Wikipedysta:Yusek/Kartografia i topografia/Historia kartografii

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Starożytność[edytuj]

Pierwsze rysunki obrazujące szlaki powstawały w starożytności. Mapy te z punktu widzenia współczesnego przypominały bardziej dziecięce rysunki niż prawdziwe mapy. Ukazywały częściej obszar "współczesnego świata" niż najbliższej okolicy. Za najstarszą zachowaną mapę uważa się Babilońską Mapę Świata. Z okresu starożytności pochodzą sformułowania długość i szerokość geograficzna. Terminy te wzięły się, z tego, Grecy znali tylko wybrzeże Morza Śródziemnego, które jest bardzo wydłużone równoleżnikowo. W tym samym czasie astronomowie zauważyli, że w miejscowościach na tym samym południku słońce, tym samym czasie góruje (występuje południe słoneczne). Oraz, że w miejscowościach na tym samym równoleżniku słońce świeci tego samego dnia pod tym samym kątem. Za pierwszego, który twierdził, że ziemia jest kulą uważa się Pitagorasa, jednakże koncepcja ta była rozważeniem filozoficznym. Z kolei pierwszym, który stwierdził iż ziemia nie jest płaska na podstawie obserwacji astronomicznych był Parmenides. Oprócz określenia kulistości ziemi starożytni Grecy dokonali również pomiaru wielkości Ziemi na podstawie pomiarów padania kąta. Wśród pomiarów należy zwrócić uwagę na pomiar Eratostenesa, który to mierząc kąt padania promieni słonecznych w dwóch miejscowościach podał wymiary ziemi: długość promienia około 6300km, obwód 39 690 km 1° 110,25km. Biorąc pod uwagę wyniki pomiarów współczesnych odpowiednio 6371,116km, 40028,76km 111,91km. Wynik ten był bardzo dobry. Jednakże mimo dobrego wyniku obszar ekumeny ówczesnych map jest bardzo rozciągnięty równoleżnikowo, przez co część historyków twierdzi iż Eratostenes się pomylił ale suma błędów spowodowała tak dokładny wynik zupełnie przypadkiem.

Średniowiecze[edytuj]

Średniowiecze było okresem regresu geografii a w szczególności kartografii. Powstawały wówczas jedynie portolany i szkice poglądowe bez zachowania skali i kierunku. Dopiero pod koniec średniowiecza rozpoczęto prace nad mapami oraz nawigacją.

Odrodzenie[edytuj]

Odrodzenie to prawdziwy renesans kartografii, rozpoczęty od Epoki wielkich odkryć geograficznych, które ostatecznie udowodniły kulistość ziemi na coraz dokładniejszych mapach pojawiały się nowe ziemie. Rozpoczęto pomiary nowożytne metodami stosowanymi jeszcze w połowie XX wieku. Wymyślono triangulacje.

XVII i XVIII wiek[edytuj]

W wieku XVII rozpoczęła się epoka triangulacji powodująca zwiększenie dokładności map poglądowych. Zmierzono dokładnie południki i równoleżniki stwierdzają przy okazji, że Ziemia nie jest kulą ale Elipsoidą obrotową. Newton odkrył, że spłaszczenie wynosi 1/300

XIX wiek[edytuj]

W wieku XIX zaczęły powstawać dokładne mapy topograficzne. Ówczesna kartografia nie różni się zbyt wiele od współczesnej po za wykorzystaniem komputerów. Powstały coraz dokładniejsze pomiary Ziemi pod koniec XIX wieku stwierdzono, że Ziemia nie jest elipsoidą tylko geoidą, nieco się różniącą od elipsoidy.

XX wiek[edytuj]

Następny: Sposoby wykorzystywania map Poprzedni: Powierzchnie odniesienia i układy współrzędnych