Śpiewnik/Leci liście z drzewa

Opis

Opis

Pieśń opowiada o klęsce Powstania Listopadowego z 1831 roku. Tekst Wincentego Pola opublikowany został w zbiorze Pieśni Janusza wydanym w Paryżu w 1833 roku. W 1836 roku Fryderyk Chopin zagrał improwizując melodie do kilku pieśni z tego zbioru; spośród nich zapisana została tylko melodia Śpiewu z mogiły.

Wersja Chopina jest dramatyczna i urozmaicona; niemal każdej strofie odpowiada inna melodia, niektóre są śpiewane, a inne recytowane. Pieśń ta została wykorzystana w filmie Zakazane piosenki z 1946 roku.

Oprócz tego istnieje wersja muzyki nieznanego autora o jednakowej melodii dla wszystkich strof, zanotowana przez Franciszka Barańskiego w zbiorze Jeszcze Polska nie zginęła w wydaniu szóstym z ok. 1905 roku. Jeszcze inną wersję melodii i zmienione słowa pieśni zanotował Oskar Kolberg na Kujawach w Piołunowie.

Muzyka

Autor: nieznany

$\version "2.12.3" \header { tagline = "" } \layout { indent = #0 } akordy = \chordmode { \set chordChanges = ##t g,1:7 c, g,:7 g,2:7 c,2 c,1:7 a,:m c, g,:7 c,2 g,2:7 c,1 g,:7 g,2:7 c,2 g,1:7 c, g,:7 c f,2:6 fis,2:m6 c,1 g,:7 g,2:7 c,2 } global = { \autoBeamOff \tempo 4 = 120 } melodia = { \global \transpose d c { \relative a' { a4 a b cis | d2 fis,4 r | e b' a cis, | e2 d4 r | d d e fis | a2 g4 r | fis fis e d | fis2 e4 r | a a g g | fis2 fis4 r | e b' a4. cis,8 | e2 d4 r | a' a b cis | d2. a4 | e' a, gis a | fis'2. e4 | e d cis b | b( a gis) a | cis4. b8 a4. cis,8 | e2 d4 r \bar "|." } } } tekst = \lyricmode { Le -- cą li -- ście z_drze -- wa, co wy -- ro -- sło wol -- ne, Nad mo -- gi -- łą śpie -- wa ja -- kieś pta -- szę pol -- ne, Nie by -- ło, nie by -- ło Pol -- sko, do -- bra to -- bie, Wszy -- stko się prze -- śni -- ło, a twe dzie -- ci w_gro -- bie. Wszy -- stko się prze -- śni -- ło, a twe dzie -- ci w_gro -- bie. } \score { << \new ChordNames { \akordy } \new Voice = "Air" { \melodia } \new Lyrics \lyricsto "Air" { \tekst } >> \midi {} \layout {} }$

Źródło: Melodia na podstawie FranciszekF. Barański FranciszekF., Jeszcze Polska nie zginęła : pieśni patryotyczne i narodowe. Część 1, Muzyka, Lwów: nakładem Księgarni Polskiej B. Połonieckiego, [ok. 1918] . Pieśń 14, s. 12. Akordy: opracowanie własne (Ashaio).

Tekst

Autor: Wincenty Pol

Leci liście z drzewa,
co wyrosło wolne;
nad mogiłą śpiewa
jakieś ptaszę polne.

Nie było, nie było,
Polsko, dobra tobie,
wszystko się prześniło,
a twa dziatwa w grobie

Popalone miasta,
spustoszone sioła,
a w polu niewiasta
zawodzi dokoła.

Wszyscy poszli z domu,
wzięli z sobą kosy,
robić nie ma komu,
giną w polu kłosy.

Kiedy pod Warszawą
dziatwa się zbierała,
zdało się, ze z sławą
wróci Polska cała.

Bili się przez lato,
bili zimę całą,
a w jesieni za to
i dziatwy nie stało.

Skończyły się boje,
ale próżna praca,
bo w dziedziny swoje
nikt z braci nie wraca:

Jednych ziemia gniecie,
a drudzy w niewoli —
a inni po świecie
bez chaty, bez roli.

Ni pomocy z nieba,
ani z ludzkiej ręki,
pusto leży gleba,
darmo kwitną wdzięki.

O, polska kraino,
gdyby ci rodacy,
co za ciebie giną,
wzięli się do pracy.

I po garstce ziemi
z Ojczyzny zabrali,
już by dłońmi swymi
Polskę usypali.

Bo wybić się siłą,
ani daj nam Boże —
gdy wrogów przybyło
a nikt nie pomoże.

Zobacz też

Leci liście z drzewa (op. 74 nr 17) na stronie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina (z nagraniem)
Śpiew z mogiły w serwisie Biblioteka Piosenki
Lecą listki z drzewa w serwisie Antologia polskich pieśni Instytutu im. Oskara Kolberga