Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Vatzec/Norweski/Wstęp

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Witaj w kursie języka norweskiego

[edytuj]

Witaj w kursie języka norweskiego. Po ukończeniu tego kursu powinieneś posiadać wystarczającą wiedzę, aby mówić, czytać i pisać w tym języku dość dobrze. Aby nauka języka była wystarczająco efektywna, musisz coś robić; sugeruję - po nauczeniu się języka - lekturę łatwej norweskiej literatury. Rozeznanie co jest łatwe nie jest jednak proste, jeżeli nie zna się ani trochę norweskiego. Jeżeli znasz kogoś, kto jest Norwegiem, być może on pomoże Ci znaleźć coś ciekawego do przeczytania. Później postaram się umieścić tu odnośniki do jakichś ciekawych, łatwych artykułów.

Ogólne uwagi na temat języka

[edytuj]

Norweska pisownia jest, w przeciwieństwie do angielskiej, bardzo podobna do wymowy. Oznacza to, że, podobnie jak w języku hiszpańskim, zawsze można odgadnąć jak brzmi wymowa danego słowa. Pomimo tego, że istnieją dwa rodzaje norweskiej pisowni (Bokmål i Nynorsk), rodzaj wymowy zależny jest zwykle od obszaru geograficznego, z którego dana osoba pochodzi. W języku norweskim występuje dziewięć samogłosek:

a e i o u y æ ø å

i 15 spółgłosek:

b d f g h j k l m n p r s t v

Spółgłoski c, q, w, x i z występują jedynie w słowach pochodzenia zagranicznego.

Wreszcie, istnieje 7 dyftongów:

ai ei oi ui au oy øy

Podział na sylaby

[edytuj]

Podział na sylaby reprezentuje naturalne przerwy w słowie. Jeżeli wiesz, w jakich miejscach dany wyraz dzieli się na sylaby, możesz podzielić słowo na naturalne grupy, co czyni prawidłową wymowę łatwiejszą i pomaga w mówieniu we właściwym tempie. Ogólną zasadą podziału na sylaby jest to, że każda sylaba zawiera jedną samogłoskę.

Przed spółgłoską

[edytuj]
en ta-le       przemowa
å so-ve       spać
en sa-me       sami

Pomiędzy dwiema spółgłoskami

[edytuj]
ei jen-te       dziewczyna
å san-ke       zbierać
et styk-ke       część

Pomiędzy dwiema samogłoskami, które nie tworzą dyftongu

[edytuj]
en bo-a       boa (wąż)
en ra-di-o       radio
en ge-o-graf       geograf
et pi-a-no       pianino
en ko-a-la       koala

Informacje o języku

[edytuj]

Po pierwsze, jeśli Twoim językiem ojczystym jest angielski, niemiecki lub jakikolwiek inny język germański, nauka norweskiego nie powinna być dla Ciebie zbyt trudna, ponieważ norweski posiada pewne podobieństwa do tych języków. Nie twierdzę jednak, że będzie ona łatwa tylko z tego powodu.

Alfabet

[edytuj]

Norweski alfabet jest prawie taki sam, jak angielski, poza trzema dodatkowymi literami: æ/Æ, ø/Ø i å/Å. Litery te nie posiadają żadnej specjalnej funkcji w wyrazach - są po prostu zwyczajnymi literami używanymi tak samo często, jak wszystkie inne.

Oto wymowa wszystkich liter alfabetu:

Wielka litera Mała litera IPA
A a ɑː
B b beː
C c seː
D d deː
E e
F f ef
G g geː
H h hɔː
I i
J j jeː/jɔd
K k kɔː
L l el
M m em
N n en
O o
Wielka litera Mała litera IPA
P p peː
Q q kʉː
R r ær
S s es
T t teː
U u ʉː
V v veː
W w dɔbl veː
X x eks
Y y
Z z set
Æ æ æː
Ø ø øː
Å å ɔ:

Więcej na temat użytku liter ÆØÅ w angielskiej Wikipedii.

Bokmål i Nynorsk

[edytuj]

Istnieją dwie oficjalne pisownie języka norweskiego. Ten kurs nauczy Cię pisowni Bokmål, która jest najpopularniejsza (używana przez ok. 85% ludzi), jednakże są one podobne do siebie i nie powinieneś mieć większych problemów ze zrozumieniem tekstu pisanego w Nynorsk. Więcej informacji o norweskich pisowniach znajduje się w artykule "język norweski" w Wikipedii.

Rozpoczynanie nauki

[edytuj]

W porządku, jeżeli jesteś gotów, przejdź do pierwszej lekcji!