Zbiór zadań maturalnych/Biologia/Zadania/6

Zadanie 6 Na poniższym schemacie przedstawiono drzewo filogenetyczne wraz z zaznaczonymi grupami oznaczonymi literami A, B i C.

Przykład drzewa filogenetycznego

Zadanie 6.1 (0-1)
Przyporządkuj litery odpowiadające każdej z grup do odpowiedniego określenia spośród podanych poniżej.

..... grupa monofiletyczna
..... grupa polifiletyczna
..... grupa parafiletyczna

Klucz odpowiedzi
Odniesienie do podstawy programowej	Wymagania ogólne Cele kształcenia	Wymagania szczegółowe Treści nauczania
	Podstawa programowa z 2017 roku. Liceum Ogólnokształcące / Technikum Biologia Poziom rozszerzony III. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń: 2. odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe;	Podstawa programowa z 2017 roku. Liceum Ogólnokształcące / Technikum Biologia Poziom rozszerzony V. Zasady klasyfikacji i sposoby identyfikacji organizmów. Uczeń: 2. rozróżnia na drzewie filogenetycznym grupy monofiletyczne, parafiletyczne i polifiletyczne; wykazuje, że klasyfikacja organizmów oparta jest na ich filogenezie;:
Zasady oceniania	1 p. – za prawidłowe przyporządkowanie liter do poszczególnych określeń 0 p. – za nieprawidłowe przyporządkowanie przynajmniej jednej z liter do danego określenia, lub za brak odpowiedzi
Przykładowe rozwiązania	(C) grupa monofiletyczna (A) grupa polifiletyczna (B) grupa parafiletyczna
Uwagi

Zadanie 6.2 (0-1)
Zaproponuj taką modyfikację jednej z powyższych grup będącej grupą parafiletyczną, aby stała się grupą monofiletyczną?

Klucz odpowiedzi
Odniesienie do podstawy programowej	Wymagania ogólne Cele kształcenia	Wymagania szczegółowe Treści nauczania
	Podstawa programowa z 2017 roku. Liceum Ogólnokształcące / Technikum Biologia Poziom rozszerzony IV. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń: 1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski;	Podstawa programowa z 2017 roku. Liceum Ogólnokształcące / Technikum Biologia Poziom rozszerzony V. Zasady klasyfikacji i sposoby identyfikacji organizmów. Uczeń: 2. rozróżnia na drzewie filogenetycznym grupy monofiletyczne, parafiletyczne i polifiletyczne; wykazuje, że klasyfikacja organizmów oparta jest na ich filogenezie;:
Zasady oceniania	1 p. – za prawidłową merytorycznie modyfikację grupy parafiletycznej 0 p. – za nieprawidłową merytorycznie modyfikację grupy parafiletycznej, lub za brak odpowiedzi
Przykładowe rozwiązania	Do grypy parafiletycznej oznaczonej literą B należy dołączyć takson o nazwie „Plants” (po polsku „rośliny”), wówczas uzyskamy grupę monofiletyczną.
Uwagi

Zadanie 6.3 (0-1)
Zaproponuj taką modyfikację jednej z powyższych grup będącej grupą monofiletyczną, aby stała się grupą polifiletyczną?

Klucz odpowiedzi
Odniesienie do podstawy programowej	Wymagania ogólne Cele kształcenia	Wymagania szczegółowe Treści nauczania
	Podstawa programowa z 2017 roku. Liceum Ogólnokształcące / Technikum Biologia Poziom rozszerzony IV. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń: 1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski;	Podstawa programowa z 2017 roku. Liceum Ogólnokształcące / Technikum Biologia Poziom rozszerzony V. Zasady klasyfikacji i sposoby identyfikacji organizmów. Uczeń: 2. rozróżnia na drzewie filogenetycznym grupy monofiletyczne, parafiletyczne i polifiletyczne; wykazuje, że klasyfikacja organizmów oparta jest na ich filogenezie;:
Zasady oceniania	1 p. – za prawidłową merytorycznie modyfikację grupy monofiletycznej 0 p. – za nieprawidłową merytorycznie modyfikację grupy monofiletycznej, lub za brak odpowiedzi
Przykładowe rozwiązania	Z grypy monofiletycznej oznaczonej literą C należy wykluczyć takson przedstawiony jako węzeł łączący grupę monofiletyczną zawierającą przedstawicieli Thermoproteus i Pyrodicticum oraz grupę monofiletyczną zawierającą przedstawicieli Thermococcus celer, Methanococcus, Methanobacterium, Methanosarcina i Haloarchaea; wówczas uzyskamy grupę polifiletyczną.
Uwagi