytania	2.986	angielski	News International
10	People's Daily	Chiny	2.808	chiński	People's Daily Agency (CCP)
11	Daily Mail	Wielka Brytania	2.311	angielski	Daily Mail and General Trust
12	The Chosun Ilbo	Korea Południowa	2.300	koreański	Chosun Ilbo Co.
13	USA Today	Stany Zjednoczone	2.293	angielski	Gannett Company
14	Tokyo Sports	Japonia	2.230	japoński
15	Sankei Shimbun	Japonia	2.204	japoński	Sankei Shimbun Co., Ltd.

Najważniejsze pojęcia

ARPANET to sieć komputerowa będąca pierwowzorem obecnie istniejącej sieci Internet, stworzona w 1969 r. przez amerykańskie ośrodki naukowe z inicjatywy amerykańskiej armii.
Autoryzacja to instytucja przewidziana w polskim prawie polegająca na wyrażeniu zgody przez udzielającego informacji prasie na publiczne rozpowszechnienie jego wypowiedzi.
"Czwarta władza" to określenie na wolne media, wskazujące, że obok władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, także środki masowego przekazu kształtują życie społeczne i politykę.
Funkcje mediów to efekty działania mediów, takie jak dostarczanie informacji i rozrywki, wyjaśnianie, interpretowanie i komentowanie znaczenia zdarzeń, socjalizowanie czy współtworzenie i podtrzymywanie wspólnoty wartości.
Internacjonalizacja mediów to zjawisko wykraczania spółek medialnych poza granice jednego państwa i tworzenie dużych międzynarodowych koncernów, w których trudno jest jednoznacznie określić przynależność narodową kapitału.
Internet to globalna sieć komputerowa łącząca sieci lokalne, sieci rozległe i wszystkie komputery do nich podłączone.
Koncentracja mediów łączenie się instytucji medialnych, w efekcie którego powstają silne koncerny medialne.
Media masowe (mass media, środki masowego przekazu) to środki mające możliwość jednoczesnego przekazywania informacji nieograniczonej liczbie anonimowych i rozproszonych odbiorców.
Mediatyzacja polityki to określenie używane coraz częściej na oznaczenie procesu podporządkowywania sfery polityki negatywnemu wpływowi mediów, polegającemu na spłycaniu debaty politycznej i zastępowaniu jej zainteresowaniem jedynie wizerunkiem polityka.
"Nowe media" to określenie na środki masowego przekazu charakteryzujące się bogatym przekazem graficznym i dźwiękowym oraz interaktywnością, czyli możliwością reagowania (oddziaływania) na odbieraną informację, powstałe w wyniku rozwoju nowoczesnych technologii informatycznych (sieci światłowodowych i satelitarnych, komputerów osobistych i wideo) w drugiej połowie XX wieku. Do nowych mediów zalicza się cyfrowe środki masowego przekazu powstałe po upowszechnieniu telewizji – komputery osobiste, Internet, CD-ROM, DVD.
Pluralizm mediów to sytuacja występowania wielu, różnorodnych i niezależnych mediów odzwierciedlających szerokie spektrum idei i opinii.
Tabloidyzacja prasy to zjawisko upraszczania przekazu, banalizowania treści, skupiania się na sensacjach i prostych emocjach.

Zadania

1. Uzupełnij zdania wpisując w puste miejsca odpowiednie informacje.

Prasę za środek masowego przekazu uważać możemy od ok. .......... wieku. Radio rozwinęło się natomiast w latach ............................. XX wieku.

2. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe, wpisując w odpowiednich miejscach tabeli Prawda lub Fałsz.

Tabloidyzacja prasy to zjawisko upraszczania przekazu, banalizowania treści, skupiania się na sensacjach i prostych emocjach.
„Czwarta władza” to określenie oznaczające instytucje samorządowe, obok władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej najsilniej wpływające na rzeczywistość państwa.
Nowe media to określenie dotyczące środków masowego przekazu takich jak radio i telewizja.

3. Do wymienionych funkcji pełnionych przez mass media dobierz odpowiadające im opisy. We wskazane miejsce wpisz właściwe numery.

Funkcja: A. informacyjna .......... B. korelacyjna .......... C. rozrywkowa .......... D. mobilizacyjna ..........

Opis:

wyrażanie dominującej kultury, współtworzenie i podtrzymywanie wspólnoty wartości
dostarczanie informacji o zdarzeniach w kraju i na świecie, ułatwianie innowacji, adaptacji i postępu, ukazywanie stosunków związanych ze sprawowaniem władzy
wyjaśnianie, interpretowanie i komentowanie znaczenia zdarzeń i informacji, dostarczane wsparcia autorytetom i normom, socjalizowanie
dostarczanie przyjemności, redukowanie napięć społecznych
prowadzenie kampanii na rzecz celów społecznych w sferze polityki, rozwoju ekonomicznego, pracy